به گزارش خبرنگار محیط زیست خبرگزاری تسنیم؛ انتقاداتی که تا به امروز نسبت به طرح موسوم به زیستپالایی تالاب انزلی به روش بایوجمی مطرح شده بر پیامدهای جبرانناپذیر محیط زیستی اجرای این طرح تمرکز یافته است. در واقع تصور بر این است که با اجرای طرح بایوجمی همانگونه که مجریان و ناظران طرح وعده دادهاند، رسوبات آلی تالاب انزلی، طی یک فرایند شیمیایی حذف خواهند شد اما پیامدهایی جبران ناپذیر محیط زیستی اجرای این طرح آنقدر مخاطرهآمیز است که دستاورد این طرح را بیارزش میکند.
حالا یک متخصص برجسته شیمی معدنی و نانوشیمی، دستاورد این طرح را هم به چالش کشیده و حذف رسوبات تالاب انزلی با استفاده از ترکیب دیاکسید تیتانیوم را غیرممکن میداند.
علیرضا بدیعی، استاد دانشکده شیمی دانشگاه تهران به تسنیم میگوید: دیاکسید تیتانیوم، ترکیبی است در سه ساختار آناتاز، بروکیت و روتایل وجود دارد؛ تنها ساختار آناتاز این ترکیب آن هم در صورتی که تحت امواج ماوراء بنفش (UV) قرار بگیرد، میتواند در مجاورت مواد آلی، فرایند فتوکاتالیستی داشته باشد.
وی ادامه میدهد: بنابراین از بین بردن رسوبات آلی با کمک ساختار آناتازی دیاکسید تیتانیوم مشروط بر آن است که فرایند در مجاورت امواج الکترومغناطیسی نامرئی صورت گیرد اما یک اکوسیستم تالابی، سهم بسیار کمی از امواج نامرئی ماوراء بنفش دارد و همانطور که اشاره کردم بروز خاصیت فتوکاتالیسی دیاکسید تیتانیوم، مشروط بر وجود مقدار زیادی امواج ماوراء بنفش است؛ این خاصیت در مجاورت امواج مرئی به هیچ وجه بروز نخواهد کرد.
این دکترای شیمی معدنی یادآور میشود: نکته مهم دیگر این است که دیاکسید تیتانیوم زمانی امواج ماورای بنفش را جذب میکند که در مجاورت آن قرار داشته باشد یعنی در عمق حداکثر یک متری از آبی زلال؛ در حالیکه کمعمقترین بخش تالاب انزلی، 3 متر است و سطح آن با رسوبات و لجن پوشیده شده است یعنی شرایطی که شانس فعالیت فتوکاتالیسی را از دیاکسید تیتانیوم خواهد گرفت.
وی فعالیت فتوکاتالیستی دیاکسید تیتانیوم را مستلزم بهکارگیری آن در ساختار نانویی دانسته و میگوید: این ترکیب در صورتی که در ساختار نانو مورد استفاده قرار گرفته و تحت میزان مناسبی از امواج ماورای بنفش قرار گیرد میتواند به حذف رسوبات آلی منجر شود اما از آنجا که قابلیت پخش نانو دیاکسید تیتانیوم بسیار زیاد است، استفاده از آن در اکوسیستمی طبیعی مانند تالاب انزلی، با منطق سازگار نیست.
بدیعی در پاسخ به این توضیح که اخیراً ادعا شده دیاکسید تیتانیوم مورد استفاده برای تالاب انزلی، ساختار نانویی ندارد، میگوید: در این صورت باید بگویم اضافه کردن این ترکیب به تالاب، تاثیری در حذف رسوبات آلی نداشته و خود به ایجاد رسوبی جدید در این اکوسیستم منجر خواهد شد که به این سادگیها قابل حذف نیست.
