به گزارش خبرگزاری تسنیم از همدان، اگر از همدان در مسیر جاده کرمانشاه به سمت شهرستان بهار حرکت کنید نرسیده به روستای آبرومند یا به زبان محلیها آرومند به روستایی با 530 نفر جمعیت و 180 نفر خانوار بر اساس آخرین آمار سرشماری نفوس و مسکن میرسید که فقط از مرکزاستان 35 و مرکز شهرستان 30 کیلومتر فاصله دارد یعنی ماشینسواری نیم ساعته یا 40 دقیقهای برای رسیدن به روستا است.
بافت پلکانی زیبا همسایه با دائمبرف
باید برای رسیدن به روستا به سمت روستای سیمین حرکت کنید و در مسیری که جاده به دو راهی روستاهای فیسیجان، نورآباد، حصار، وهنان، گوشلان و حیدره قاضیخان یا دارامام میرسد از اهالی بخواهید تا شما را برای رسیدن به روستای شیعه مذهب و کردزبان قاضیخانی(دارامام) راهنمایی کنند.
بافت روستا به صورت پلکانی؛ به سمت غرب و در شیب کوه، از مجموعه خانههایی با سقف مسطح و گلاندود و با سازهای تیرچوبی و خشتی و بعضا آجری تشکیل شده است. اخیرا بنیاد مسکن برای بهسازی بافت روستا آستینها را بالا زده و بافت روستا را با مصالح بومی به شکلی زیبا بهسازی کرده است.
این روستا در احاطه چشمههای پرآبی مانند درخت صوفی، کولو، باغ، کانیپیارا، اوتی دره، کانیخواری، درویش، بیخ بند، ممدقلی، دره تاش، چشمه سرد، کبود، قلقل، بزرگ و دارامام قرار دارد چشمههایی که زمانی بعضا در قلب درههایی با همین نام منابع آبی روستا را برای کشت و زرع و باغداری و دامداری و شرب تامین میکردند و حالا با رسیدن آب شرب بهداشتی به روستا بیشتر بافت گردشگری روستا و طبیعت بکر آن را در مقابل دیدگان گردشگران قرار دادهاند؛ تا در کنار شنیدن صدای پرندهگان خوشالحان روستا همچون سره، بلبل و قناری دمی هم در خنکای آب چشمهها به آرامش برسند درک واقعیتری از موسیقی ناب طبیعت داشته باشند. موسیقی بکر که الهام بخش بسیاری از هنرمندان از گذشته تا حال برای ساخت آثار شاخص و فاخری شده است.
معیشت دلنشین و خوشبوی اهالی
اهالی روستای قاضیخان یا دارامام، همسایه کوهستان دائمبرفند که مشغله معیشتشان باغداری و دامداری و کشاورزی است. در این روستا افزون بر بوی شکوفههای بادام، گردو و آلو بوی خوش گیاهان دارویی مانند آویشن، عروس پشتپرده، بویمادران و گلگاوزبان و غیره همه به مشام شما راه مییابد باغی معطر و جادویی که به ابتکار یکی از اهالی جلوه و فرحبخشی بکر دیگری به بافت کوهستانی قاضیخانی داده است و قرار است هر سال به این یمین اگر مسئولان موافقت کنند جشنوارهای استانی برای آن هم برپا شود. یعنی بافت زرخیز روستا دست نخورده سخاوت دیگری از خود به مدد چشمههای پرآب و کوهستان دائمبرف در اختیار اهالی قرار داده است. باغ گیاهان دارویی که محل ممر و معاشی برای اهالی شده است و توسط فردی اداره و مدیریت میشود که دانشآموخته پزشکی است.
به گفته دهیار روستای قاضیخانی یا دارامام؛ درههای روستا مانند درههای ولیکوچک و بزرگ، باغچه یره، بید کوچک و بزرگ، تنگه درویش،کلاغلان، بابا چراغ، تاش، بزرگ، سوارهراه، دره پیادهراه، ممدقلی، دره کاریز و کولو و غیره محل جولان تیزپروازانی مانند بهله وقرقی است در این درهها کبوترچاهی، کلاغ و کبک هم وجود دارد.
