به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، با بعثت پیامبر گرامی اسلام(ص) به عنوان آخرین پیامبر الهی، دورانی به نام عصر نزول قرآن آغاز شد. این کتاب مقدس در بردارنده تمام احکام، سنتها و نیز مشتمل بر تمام حقایق عالم و به تعبیر قرآن «تِبْیاناً لِکُلِّ شَیْ ءٍ» یعنی بیانگر و مبیّن هرچیز است.
با وجود آنکه آیات قرآن به تعبیر امیرالمؤمنین(ع) اقیانوس بی کرانی است که رسیدن به اعماق آن جز برای معصومان(ع) میسر نیست، با این حال، هم خود قرآن و هم حضرات معصومان(ع) به مردم توصیه می فرمایند که در آیات قرآن اندیشه و تدبیر کنند. در واقع خداوند همچنان که قرآن را هدایتی برای اهل تقوا و صاحبان علم الهی قرار داد و فرمود هدایتی برای اهل تقواست (هُدىً لِلْمُتَّقین) اما لایههایی از آن را برای استفاده عموم باز گذاشت و فرمود «هُدىً لِلنَّاس» به این معنا که قرآن مایه هدایت مردم است. در این راستا دستهای از آیات قرآن را در سبک بشارت و دستهای دیگر را مایه انذار قرار داد تا از این طریق با رحمت خود انسانها را به فطرت خود بازگرداند.
یکی از آیات بشارت و امیدبخش خداوند در قرآن مربوط به آیه53 سوره زمر است. خداوند در این آیه میفرماید: قُلْ یا عِبادِیَ الَّذینَ أَسْرَفُوا عَلى أَنْفُسِهِمْ لا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمیعاً إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحیم؛ بگو اى بندگان من که بر خود زیادهروى و اسراف کردید، از رحمت خدا نا امید نشوید، یقیناً خدا همه گناهان را مىآمرزد ؛ زیرا او بسیار آمرزنده و مهربان است».
ظاهراً این آیه مربوط به آن دسته از بندگانی است که بر اثر گناهان زیاد بر خود ستم کردهاند، اما احساس میکنند راه بازگشتی وجود ندارد؛ لذا تمام درها را به روی خود بسته میپندارند، از این جهت به سرعت نا امید میشوند. اما خداوند از طریق رسولالله(ص) و با لحنی پدرانه و سراسر رحمت و امیدواری آنها را دلداری داده و میفرماید ای بندگانم «یا عِبادِیَ» از رحمت خداوند مأیوس نشوید؛ چرا که او تمام گناهان شما را میآمرزد و این کار به دلیل آن است که اسم «الغفور» یعنی بسیار اهل غفرانگر و «الرحیم» یعنی بسیار مهربان منسوب به اوست.
در صورت کلی دلایلی که میتوان پی برد هدف اصلى از این آیه، تربیت و هدایت آن هم در نهایت مهربانی است نه انتقامجویى و خشونت، در موارد زیر جای میگیرد:
1- تعبیر به" یا عبادى" (اى بندگان من) آغازگر لطفى است از ناحیه پروردگار.
2- تعبیر به" اسراف" به جاى" ظلم و گناه و جنایت" نیز لطف دیگرى است.
3- تعبیر به" عَلى أَنْفُسِهِمْ" که نشان مىدهد گناهان آدمى همه به خود او باز مىگردد نشانه دیگرى از محبت پروردگار است همانگونه که یک پدر دلسوز به فرزند خویش مىگوید این همه بر خود ستم مکن.
4- تعبیر به" لا تَقْنَطُوا" (مایوس نشوید) با توجه به اینکه" قنوط" در اصل به معنى مأیوس شدن از خیر است به تنهایى دلیل بر این است که گنهکاران نباید از " لطف الهى" نومید شوند همچنان که راغب در مفردات خود مینویسد القُنُوطُ به معنای ناامیدى و یأس از نیکى است.
5- تعبیر" مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ" بعد از جمله" لا تَقْنَطُوا" تأکید بیشترى بر این خیر و محبت است.
6- هنگامى که به جمله" إِنَّ اللَّهَ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ" مىرسیم که با حرف تأکیدِ «إنَّ» آغاز شده و کلمه" الذُّنُوب" (جمع با الف و لام) همه گناهان را بدون استثناء در بر مىگیرد، سخن اوج مىگیرد و دریاى رحمت مواج مىشود.
7- هنگامى که "جَمیعاً " به عنوان تأکید دیگرى بر آن افزوده مىشود، امیدوارى به آخرین مرحله مىرسد.
منابع:
تفسیر نمونه، ج19، ص499
انتهایپیام/