به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم٬ برگزاری انتخابات مجدد در استانبول با حکم نهاد عالی انتخابات نتوانست اردوغان و یاران او را به اهداف مورد نظرشان برساند و اتفاقاً شکست سنگینتری بر آنها تحمیل شد.
کاهش شدید آرای ائتلاف جمهور
در انتخابات شهرداریهای ترکیه٬ بن علی یلدیریم تنها با 13 هزار رای فاصله٬ نتیجه انتخابات را به اکرم امام اوغلو واگذار کرد و این اختلاف ناچیز موجب آن شد که حکومت و حزب حاکم٬ قضات نهاد عالی انتخابات را برای برگزاری انتخابات مجدد٬ تحت فشار قرار دهد و امام اوغلو فقط 13 روز به عنوان شهردار فعالیت کند.
در انتخابات دیروز٬ نتایجی رقم خورد که با دور پیشین قابل مقایسه نیست. در این دوره از انتخابات٬ اکرم امام اوغلو 54.3 درصد از آرای مردم استانبول را کسب کرد و میزان آرای بن علی یلدیریم نهایتاً به 45.9 درصد رسید.
به عبارتی دیگر٬ کسب نزدیک به 4 میلیون و 700 هزار رای توسط امام اوغلو و کسب 3 میلیون و 900 هزار رای توسط یلدیریم٬ نشان میدهد که بین آنها فاصلهای در حد 800 هزار رای وجود دارد.
میزان مشارکت
اغلب احزاب سیاسی ترکیه حاضر شدند با اجاره صدها دستگاه اتوبوس٬ هواداران سفر کرده خود را از استانهای مختلف به استانبول بازگردانند و بر اساس آمارهای رسمی استانداری٬ بیش از 800 هزار نفر از شهروندان استانبولی٬ تعطیلات تابستانی را متوقف کرده و برای رای دادن به شهر خود بازگشتند و این بار نیز با مشارکت 85 درصدی خود٬ جایی برای بهانه و توجیه باقی نگذاشتند.
بررسی آراء نشان میدهد که دست کم 800 هزار نفر از افرادی که در انتخابات پیشین به یلدیریم رای داده بودند٬ این بار تصمیم خود را عوض کرده و از امام اوغلو حمایت کردند و از این لحاظ٬ این تغییر موضع و جابهجایی رای٬ پیامی جدی برای حزب عدالت و توسعه و رجب طیب اردوغان دارد.
واکنش اولیه یلدیریم
اغلب تحلیلگران سیاسی ترکیه بر این باورند که رفتار انتخاباتی و واکنش سریع یلدیریم و اعلام تبریک او به امام اوغلو٬ یک رفتار سنجیده و حاکی از تعهد سیاسی و اخلاقی او بود و این رفتار موجب آن شد که راه بر هر گونه تنش و ناآرامی احتمالی بسته شود.
تبریک نیمه جان اردوغان
رجب طیب اردوغان از افرادی بود که خیلی دیر٬ به نتایج انتخابات واکنش نشان داد و پیام توییتری تبریک او به امام اوغلو نیز٬ پیامی چندان گرم و صمیمانه نبود.
اردوغان نوشت: «بر اساس نتایج غیر رسمی٬ اکرم امام اوغلو برنده انتخابات است. به امام اوغلو تبریک میگویم.» این در حالی است که امام اوغلو در نخستین سخنرانی خود پس از اعلام پیروزی گفت: «خواهان آن هستم با اردوغان کار کنم و بدون شک در چارچوب توافق٬ هماهنگی و انطباق فعالیت خواهم کرد.»
پیام معنیدار رهبر حزب جمهوری خلق
کمال کلیچدار اوغلو رهبر حزب جمهوری خلق که در سالیان اخیر بارها از جانب برخی از مدیران عالی و میانی حزب خود مورد انتقاد قرار گرفته بود٬ با پیروزی در انتخابات شهرداریها و پیروزی در استانبول٬ جانی دوباره گرفت و موقعیت او تثبیت شد.
او در یک پیام کوتاه اعلام کرد: گفته بودیم همه چیز زیبا خواهد شد٬ همه چیز زیبا شد.
محرم اینجه نیز که در انتخابات ریاست جمهوری رای بالایی کسب کرده و سودای رهبری حزب جمهوری خلق را در سر داشت٬ چنین پیامی منتشر کرد: پایان رژیم تکنفره نزدیک شده است.
سه واکنش و پیام جالب باغچلی
محتوای پیامهای باغچلی نشان داد که منتظر شکست نبوده و از وضعیت جدید بسیار ناخشنود است. او اعلام کرد:
1.بحث انتخابات تمام شد. ترکیه به محور اصلی اهداف خود بازگردد.
2.ائتلاف جمهور به قوت خود باقی میماند.
3.بدترین چیز برای ترکیه٬ صحبت در مورد انتخابات پیش از موعد است.
سخنان باغچلی نشان داد که با توجه به شکاف جدی آراء در استانبول و شکست سنگین آکپارتی٬ بعید نیست که سران جریان مخالف اردوغان٬ مشروعیت دولت را زیر سوال برده و به طور مکرر و متناوب٬ خواهان برگزاری انتخابات پیش از موعد شوند و از آنجایی که اردوغان دو بار رئیس جمهور بوده در صورت برگزاری انتخابات مجدد٬ او حق نامزدی نخواهد داشت و این سناریویی است که میتواند حزب عدالت و توسعه را با مشکلات بزرگی مواجه کند.
