به گزارش خبرگزاری تسنیم از ارومیه، دریاچه ارومیه و جزایر داخل آن ( به جز جزیره اسلامی) در سال 46 به عنوان پارک ملی دریاچه ارومیه نامگذاری و تحت حفاظت سازمان محیط زیست قرار گرفت و همچنین جزء تالابهای بینالمللی در سایت رامسر معرفی شد، این تالاب با 52 هزار و 300 هکتار در 21 کیلومتری شرق ارومیه و در بین دو استان آذربایجان غربی و آذربایجان شرقی واقع شده است.
از سوی دیگر این پارک ملی از سوی سازمان یونسکو جزء یکی از 10 پارک ملی بینالمللی کره زمین و همچنین جزء یکی از 59 منطقه بینالمللی ذخیرهگاه زیست کره معرفی شده است، پارک ملی دریاچه ارومیه دارای 102 جزیره بوده و این جزایر زیستگاه جانوران متفاوت که یکی از مهمترین گونه پرندگان آن پلیکان سفید، فلامینگو و انواع پرندگان شکاری نظیر لیل، عقاب طلایی، کرکس مصری و انواع اردکها ازجمله اردک سرسفید، اردک سر حنایی و اردک مرمری در تالابهای اقماری است.
حیاتوحش دریاچه ارومیه در یک سیستم اکولوژیکی رشد کرده و در هیچ نقطهای از کشور نظیر ندارد، علاوه بر این از میان 53 گونه پستاندار شناسایی شده در آذربایجان غربی تعداد 23 گونه در پارک ملی دریاچه ارومیه زیست میکنند که ازجمله آن قوچ و میش ارمنی و گوزن زرد ایرانی در داخل جزایر و پستاندارانی چون گرگ، شغال و روباه در محدوده پیرامون پارک ملی هستند.
از میان 225 گونه پرنده شناختهشده در استان آذربایجان غربی 115 گونه در محدوده پارک ملی دریاچه ارومیه شناساییشده است که مهمترین آن ها پلیکان سفید، فلامینگو و انواع مختلف پرندگان شکاری، اردک سرسفید و اردک سرحنایی هستند.
پارک ملی دریاچه ارومیه بزرگ ترین زیستگاه حیات وحش
رئیس اداره پارک ملی دریاچه ارومیه میگوید: هرسال و در اواسط فصل بهار بره آوری میشهای ارمنی در سطح جزایر پارک ملی دریاچه ارومیه و به ویژه جزیره کبودان انجام میشود و گزارش محیط بانان بیانگر آغاز دوباره این روند در منطقه است.
بهزاد شیرپنجه میافزاید: امسال با بارندگیهای مناسب ظرفیت آب انبارهای جزایر پارک ملی به حالت اشباع رسیده و دبی چشمههای جزایر نیز افزایش یافته که در کنار پوشش مطلوب گیاهی شرایط برای زیست و زاد و ولد این نژاد اصیل را مهیا کرده است.
وی با اشاره به اینکه جزیره کبودان بزرگترین جزیره پارک ملی دریاچه ارومیه است، بیان کرد: این جزیره کوهستانی و چشماندازی استپی دارد و به عنوان یک زیستگاه منحصر به فرد برای زادآوری قوچ و میش ارمنی به شمار میرود.
رییس پارک ملی دریاچه ارومیه با بیان اینکه جزیره کبودان دارای بیش از سه هزار هکتار وسعت است، بیان میکند: این جزیره به عنوان بخشی از پارک ملی دریاچه ارومیه تحت مقررات حفاظتی سازمان حفاظت محیط زیست قرار دارد.
وی میگوید: پارک ملی دریاچه ارومیه بزرگترین زیستگاه گوزن زرد وحشی در سطح جهانی و بزرگترین خاستگاه خالصترین نژاد قوچ و میش ارمنی است.
رئیس اداره پارک ملی دریاچه ارومیه میافزاید: قوچ و میش ارمنی در سایر جزایر دریاچه ارومیه ازجمله اسپیر، اشک و بهصورت فصلی نیز در جزیره آرزو زیست میکند اما زیستگاه اصلی آن در جزیره کبودان به دلیل پوشش گیاهی مناسب و منابع آبی خوب آن است.
شیر پنجه بیان میکند: افزون بر یک هزار و 200 رأس قوچ و میش ارمنی در پارک ملی دریاچه ارومیه زیست میکنند و در آبان ماه شمارش دوباره این گونه آغاز میشود.
آرتمیا یکی از هفت گونه شناخته شده آرتمیای دو جنسی در جهان بوده یک نوع از این جاندار به نام گونه آرتمیا ارومیانا نامگذاری گردیده که سخت پوستی نسبتاً کوچک و ظریف بوده طول کلی آن در نوع ماده 20-15 میلیمتر و در نرها به 12میلیمتر میرسد که نرها دارای یک جفت انبرک میباشند که آن ها را از جنس مادهها که کیسه تخم در ابتدای ناحیه شکمی دارند متمایز میسازد البته در آب شور این دریاچه علاوه بر آرتمیا چند گونه از جلبکها متعلق به چندین خانواده نیز وجود دارند.