علی قاضیخانی اظهار داشت: همینطور به دلیل وجود راه ارتباطی کوهستان روستا با منطقه حفاظت شده آلمابلاغ، بعضا گوزن و آهو و کل هم در حوالی کوهستانها و درههای این روستا دیده میشود و خرگوشها جست و خیز کنان از دست روباهها و شغالها و گرگها میگریزند. گرازها هم گاهی سری به زراعت و باغهای اهالی میزنند.
گذری بر گذشته تا حال روستا
وی گفت: سنگقبری در نزدیکی روستای وهنان به دست آمده که ثابت میکند شاید روستای حیدره قاضیخانی حدود 1200 سال قدمت دارد اما هنوز مستندی برای آن نیست. روستا قبل از آنکه در محل فعلی بنا شود؛ در 2 نقطه نزدیک به کوه دائمبرف شکلگرفته بود و به دلیل سیلاب و بهمن به مکان فعلی تغییر مکان داده است به طوری که اگر حالا اطراف کوه را کاووش کنید بقایای روستای قبلی به چشم میخورد.
دهیار روستای قاضی خانی افزود: روستا با حضور فردی با نام فامیل قاضیخان از کردستان در منطقه قدیم خود آرامآرام شکل میگیرد و اکنون بیش از 90 درصد اهالی نام فامیل قاضیخانی دارند؛ برای پیدا کردن افراد در روستا هم باید به نام پدری آنها رجوع کنید. اسم دارامام هم برای روستا به دلیل اعتقادی که برخی از اهالی به محلی خاص نزدیک روستا با چشمه چند و درخت دارند ایجاد شده و اهالی در 2 نوبت از سال (اواسط مرداد و اوایل تیر) با حضور در این محل قربانی کشته و بین اهالی تقسیم میکنند.
محصولات ارگانیک اهالی
وی اظهار داشت: کلمه دیگر همراه نام روستا حیدره است که از 2 واژه حی عربی به فارسی به معنای زنده و دره تشکیل شده است. یعنی روستای که طبیعتی بکر و سرسبز و خوش آب و هوا به مدد چشمهها و رودخانهاش دارد. اهالی مهماننوازند و غذاهایی مانند سرنانی، آش اوماج، آشکلم، آشخیار و غیره در سفره پربرکت اهالی پیدا میشود. روستا آثاری از حمام قدیمی و خزینهای هم دارد که شاید قدمت آن به نیم قرن اخیر برسد.
این غذاهای محلی گردشگران را با عطر و رنگ و بوی خوش مسحور میکند. غذاهایی که بنمایه آن از از دامهای روستا به دستآمده و این دامها در دشتهای زرخیز حیدرهقاضی خان یا دارامام چریده و سیراب شدند تا از حاصل سبزهزار یشمی روستا شیر، کشک، دوغ، کره، ماست، پنیر و سرشیر و سایر مایحتاج اهالی تامین شود.
بهسازی بافت روستا
بنیاد مسکن هم برای بهبود بافت ارزش روستای حیدره قاضیخانی یا دارامام سه هزار و160مترمربع کفسازی، جدارهسازی با سنگهای ورکانه، مالون، قلوه و بنملات و 548 مترمربع هره را برای بافت اجرا کرده است. تا دلنشینی و دلچسبی قدمزدن در بافت تاریخی روستا دوچندان شود. بافتی که این طراحی و بهسازی جدید جلوه معماری پلکانی آن را دوچندان کرده است و هر گردشگری بعد از بازگشت از طبیعت بکر روستا دوست دارد ساعتها در آن قدم بزند و رنگ در رنگ سنگهای سیاه و بن ملات قرمز نشسته بر جان دیوارهای بیرونی معماری خانهها را نظاره کند و غرق در تیرهای سرک کشیده از سقف خانهها و بافت کاهگلی آن شود. خانهها پوشیده از کاه و گل است تا آب برف و باران بر سر اهالی چکه نکند و سقفها چوبی است تا گرمای محیط خانه همچنان پایدار باشد.
گزارش از حمید نصرتی قانعی
انتهای پیام/