به عبارتی دیگر٬ اهمیت شکست ائتلاف ملت در انتخابات استانبول موجب آن شده که صحبت از اصلاحات جدی در حزب حاکم و همچنین صحبت از انتخابات پیش از موعد٬ به میان بیاید.
جنجال در ساختمان مرکزی حزب عدالت و توسعه
فاتح آلتایلی از تحلیلگران سیاسی مشهور ترکیه که در اثنای اعلام شکست آکپارتی٬ بیش از 15 کارشناس را در یک برنامه سیاسی در شبکه خبرترک گرد هم آورده بود٬ اعلام کرد: هم اکنون از داخل ساختمان مرکزی حزب عدالت و توسعه٬ خبرهایی به من رسیده که نشان میدهد در آنجا جنجال بالا گرفته و برخیها میخواهند مسئولیت این شکست را بر دوش دیگران بیاندازند.
همزمان با سخنان آلتایلی٬ خانم ناگهان آلچی از تحلیلگران حامی اردوغان استودیو را ترک کرد و آلتایلی با کنایه گفت: ظاهراً برای ناگهان خانم هم پیامهایی از داخل حزب آمد و ناچار شد برود.
رسانهها و روزنامههای دیگر نیز اعلام کردند که گروه قابل توجهی از هواداران یلدیریم با اجتماع در برابر ساختمان مرکزی حزب عدالت و توسعه فریاد زدهاند که رئیس شاخه استانی این حزب باید استعفا دهد و وزیر کشور نیز با داد و فریاد از آنها خواسته آرام شوند.
احتمال انشقاق در حزب حاکم
سلجوق اوزداغ که سه دوره از حوزه انتخاباتی مانیسا و از حزب عدالت و توسعه به مجلس رفته و مدتی نیز معاون رهبر حزب بوده در مورد نتایج انتخابات گفت: لازم است پیام مردم را به درستی تحلیل کنیم. باید اصلاحات مهم در حزب صورت بگیرد.
مصطفی ینراوغلو از نمایندگان حزب عدالت و توسعه نوشت: ما برتری اخلاقی خود را از دست دادیم و شکست در استانبول نیز نتیجه از دست رفتن برتری اخلاقی ماست. باید خود را مورد انتقاد قرار دهیم و به تفکیک قوا و حقوق و دموکراسی پایبند باشیم.
گل٬ باباجان٬ داوود اوغلو
بسیاری از تحلیلگران سیاسی ترکیه دیشب در گفتوگوهای زنده تلویزیونی از این موضوع صحبت کردند که شکست سنگین آکپارتی در استانبول٬ راه برای تاسیس حزب جدید و فعالیت جدی عبدالله گل٬ علی باباجان و احمد داوود اوغلو هموار کرده است.
در انتخابات دیروز٬ عبدالله گل در هنگام رای دادن عبارت و جملاتی به کار برد که حاکی از حمایت کامل او از امام اوغلو بود و داوود اوغلو نیز پیروزی رقیب یلدیریم را تبریک گفت.
کردها چه میگویند؟
روزنامه جمهوریت به عنوان مهمترین ارگان تبلیغاتی مخالفین اردوغان امروز در گزارشی اعلام کرد: اعزام یک آکادیمیسین به جزیره ایمرالی و دیدار او با اوجالان و اقناع رهبر زندانی پ.ک.ک برای عدم حمایت کردها از امام اوغلو٬ جواب نداد و اردوغان به هدف خود نرسید.
پروین بولدان یکی از دو رهبر حزب دموکراتیک خلقها از نهادهای اقماری پ.ک.ک نیز در توییت کوتاهی نوشت: «کردها امروز هم پیروز شدند. نقطه.»
عادل گور در شرکت نظرسنجی ای.جی نیز در تحلیل نتایج انتخابات استانبول گفت: یلدیریم با اختلافی در حد 8 درصد آرا شکست خورد، اما این اختلاف تا 12 درصد هم ممکن بود بالا برود اما حکومت٬ با استفاده از برداران اوجالان٬ اندکی از فاصله را پر کرد. نامه عبدالله اوجالان و گفتوگوی تلویزیونی با عثمان اوجالان٬ درصد کمی از کردها را راضی کرد به رقیب اردوغان رای ندهند، اما واقعیت این است که حزب دموکراتیک خلقها تصمیم خود را گرفت و به توصیه اوجالان عمل نکرد.
عادل گور همچنین گفت: لجبازی با مردم خطرات بسیاری به دنبال دارد و آکپارتی باید دست از لجاجت بردارد.
دوران پیش رو
حالا انتخابات استانبول به پایان رسیده است، اما باید دید آیا اتاق فکر حزب عدالت و توسعه و شخص اردوغان٬ حاضرند با تحلیل صحیح پیام انتخابات مزبور٬ بخشی از رفتار و ادبیات خود را تغییر دهند یا در بر همان پاشنه قبلی خواهد چرخید.
انتهای پیام/