به گزارش خبرگزاری تسنیم از ارومیه، مسجد جامع یکی از آثار کهن و تاریخی و در جوار بازار قدیمی این شهر قرار دارد و یکی از ارکان اصلی بافت قدیمی شهر ارومیه محسوب می شود برخی از محققان معتقدند این بنا روزگاری یک آتشکده بوده و بعد از تسلط مسلمانان ویران شد و سپس در قرن هفتم هـجری قمری بر روی آن مسجدی بنا شد به اعتقاد این گروه از محققان سبک تزئینات، گچ بریها، ستون بندیها و طاقهای مسجد جامع به سبک معماری سلجوقیان است.
محراب این مسجد در تاریخ 676 هجری قمری ساخته شده و به همراه سایر اجزاء بافت قدیمی شهر به ویژه بازار و راستههای آن بارها مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته است مسجد جامع ارومیه دارای آثاری از دورههای تاریخی مختلف است ولی زمان دقیق تجدید بنای این مسجد مشخص نیست و با دو در ورودی که از صحن بزرگ آن منشعب میشود به بازار راه دارد.
مسجد جامع ارومیه قلب تاریخ آذربایجان غربی
شبستان گنبد دار قدیمی هسته اولیه این مجموعه را تشکیل میدهد و حاوی کلیه مشخصات معماری اسلامی است همچنین محراب مسجد با گچ بری نفیسی در این قسمت قرار دارد و به گفته برخی کارشناسان این شبستان به دوره سلجوقیان، قرن ششم هجری قمری به بعد مربوط می شود همچنین محراب این مسجد در تاریخ 676 هجری قمری در زمان حکومت ایلخانان ساخته شده است.
به گفته برخی کارشناسان زمان ساخت چهل ستون متصل به شبستان گنبد دار جدیدتر از شبستان نخست بوده و این چهل ستون به سبب صدمات وارده چندین بار مرمت شده است همچنین در خاکبرداری از کف آن تعدادی اشیای متعلق به دوره ایلخانان به دست آمده است، در اطراف صحن مسجد جامع حجرههای قدیمی وجود دارد که بر اساس گفتههای باستان شناسان مربوط به اوایل دوره زندیه و بر اساس سنگ نوشته موجود، زمان احداث آن 1184 هجری قمری است.
کتیبههایی به خط کوفی در محراب مسجد جامع ارومیه
بخش نوساز اطراف صحن به جای بافت قدیمی ساخته شده و بیشترمربوط به دو دوره اخیر بوده و مصالح به کار رفته در اجزای مختلف ساختمان مسجد نیز متفاوت است، شبستان گنبد دار و چهل ستون با دو نوع مصالح قسمت تحتانی و قسمت بالایی آن از آجر ساخته شده است از مهمترین عوامل تزئینی مسجد کتیبههای کوفی دور گنبد و گچ بری محراب آن است.
محراب مسجد سراسر پوشیده از کتیبههایی به خط کوفی و ثلث است متن این کتیبه ها آیات قرانی و نام گچ کار محراب است لازم به یادآوری است که به علت مرمت و قرار دادن چند ردیف کاشی در دورههای بعد قسمتی از آغاز و پایان آیات مذکور از بین رفته است.
در سمت راست محراب جملات "بسم الله الرحمن الرحیم" "الله" "لا اله الا الله" از بین رفته و اکنون کتیبه با هو الحی القیوم آغاز می شود و در سمت چپ با جمله "فمن یکفر" پایان یافته است، در حاشیه بیرونی محراب آیه 255 و قسمتی از آیه 256 سوره بقره به خط کوفی نوشته شده است.
مسجد جامع ارومیه جزو آثار ملی
این اثر تاریخی نیز مانند سایر آثار تاریخی با گذشت زمان فرسوده شده و به چهرهای قدیمی تبدیل شده است اما با این حال هیچگاه از ابهت این اثر کاسته نشده البته این بنای تاریخی از سال 93 مورد مرمت و بازسازی قرارگرفته است و اینک مسجد جامع با تمام زیبایی خود نمادی از فرهنگ کهن و اصیل ایرانی بوده و همه ساله مقصد گردشگران و جهانگردان زیادی است.
مسجد جامع ارومیه با شماره 243 درفهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده و با بررسی های باستان شناسی آثاری از دوره اسلامی و ساسانی در این مکان کشف شده است.
گزارش از فرزانه ارشادی
انتهای پیام/