به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، زمستان امسال در یک ملک در بازارحضرتی تهران، باستانشناسان به برج و باروی عصر صفویه دست پیدا کردند، بطوریکه قدیر افروند - مسئول مرکز باستانشناسی تهران، این کشف را مربوط به دروازه عبدالعظیم تهران قدیم عنوان میکند.
وی با اشاره به اینکه دانش باستانشناسی کمک میکند "تهران" بهتر به مردم شهر و گردشگران معرفی شود، افزود: باید این کشفها با کیفیت علمی و دانش موزه داری و باستان شناسی نگهداری شود.
دروازه عبدالعظیم تهران قدیم
مسئول مرکز باستانشناسی تهران با اشاره به اینکه این کشف به نوعی بافت تاریخی تهران در محدود حصار صفوی و ناصری را مشخص کرده است، افزود: بنابراین هم اکنون به همان اندازه که روی زمین تهران آثار تاریخی داریم، زیر خاک تهران نیز آثار تمدنی و مهم داریم.
دروازه عبدالعظیم تهران قدیم
افروند در فیلم و گزارش ویدئویی تسنیم به تشریح برخی کاوشهای برج و باروی عصر صفویه به کشف نوعی سفال آبی و سفید پرداخت و گفت: نوعی سفال آبی و سفید کم نظیر پیدا کردیم که تاریخ 1284 بر روی آن قید و نوشته شده است، همینطور آثار دوره سلجوقی و قبل از تاریخ نیز در این کاوش کشف شده است.
گفتنی است، دروازههای تهران به بناهای استوار و بلند و فضاهای شهری پیرامون آنها گفته میشد که درگذشته در بخشهایی از حصار و برج و باروی شهر تهران ساخته شده بودند. ساخت این بناها از عصر صفویه با ساخت پنج دروازه در دوران شاه طهماسب برای نخستین بار صورت پذیرفت.
شاه طهماسب صفوی برای زیارت حضرت عبدالعظیم و همچنین فاتحهخوانی بر مزار سیدحمزه، جدبزرگ صفویان از قزوین به ری میآمد و گاه به شکار در اطراف تهران میپرداخت. به تدریج و براساس آنچه در متون تاریخی آمده است، رفت و آمدهای او به تهران زیاد شد و او از این روستای کوچک و کماهمیت خوشش آمد.
شاه صفوی فرمان داد که دور این شهر دیواری بکشند تا از گزند و حمله در امان بماند. این دیوار همان حصار صفوی است که با 114 بارو به نشانه سورههای قرآن در اطراف قریه تهران کشیده شد و نام حصار صفوی را به خود گرفت. بنابراین در زیر هر برجی، یک سوره از قرآن مجید برای تیمن و تبرک دفن شد.
همچنین در دوران افغانها یک دروازه و در دوران محمدشاه قاجار یک دروازه دیگر ساخته شد. در دوران پادشاهی ناصرالدین شاه قاجار دروازههای صفوی برای گسترش شهر ویران شدند و سپس شهر دارای دوازده دروازه شد.
دروازههای دوران ناصرالدین شاه در دوران پهلوی تخریب شدند و امروز فقط دو دروازه از دورانهای گذشته باقی مانده است، یکی دروازه باغملی که در نخست وزیری رضاخان ساخته شده و دیگری بخش کوچکی از دروازه محمدیه واقع در مدخل بازار عباس آباد است. همچنین سر در قورخانه تهران نیز از آن دوران بر جای مانده است.
دروازههای دوازدهگانه از دیدگاه کاشیکاری و نقش و نگار و ستونهایی به رنگ آبی آسمانی با نقوش جالبشان مثل نقش رستم، دیو سفید و رستم و اسفندیار همه زیبا، گیرا و دلپذیر بودند. دروازههای تهران عبارت بود از دروازه خراسان، دروازه شاهعبدالعظیم، دروازه غار، دروازه گمرک، دروازه قزوین، دروازه بهجتآباد، دروازه دولت، دروازه شمیران، دروازه دوشانتپه، دروازه دولاب، دروازه باغشاه و دروازه چراغ برق. این دروازهها شبها بسته میشد و آمد و رفت از آنها ممنوع میشد، مگر با گفتن (اسم شب) که همه روزه وزیر دربار آن را به رئیس قراولان میداد.
آخرین دروازهای که در دارالخلافه تهران ساخته شد و آن را دروازه میدان مشق میگفتند در دوران سلطنت پهلوی اول در محل میانی شرکت نفت و پستخانه به وجود آمد. در بزرگ آهنی این بنا را که سالها بر فراز آن نقاره میزدند در قورخانه ساخته بودند.
دروازههای دوازدهگانه تهران در سال 1309 شمسی در دوره شهرداری کریم آقا بوذرجمهری به بهانه اینکه شهر باید نوسازی شود ویران کردند.
انتهای پیام/