خبرگزاری تسنیم- سجاد اسلامیان
چند روز پیش هنگامی که نامزدهای اسکار بهترین فیلم خارجی زبان منتشر شد نامی از یک فیلمساز زن عرب زبان به میان آمد که بسیاری شاید نام او را پیش از آن نشنیده بودند.
«نادین لبکی» فیلمساز لبنانی با اعلام نام سومین فیلمش «کفرناحوم» به عنوان یکی از 5 نامزد دریافت اسکار فیلم خارجی زبان عملا نخستین زن در جهان عرب است که توانسته این اتفاق را رقم بزند.
فیلم اگر چه از اسمش بر می آید که درباره یک منطقه در فلسطین یا لبنان باشد اما درباره یک پسر 12 ساله است که در یک خانواده فقیر به دنیا آمده و با شکایت از والدین اش به دنبال زندگی بهتر است.
لبکی یک فمینیست جدی است؛ او حتی پس از اعلام نامزدی فیلمش در اسکار گفته است: امیدوارم به بهترین شکل ممکن فیلمسازان زن را نمایندگی کنم؛ کاش فیلمسازان زن بیشتری در این دوره از اسکار نامزد میشدند.
دو فیلم دیگر او نیز به شدت رنگهای فمینیستی دارد؛ فیلم اولش «کارامل» که داستان چند زن لبنانی در یک آرایشگاه با زیربناهای ظریف همجنسبازانه است و فیلم دوم اش «حالا کجا برویم» اگر چه داستان مهمی دارد باز تماتیک اش زنانه است؛ داستان یک روستای مسلمان و مسیحی نشین که هر آن ممکن است شعله جنگ بین مردان آن درگیرد و زنان روستا با لطایف الحیلی روستا را از جنگ قریب الوقوع نجات میدهند.
علاوه بر این خصوصیات نادین لبکی از طیفی از سینماگران مسیحی لبنانی است که به شدت وابسته به سینمای فرانسه است؛ و این کشور به شدت روی این بازیگر و کارگردان زن لبنانی سرمایه گذاری کرده است.
او که در کارگاه های آموزش درام «کورس فلورنت» پاریس شرکت کرده، فیلم اولش که از نظر محتوا و فنی حرفی برای گفتن ندارد در هفته منتقدان کن دیده شد و بعدها در سال 2008 یعنی سه سال پس از ساخت «کارامل» نشان شوالیه هنر و ادب را از فرانسویها دریافت میکند.
فیلم دوم او نیز در بخش «نگاه ویژه» جشنواره کن به نمایش درآمده و جایزه می گیرد و در سال 2015 عضو کمیته داوران «نگاه ویژه» جشنواره کن شده و نهایتا در سال 2018 جایزه ویژه جشنواره کن را برای فیلم «کفرناحوم» دریافت میکند.
مسیر عجیبی که نادین لبکی 44 ساله فقط با کارگردانی سه فیلم آن هم در سینمای لبنان طی کرده و نهایتا به اسکار 91 رسیده نشان از سرمایه گذاری فرانسویها بر روی این کارگردان عرب و لبنانی برای ارائه الگویی از زنان مورد نظر غرب در فضای جهان عرب و اسلام است.
این جنس از سرمایه گذاریها بر روی سینمای به ظاهر عقب افتاده در جهان عرب تازگی ندارد؛ همین چند سال پیش بود که موسسه قمره برای فیلم «دوحه» در قطر که با سرمایههای نفتی و گازی قطریها کار میکند گزارش خود را منتشر کرد که تنها در 5 سال 240 فیلم تولید کرده است.
فیلم های مهم این موسسه که در آن سرمایه گذاری کرده بود علاوه بر فیلم «فروشنده» فرهادی وفیلم ترکی «موستانج» اثر دنیز ارگوون که آن هم از قضا نامزد اسکار شده بود؛ دو فیلم عربی «ذیب» ساخته ناجی ابونوار از اردن و «تمبوکتو» ساخته عبدالرحمن سیساکو از موریتانی را تولید کرده که این دو فیلم نیز نامزد اسکار شده بودند.
نخستین فیلم بلند عربستان سعودی به نام «وجده» اثر «هیفا منصور» که مورد تحسین بسیاری از منتقدان و جشنواره ها قرار گرفته است نیز از جمله تولیدات این شرکت بوده است.
همچنین گزارش های متعددی از سرمایه گذاری های مختلف هالیوود و بالیوود در منطقه عربی در حوزه تولید فیلم و حتی سریال دیده می شود و نشان می دهد فرصت و فضای بکر گسترده ای جلوی دارندگان سینما در جهان وجود دارد فرصت بکری که سینمای ایران علیرغم همه ادعاها به ویژه پس از بیداری اسلامی توجهی به آن نکرده است.
انتهای پیام/