این استاد دانشگاه ادامه میدهد: آنچه گفتم، سه دلیل اصلی بیتاثیر بودن ترکیب دیاکسید تیتانیوم برای حذف رسوبات آلی تالاب انزلی است اما بخش دیگری که باید مورد توجه قرار گیرد این است که افزودن این ترکیب به تالاب، چه پیامدهایی دربر خواهد داشت؟ بر اساس کدام تحقیقات آنقدر از بیضرر بودن این ترکیب بر یک اکوسیستم تالابی اطمینان حاصل کردهایم که حجم قابل توجهی از آن را به تالاب انزلی وارد کنیم؟
بدیعی با اشاره به اینکه اخیراً اظهاراتی مبنی بر استفاده از ذرات نقره در طرح بایوجمی هم به گوش میرسد، میگوید: واقعا نمیدانم چنین موضوعی حقیقت دارد یا نه چون رسوب نقره هم عوارض خاص خودش را خواهد داشت اما آنچه مسلم است وارد کردن دیاکسید تیتانیوم به تالاب انزلی نه تنها آلودگیها را از این تالاب حذف نمیکند بلکه خود آلودگی جدیدی به تالاب اضافه میکند؛ نشست رسوب تیتانیوم بر اجزای تالاب و اینکه ورود این ترکیب دیاکسید تیتانیوم به یک تالاب در بلندمدت چه مخاطراتی برای زیستمدان و اکوسیستم تالاب ایجاد خواهد کرد موضوعی است که متخصصان حوزه محیط زیست باید آن را تشریح کنند.
بیشتر بخوانید:
هشدار یک سمشناس، نسبت به پیامدهای استفاده از دیاکسید تیتانیوم
یک کارشناس رسمی دادگستری: سمی بودن دیاکسید تیتانیوم محرز است
ارزیاب طرح احیای انزلی: "بایوجمی" ماهیت نانو ندارد/ منتقدان این طرح هم حق دارند!
به گزارش تسنیم؛ مرداد سال گذشته عیسی کلانتری، رئیس سازمان محیط زیست طی نامهای خطاب به محمد باقر نوبخت، رئیس سازمان برنامه و بودجه و با رونوشت به وزیر علوم، تحقیقات و فنآوری از ارائه طرحی مطالعاتی تحت عنوان طرح احیای تالاب انزلی به روش زیست پالایی با فناوریهای بومی خبر داد و بر لزوم تعیین بودجه مناسب برای آغاز عملیات اجرایی این طرح تاکید کرد و دی ماه 97، تفاهمنامهای 900 میلیارد تومانی به مدت یک سال میان شرکت مجری این طرح و سازمان حفاظت محیطزیست به امضا رسید!
شرکتی به نام "نانو صعت پرشیا" که مدعی است با استفاده از مادهای تحت عنوان بایوجمی رسوبات تالاب انزلی را کاهش داده و به عمق تالاب اضافه میکند؛ شرکتی که دستکم دو نفر از اعضای هیئت مدیره آن به نمایندگی از خانه کشاورز در این شرکت عضویت دارند؛ خانه کشاورز، یک نهاد غیر دولتی که ریاست آن بر عهده "عیسی کلانتری" است!
هدف از اجرای طرح موسوم به بایوجمی، از بین بردن رسوبات آلی تالاب انزلی و در نتیجه افزایش عمق این تالاب با استفاده از دیاکسید تیتانیوم عنوان شده است! هر چند مجریان طرح، ابتدا مدعی شدند، دیاکسید تیتانیوم به کار رفته در این طرح، ماهیت نانویی دارد اما پس از آنکه عوارض استفاده از نانو دیاکسید تیتانیوم از سوی متخصصان شرح داده شد، ارزیاب طرح بایوجمی مدعی شد که ذرات دیاکسید تیتانیوم به کار رفته در ماده بایوجمی، ماهیت نانویی ندارند و به اشتباه، از سوی مجریان طرح، نانودیاکسیدتیتانیوم نامیده شده است! ادعایی که دادستان عمومی و انقلاب بندرانزلی با استناد به نتایج آزمایشهای صورتگرفته مبنی بر نانویی بودن ذرات مورد استفاده در طرح بایوجمی، آن را تکذیب کرد.
انتهای پیام/