به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، سال گذشته وضعیت تئاتر در تماشاخانهها رضایتبخش نبود. در تئاترشهر و ایرانشهر وضعیت چندان موفق نبود و اعتراضات و انتقادها از وضعیت نمایشها به شدت زیاد بود. تماشاخانههای خصوصی نیز برای جبران هزینههای خود یا مجبور به انتخاب آثاری میشدند که صرفاً فروش را تضمین کند یا آنکه سالن را در قبال دریافت مبالغی در اختیار هر نمایشی قرار دهند. این وضعیت در پردیس شهرزاد یا تماشاخانه مهرگان به شکل سرسامآوری در میآید و شرایط نمایشها و تداخلهایش علاوه بر گروهها، برای مخاطبان نیز دردسرهایی ایجاد میکند.
در این میان اما تئاتر مستقل تهران رویهای دیگر را دنبال کرده است. در سه سال حضور مصطفی کوشکی در این بنای خیابان رازی نمایشها با درخواست سالن وارد پروسه اجرا شدهاند و تماشاخانه به سراغ چهرههای مدنظرش رفته است و حتی نمایشهای دیگر سالنها را به سبب ظرفیتهایشان وارد پروسه مجدد اجرا کرده است. در سال گذشته نیز ایجاد فصل تجربه برای گروههای شناخته نشده تئاتر و فرصت دادن به آنان برای اجرا در کنار حضور چهرههایی چون امیررضا کوهستانی و رضا ثروتی که با موفقیت تجاری نیز همراه بوده است، نشان میدهد مستقل تهران برنامهای متفاوت از دیگر تماشاخانهها در سر دارد. هر چند برنامههای پیشرویی چون مرکز مشاوره با وضعیت نامشخصی روبهرو شده است؛ اما در عوض نهضت سوادآموزی این تماشاخانه منجر به اجرای نمایشهایی از کوروش نریمانی و مهدی کوشکی شده است.
اما تئاتر مستقل تهران در سال 97 با مشکلاتی مواجه بوده است. مصطفی کوشکی، مدیر این تماشاخانه میگوید مشکلات اقتصادی کشور بر شرایط مالی تماشاخانهها اثر گذاشته است؛ اما مشکلات را به مسائل مالی تقلیل نمیدهد. او میگوید:«وقتی کیفیت تئاتر پایین میآید و هر کسی میتواند با تأمین مسائل مالی تئاتری روی صحنه ببرد، کیفیت تماشاگر نیز پایین میآید و تماشاگر نیز دلزده میشود و تصمیم بگیرد دیگر تئاتر نبیند. این موجب رکود میشود. عوامل بیرونی چون سیستمهای نظارتی نیز مانعی بر رشد فرهنگ بودهاند که گاهی اوقات شدت میگیرد و امسال بسیار فشار بود؛ در حالی که تئاتر در این سالها در مسیر رشد بود و کمیت تماشاگر نیز بیشتر شده بود.»
از کوشکی درباره تعطیلیها متوالی تماشاخانهها پرسیدم و اینکه آیا مستقل تهران نیز در فشار بود و او پاسخ میدهد فشار روانی در سال 97 بسیار زیاد بوده که زندگیش مختل شده است و این زمانی بود که به تعطیلی تئاتر مستقل فکر کرده است. او میگوید فشار مالی و نگاههای نظارتی او را به این سمت سوق داده؛ اما با برنامهریزی تازهای مانده است، هر چند از اینکه مکان تئاتر مستقل استیجاری است ابراز ناراحتی میکند و میگوید این شرایط فرصت یک برنامهریزی بلندمدت را نمیدهد.
او درباره حمایت دولت از تماشاخانهها میگوید: «اگر دولت برای گروتفسکی امکاناتی چون حمایت مالی و مکان اجرا فراهم نمیکرد؛ شاید هیچوقت گروتفسکی در کار نبود تا ما از او یاد کنیم. اگر دولت ماهی مبلغی به فردی چون مساوات و مکانی برای تمرین به او اختصاص دهد و بگوید تو تأمین حداقلی داشته باشی تا بتواند تمرین و تجربه کند یا آموزش دهد، باعث میشود هنرمند چندان به فکر معضلات باشد و آزادانه تجربه و فکر کند. این برای تماشاخانه هم صادق است. هر چند تماشاخانه یک بنگاه خصوصی است؛ اما اگر حمایت شود و دولت با آگاهی از اینکه باید به حمایت فرهنگ بپردازد، وضعیت تغییر میکند.»
کوشکی میگوید این مهم برای کسی است که دغدغه تئاتر دارند و با وجود این همه فضای فرهنگی میتوان آنها را به هنرمندان اختصاص دهند و در پی آن برنامهریزی شکل بگیرد برای مسیر دادن به ایجاد تجربه و نسل تازه.
با این حال مستقل تهران باید در سال 98 به مسیر خودش ادامه دهد و کوشکی میگوید اقتصاد در آینده این روند تأثیرگذار است. او میگوید در فقدان پول نیازهای فرهنگی به اولویت بعدی بدل میشود. کوشکی میگوید برای آینده تولیداتی را پیشبینی کرده است که تکیه اصلی بر تولیدات خود مستقل تهران است. او میگوید در همین راستا از هنرمندان جوانی که در مسیر درستی قرار دارند دعوت میکند و آموزش را کماکان ادامه میدهد.
مصطفی کوشکی درباره اینکه جذابترین رویداد تئاتر مستقل چه بوده است، با اشاره به اجراهای بسیار و کارگاههای متعدد، میگوید «آدمهایی که در کارگاهها هستند در کنار کماکان ما هستند و این اتفاق جذابی برای ماست که آدمهای تازهکار در این حرفه را مسیر را برایشان جدیتر جا بیاندازیم؛ چون مسیر ساده و سهلالوصولی نیست. آدمها را آماده میکنیم که بدانند وارد چه حرفهای شدهاند و چه راه سختی است که سریع به شدن برسد. اتفاق جذاب این است و عده زیادی به این آگاه هستند.
حال باید دید برای کوشکی و مجموعهاش در سال 98 چه اتفاقاتی رخ میدهد. اتفاقاتی که با اجرا در اولین روزهای فروردین کلید خورده است.
انتهای پیام/