به گزارش خبرگزاری تسنیم از اصفهان، دیروز و امروز ریزگردها میهمان استان اصفهان بودند. در کلانشهر اصفهان شاخص کیفیت هوا از وضعیت قرمز نیز عبور کرد و به مرز خطرناک رسید تا این بار بعد از آلودگیهای زمستانه، ریزگردهای تابستانی نفس شهر را تنگ کنند. اما منشا این ریزگردها کجا بود؟
به گفته کارشناسان اداره کل منابع طبیعی استان، در استان اصفهان 3 میلیون و 200 هزار هکتار بیابان وجود دارد که 2 میلیون و 200 هکتار از بیابانهای اصفهان دارای رخسارههای بیابانی کویری و اراضی رسی نمکی است و یک میلیون هکتار آن را تپههای ماسهای و شنی تشکیل میدهند.
از مجموع 3 میلیون و 200 هزار هکتار بیابان در اصفهان، یک میلیون و 92 هزار هکتار، کانون بحران فرسایش بادی است که در صورت فعال شدن طوفان و گرد و غبار، به منابع زیستی و اقتصادی اطراف خود خسارت وارد میکند.
از دو شب پیش کانونهای گرد و غبار در استان سمنان با وزش باد با سرعت 60 کیلومتر بر ساعت و پیوستن به گرد و غبارهای درون استانی در منطقه نائین و انارک، شرایط جوی غبارآلودگی را برای استان اصفهان به ویژه مرکز استان رقم زدند و این در حالی است که شرایط تا امروز نیز در اصفهان حاکم است، البته شدت حضور ریزگردها در آسمان اصفهان کاهش یافته اما همچنان در وضعیتی قرار داریم که نگرانیهایی برای سلامت مردم به دنبال دارد.
باید برای ایران مرکزی بسته مدیریتی و علمی تنظیم شود
رئیس اداره امور بیابان اداره کل منابع طبیعی استان اصفهان در گفتوگو با خبرنگار تسنیم با اشاره به وقوع پدیده ریزگردها اظهار داشت: برنامهریزی هر استان به صورت جداگانه فایدهای ندارد بلکه باید برای ایران مرکزی بسته مدیریتی و علمی تنظیم شود تا شاهد چنین اتفاقات غافلگیرکنندهای نباشیم.
حسینعلی نریمانی افزود: منشاء ورود ریزگردها بسیار مهم است، منشاء هجوم ریزگردهای اخیر برون استانی بود که از جنوبیترین منطقه استان سمنان شکل گرفت و وارد استان اصفهان شد، بنابراین روی این منشاء باید در استان سمنان کار کنند.
وی با بیان اینکه منشاء برخی ریزگردها، محلی و برخی عمومی است، گفت: بعضی ریزگردها تابع بادهای محلی هستند که در اوقات گرم سال فعال میشوند و مختص مناطق بیابانی است و گرد و غبار محلی ایجاد میکند ولی بادهای عمومی که از خارج از کشور وارد میشوند اثر بیشتری باقی میگذارند، قضیه اخیر در سمنان اتفاق افتاد و باد از جهتی وارد منطقه منشاء شد و رسوب را برداشت و به صورت ریزگرد به استانهای دیگر انتقال داد.
کنترل بادهای عمومی در اختیار یک استان نیست
رئیس اداره امور بیابان اداره کل منابع طبیعی استان اصفهان تصریح کرد: در اداره منابع طبیعی اصفهان، برای کنترل بادهای محلی اقداماتی انجام دادیم ولی کنترل بادهای عمومی در اختیار یک استان نیست، چرا که حرکت ریزگرد دارای سه مرحله برداشت، حمل و رسوب است اگر بتوانیم در هر مرحله برداشت هر مکان، ریزگردها را کنترل کنیم، به جاهای دیگر انتقال نمییابد ولی اگر کنترل نشود قاعدتا ارتفاع میگیرد و صدها کیلومتر حرکت میکند.
