به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، یکی از پر فضیلتترین اعمال و آداب و نیز ادعیه مسلمانان به ویژه شیعیان صلوات بر محمد و آل محمد است. خداوند در آیات قرآن این عمل را حداقل در دو ساحت ارزشگذاری کرده است:
اول، صلوات خدا و ملائک و مؤمنان بر پیامبر(ص) آنجا که فرمود: «إِنَّ اللَّهَ وَ مَلائِکَتَهُ یُصَلُّونَ عَلَى النَّبِیِّ یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَیْهِ وَ سَلِّمُوا تَسْلیماً؛ خدا و فرشتگانش بر پیامبر درود مىفرستند. اى کسانى که ایمان آوردهاید، بر او درود فرستید و به فرمانش به خوبى گردن نهید.» (56 سوره احزاب)
دوم، صلوات خدا و ملائک بر مؤمنان برای خروج از ظلمات دنیا به سوی نور الهی آنجا که فرمود: «هُوَ الَّذی یُصَلِّی عَلَیْکُمْ وَ مَلائِکَتُهُ لِیُخْرِجَکُمْ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَى النُّورِ وَ کانَ بِالْمُؤْمِنینَ رَحیماً؛ اوست کسى که با فرشتگان خود بر شما درود مىفرستد تا شما را از تاریکیها به سوى روشنایى در آورد و به مؤمنان همواره مهربان است».
از این جهت مفهوم صلوات نزد خداوند ارزش بالایی دارد تا حدی که آن را یکی از ارکانِ تشهد نماز قرار داد و ثمرات و برکاتی را برای آن در نظر گرفت. رایجترین عبارتی که برای دعای صلوات در روایات و جود دارد این عبارت است: «الّلهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ و عَجّل فَرَجَهم؛ خدایا بر محمد و آل محمد درود بفرست و در فرج آنها تعجیل کن».
اما ثمراتی که برای صلوات در روایات در نظر گرفته شده است، در دو دسته ثمرات دنیوی و اُخروی قرار میگیرد.
برآورده شدن 100 حاجت دنیا و آخرت
به عنوان نمونه امام صادق(ع) در روایتی فرمود: کسی که یک مرتبه با نیت [پاک و پسندیده] و با اخلاص کامل صلوات بر پیامبر و خاندان گرامیشان بفرستد، خدای متعال یکصد حاجت او را برآورده میکند: سی حاجت از حوائج دنیا، و هفتاد حاجت از حوائج آخرتش را؛ مَنْ صَلَّی عَلی النَّبی وَآلِه مَرَّةً واحِدَةً بِنِیةٍٍٍٍٍ وَ إخْلاصٍ مِنْ قَلبِهِ قَضَی اللهُ لَه مائَةَ حاجَةٍ؛ منها ثلاثونَ للدُّنیا وَسَبْعُونَ للآخِرَةِ . (الدعوات (للراوندی)، ص89)
استجابت دعا به برکت صلوات
همچنین در روایاتمان یکی از صلوات یکی از شروط استجابت دعا معرفی شده است. امیرالمؤمنین(ع) در این باره فرمود: هر دعایی که خدای متعال با آن خوانده شود، بالا نمیرود مگر آنکه بر محمّد و آل محمّد صلوات فرستاده شود؛ کُلُّ دُعَاءٍ مَحْجُوبٌ عَنِ السَّمَاءِ حَتَّى یُصَلَّى عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِه» (جامع الأخبار(للشعیری)، ص61)
و یا امام صادق علیهالسلام در دیگر روایت فرمود:«هرگاه کسی از شما دست به دعا برداشت، پس دعایش را با صلوات آغاز کند؛ زیرا صلوات بر پیامبر صلی الله علیه و آله دعایی پذیرفته شده است و خدای متعال برتر از آن است که بخشی از دعا را قبول کرده و بخش دیگر از آن را رد کند؛ إذا دعا أحَدُکُم فَلْیبْدَأ باِلصَّلاةِ علی النَّبی صَلی اللهُ علیه وآلهِ؛ فإنَّ الصَّلاةَ علی النَّبی صَلی اللهُ علیه وآله مَقْبُولَةٌ وَ لَمْ یکُن اللهُ لِیقْبَلَ بَعضَ الدُّعاءِ وَیرُدَّ بَعضاً.» (الأمالی (للطوسی)، النص، ص172)
نوشتن صلوات بر کاغذ و استغفار ملائک
حتی پیامبر گرامی اسلام(ص) نوشتن صلوات در پارهای از کاغذ را همراه با استغفار فرشتگان بر نویسنده آن معرفی کرده و فرمودند: کسی که در نوشتهای صلوات بر من را بنویسد، تا زمانی که نام من در آن نوشته باشد فرشتگان برای او استغفار میکنند؛ مَنْ صَلّی عَلَی فی کتابٍ، لَمْ تَزَل الملائِکَةُ تَستَغفِرُ لَه مادامَ اسمِی فی ذلکَ الکتابِِ.» (کنز العمّال2243)
سنگینترین عمل در روز قیامت
همچنین درباره اثرات اخروی صلوات امام باقر(ع) در روایتی آن را سنگینترین عمل در روز قیامت دانست و فرمود: «سنگینترین عملی که روز قیامت در ترازوی اعمال قرار داده میشود، صلوات بر محمد و اهلبیت گرامی ایشان است؛ أثقَلُ ما یوضَعُ فی المیزانِ یومَ القیامةِ، الصَّلاةُ علی مُحمَّدٍ وَ(علی) أهلِ بِیتِه.»
رهایی از آتش جهنم
امام صادق(ع) نیز صلوات را مانعی در مقابل آتش جهنم معرفی کرد و فرمود: «آیا میخواهی به تو دعایی بیاموزم که خدای متعال به برکت آن، چهره تو را از حرارتِ آتش جهنم نگه دارد؟ صَباح گوید: به حضرت عرض کردم: بله بفرمایید. حضرت فرمودند: بعد از سپیدهدم صد مرتبه بگو: أَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحمَّدٍ وآلِ مُحَمَّدٍ خداوند به برکت این ذکر، تو را از آتش جهنم حفظ خواهد کرد؛ ألا أعَلِّمُکَ شَیئاً یقِی اللهُ بهِ وَجْهَکَ مِن حَرِّ جَهَنَّمَ؟ قالَ، قلتُ: بَلی، قالَ: قُلْ بَعدَ الفَجْرِ:أَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحمَّدٍ وآلِ مُحَمَّدٍ مائةَ مَرَّةٍ یقَی اللهُ به وَجْهَکَ مِنْ حَرِّ جَهَنَّمَ.
اینها تنها گوشهای از صدها اثرات معنوی و مادی صلوات بود که اهلبیت(ع) به آن اشاره فرمودند. اما آنچه که در بین این موارد حائز اهمیت است، صلوات برای یاد اهلبیت(ع) بودن است. در واقع کسی که خود را مقید به صلوات خالصانه و با حضور قلب میکند، همواره در بیت نورانی اهلبیت(ع) است و این مسئله باعث رشد او میشود.
انتهایپیام/