از میان بیش از 25 گونه خزنده و دوزیستی که تاکنون در استان آذربایجان غربی شناساییشدهاند 3 گونه دوزیست و 10 گونه مارمولک در حوضه آبریز جزایر و سواحل محدوده پارک ملی دریاچه ارومیه زندگی میکنند.
گونه های متنوع پوشش در اکوسیستم دریاچه ارومیه
پوشش گیاهی اکوسیستم دریاچه ارومیه دارای دو مجموعه پوشش شوره زارهای اطراف دریاچه که بخش عمده مساحت اکوسیستم خشکی این پارک ملی را به خود اختصاص داده و پوشش گیاهی جزایر که بهطور عمده در جزایر کبودان، اشک،اسپیر، آرزو و اسلامی مشاهده میشود، گونههای گیاهی شناخته شده پیرامون دریاچه 177 و گونههای جزایر 174 مورد است که بزرگترین خانواده گیاهی اطراف دریاچه در این پارک ملی متعلق به خانواده کاسنی با 33 گونه، خانواده گندمیان با 21 گونه و بزرگترین جنس به فرنیون و شنبلیله وحشی اختصاص دارد.
تنوع گونههای درختی و درختچهای در جزیره اشک از تراکم بیشتری نسبت به اراضی اطراف دریاچه برخوردار بوده و در مقایسه علفهای هرز و گونههای شورپسند (هالوفیت) به علت وسعت زیاد خاکهای شور در اطراف دریاچه از تراکم بیشتری نسبت به جزایر برخوردار است.
وجود سواحل زیبای شنی، صخرهای، ماسهای و لجنی دور دریاچه، مطرح بودن به عنوان دومین دریاچه آب شور جهان، خواص درمانی لجن و آب دریاچه، وجود بیش از 102 جزیره با مناظر زیبا و منحصر به فرد، خیل عظیم پرندگان و پستانداران و نیز آثاری از تمدنهای پیشین و کهن و تاریخی در جزایر، گوشهای از جاذبههای اکو توریستی پارک ملی دریاچه ارومیه محسوب میشود و تابلوی رنگینی از جلوههای عظمت خالق و چشم اندازهای بیبدیل را در ذهن بینندگان خود به یادگارمیگذارد.
پارک ملی دریاچه ارومیه زیستگاه شاخص فلامینگو ها
مدیرکل حفاظت از محیط زیست آذربایجان غربی با اشاره به اینکه در سالهای گذشته فلامینگوها به تکامل زیستی در این منطقه رسیدهاند، میگوید: این پرندگان در مکانهایی کاملاً باتلاقی و خارج از دسترس شغال و روباه تخمگذاری میکنند.
مهران نظری میافزاید: غذای این جانداران آرتمیا و حشرات ریز موجود در آب دریاچه ارومیه است و این جانداران به علت آبکش بودن شکل منقارشان میتواننداز حشرات ریز آب تغذیه کنند.
وی با اشاره به تأثیر افزایش تراز دریاچه ارومیه بر بهبود زندگی حیات وحش، بیان میکند: در مدت محدود نمیتوان انتظار بازگشت همه پرندگان را به این مکان داشت زیرا باید به تدریج وضعیت زیستی در دریاچه و جزایر موجود احیا شود.
به گفته وی، طبق گزارشهای رسیده نمودار حضور این جانداران نسبت به سالهای اخیر سیر صعودی طی میکند و سالانه 15 تا 20 درصد گونههای موجود به دریاچه بازمیگردند و در این مکان ماندگار میشوند.
مدیرکل حفاظت از محیطزیست آذربایجان غربی میگوید: تعداد آرتمیا، پرندگان، اردک سانان و غازسانان به تدریج از امسال نسبت به سالهای قبل افزایشیافته که گونه "آنقوت" شاخصترین آنهاست.
نظری میافزاید: پرندگان در حال زیست در استان اغلب مهاجر هستند و جمعیت پرنده بومی استان نیز به علت زمستانهای سخت و سرد به مناطق گرمتر مهاجرت میکنند ولی از اسفندماه دوباره به آذربایجان غربی باز میگردند.
وی بیان میکند: جمعیتی که در زیستگاههای آبی آذربایجان غربی ماندگار میشوند و آشیانه سازی میکنند شامل آنقوت، فلامینگو و اردک است که در تالابهای اقماری دریاچه جمعیت آنان بعد از زمستان رو به ازدیاد میگذارد.
گزارش از ثمین کاظمی
انتهای پیام/