وی ادامه داد: منطقه برداشت در استان سمنان بوده لذا ما در آن قسمت نمیتوانستیم کاری انجام دهیم ولی در مسیر شهرستانهای نائین، اردستان، برخوار و انارک در سالیان گذشته 307 هزار هکتار جنگل دست کاشت ایجاد کردیم و این مناطق به تثبیت خوبی رسیده است.
نریمانی با اشاره به اینکه هجوم این ریزگردها از جنوبیترین منطقه سمنان بوده است، گفت: این منطقه در اولویت سمنان قرار نداشته چون نه منطقه مسکونی بوده و نه دارای جاده و تاسیسات بوده، به طور یقین پاسخ سمنان، ایجاد جنگلهای دستکاشت در اطراف روستاها، مزارع، راهها، تاسیسات و مناطق اولویتدار است.
وی افزود: بیش از 400 هزار هکتار وسعت مناطق برداشت در این مسیر است اگر از لحاظ علمی بخواهیم کار کنیم مناطق اولویتدار ضروری است، جاهایی که جاده ترانزیت وجود دارد مثل جاده اصفهان، نائین، سجزی یا نائین انارک، این منطقه هیچ آثاری از حیات ندارد ولی ما باید یک پکیج مدیریتی طراحی کنیم.
در سال 96 چنین هجوم ریزگردی با شدت بیشتری در اصفهان رخ داد
رئیس اداره امور بیابان اداره کل منابع طبیعی استان اصفهان خاطرنشان کرد: برای منطقه ایران مرکزی که شامل استانهای قم، سمنان، اصفهان، خراسان جنوبی و یزد است، باید یک بسته مدیریتی برای کنترل منشاءها تشکیل شود تا این چند استان با هم همکاری و مناطق را مهار کنند.
وی ادامه داد: حوزه ایران مرکزی که دارای کویر است به خاطر خشکسالی رطوبت خود را از دست داده و باید این چند استان برای حفظ و پایدار نگه داشتن کویر همکاری کنند تا به مرور زمان شاهد چنین هجوم ریزگرد غافلگیرانهای نباشیم.
نریمانی با بیان اینکه تیر ماه سال 96 هم چنین اتفاقی افتاد، گفت: دو سال پیش هجوم ریزگردها را با شدت بیشتری داشتیم که توده عمومی هوا از شمال کشور وارد و به سمت جنوب سمنان آمد در آنجا فعال شد و طوفانی از غبار را به مدت 48 ساعت برای اصفهان رقم زد.
رتبه نخست جنگلهای دست کاشت از آن اصفهان است
وی تصریح کرد: در سال 1389 مطالعاتی در زمینه کاشت جنگلهای دست کاشت صورت گرفت، که در برآورد انجام شده در صورت ایجاد پدیده طوفان و گرد و غبار در این یک میلیون و 92 هزار هکتار کانون بحران، حدود 39 میلیارد تومان به منابع زیستی و اقتصادی خسارت وارد میشود.
رئیس اداره امور بیابان اداره کل منابع طبیعی استان اصفهان ادامه داد: خوشبختانه در استان اصفهان از سال 49 به طور رسمی کار بیابان زدایی شروع شده و تا به امروز حدود 307 هزار جنگل دست کاشت در 8 شهرستان توزیع شده که شامل گونههای طاق، قره باغ، آتریپلکس و شورگز است.
وی با اشاره به آبیاری این گونهها، اظهار داشت: این گونهها با 2 سال آبیاری مداوم دیگر نیازی به آبیاری ندارند و این گیاهان دو ریشه عمودی و افقی دارند که ریشه عمودی از آبهای زیرزمینی و ریشه افقی از نزولات جوی تغذیه میکنند.
نریمانی خاطرنشان کرد: استان اصفهان از لحاظ جنگلهای دست کاشت، حائز رتبه نخست در کشور است و در حال حاضر بیشترین همت و تلاش ما در حفاظت از جنگلهای دست کاشت است، این جنگلها به صورت کمربند از شهرستان کاشان شروع و تا شهرستان خور و بیابانک ادامه دارد و باعث شده منابع زیستی و اقتصادی پیرامون خودش تثبیت شود.
انتهای پیام/ح