به گزارش تسنیم از اصفهان، واژه زنان سرپرست خانوار اصطلاح جدیدی است که با حضور بیشتر زنان در فضاهای فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی کاربرد پیدا کرده است و به زنانی گفته میشود که بدون حضور منظم و یا حمایت یک مرد بزرگسال، سرپرستی خانوار را به عهده گرفته و مسئولیت اداره اقتصادی خانواده، تصمیمگیریهای عمده و حیاتی به عهده آنهاست.
این گروه از زنان به دستههای زنان مطلقه، زنان بیوه، زنانی که همسر آنها از کار افتاده یا بیکار است، زنانی که همسر معتاد دارند و هزینههای زندگی به عهده خودشان است، زنانی که همسرشان در زندان به سر میبرد و زنانی که همسران آنها برای یافتن شغل یا به هر دلیل دیگری مهاجرت کرده و آنها عهدهدار مسئولیت زندگی هستند تقسیمبندی شدهاند.
آمار زنان سرپرست خانوار در جهان رو به افزایش است
متأسفانه در حال حاضر با افزایش روز افزون این شکل از خانواده در همه کشورهای جهان اعم از صنعتی و جهان سوم از جمله ایران روبهرو هستیم. در حوزه روانشناسی، تعدادی روانشناسان معتقدند که زنان سرپرست خانوار با تقبل نقشهای متفاوت در برابر یک سری از مسائل و مشکلات نظیر استرس و اضطراب، بیماریهای روانی و افسردگی قرار گرفته و بنابراین، وضعیت اعتماد به نفس و سلامت روحی و روانی آنها مورد خدشه قرار گرفته است.
در حوزه جامعهشناسی مفاهیم فقر و رفاه مورد بررسی قرار داده شده و به مسئله زنان سرپرست خانوار مانند یکی از انواع گروهها و اقشار آسیبپذیر نگاه میشود.
با این حال زنان سرپرست خانوار از جمله گروههای آسیبپذیر جامعه هستند که تحت تأثیر عوامل مختلفی مانند طلاق، فوت، اعتیاد و غیره قرار دارند. دادههای آماری در ایران از روند افزایشی تعداد و نسبت زنان سرپرست خانوار در دهه اخیر خبر میدهد. طبق سرشماری نفوس و مسکن سال 1390 تعداد خانوارهای با سرپرستی زن بیش از 2 میلیون و 563 هزار خانوار است.
در واقع سهم زنان از سرپرستی خانوارها در سال 1390، 12.1 بوده است که رشد قابل ملاحظهای را نسبت به سایر دورههای سرشماری نشان میدهد. اما مسئله اینجاست که زندگی زنان پس از ترک مرد خانواده غالباً با مشکلاتی روبهرو است. از جمله آن میتوان علاوه برسختیِ روبهرویی با مسائل اقتصادی که این روزها به شدت نمایان است و این گروه از زنان برای مقابله با آن تربیت و توانمند نشدهاند، به زندگی در تنهایی، همراه با افسردگی و ناامیدی که بیشتر ناشی از نگرش منفی جامعه نسبت به زنان تنها، مطلقه و بیوه است اشاره کرد.
روابط اجتماعی این گروه از زنان در فقدان حضور همسر در خانواده خدشهدار شده و مشکلات بسیاری را برای آنها به همراه آورده است. ایفای نقشهای چندگانهای که گاه در تعارض با یکدیگر نیز تعریف میشوند سبب خستگی جسمی و روحی آنها میشود. فقر، ناتوانی، بیقدرتی به ویژه در اداره امور اقتصادی خانواده، عزت نفس و سلامت روانی آنان را مختل و زمینه ابتلا به افسردگی و سایر اختلالات روانی را فراهم میسازد.
فقر اقتصادی مسبب عدم رفاه ذهنی و نارضایتی زندگی زنان سرپرست خانوار است
مطالعات و تحقیقات مختلفی نشان داده است که در مرحله اول، فقر اقتصادی است که سبب عدم رفاه ذهنی و نارضایتی این گروه از زنان میشود. بسیاری از پژوهشگران معتقدند که این مشکلات مادی و اجتماعی زنان سرپرست خانوار است که باعث بروز استرس، اضطراب و افسردگی بیشتر آنها نسبت به دیگر زنان میشود. در کل بیکاری و فشارهای اقتصادی، سلامت جسمانی کم، حمایت اجتماعی پایین و عملکرد ضعیف نقشی ناشی از تعارض نقشها و همچنین غرق شدن در فعالیتهای روزمره زندگی، این گروه از زنان را از خود غافل و کیفیت و رضایت زندگی را در آنها کاهش و در مقابل افسردگی و ناشادی را افزایش میدهد.
«طرح همیار زنان سرپرست خانوار» برای خودکفایی زنان سرپرست خانوار طراحی شده است
معاون امور اجتماعی بهزیستی اصفهان در این باره به خبرنگار تسنیم، با اشاره به توانمندسازی گروههای هدف سازمان بهزیستی، اظهار داشت: تعدادی از زنان سرپرست خانوار زیر پوشش بهزیستی گروههای 5 تا 8 نفره تشکیل داده و در راستای خود اشتغالی در زمینههای مختلف به فعالیت و تولید مشغول هستند.
مجتبی ناجی افزود: در راستای توانمند سازی گروههای هدف سازمان بهزیستی، برنامههایی برای خودکفایی و خوداشتغالی زنان سرپرست خانوار، طراحی شده که یکی از آنها «طرح همیار زنان سرپرست خانوار» است که زنان سرپرست خانواری که زیر پوشش خدمات حمایتی بهزیستی استان قرار دارند، با محوریت مددکاری که امور حمایتی آنها را به عهده دارد با توجه به تواناییها و ظرفیتها و دورههای آموزشی که افراد گذراندهاند در قالب گروههایی ساماندهی میکنند که بتوانند یک کار تیمی را در راستای توانمندسازی خودشان انجام بدهند.
معاون امور اجتماعی اداره کل بهزیستی استان اصفهان با بیان اینکه گروههای تشکیل دهنده معمولا بین 5 تا 8 نفر زن سرپرست خانوار هستند، گفت: این افراد در زمینه بستهبندی مواد غذایی، سبزی خردکنی، نانوایی، تهیه مربا، ترشی، رب گوجه، آبلیموگیری و ...که در حوزه بانوان هست، فعالیت میکنند.
«سامانه دیجی همیار» بهزیستی کشور، محصولات زنان سرپرست خانوار را معرفی میکند
وی تصریح کرد: بهزیستی در زمینه تجهیز کارگاههای راهاندازی شده کمکهایی به آنها میکند و سپس برای توسعه و بازاریابی محصولات نیز اقداماتی چون راهاندازی سامانه "دیجی همیار"که مالکیت معنوی آن به عهده سازمان بهزیستی کشور است، محصولات را برای فروش به مردم معرفی میکند.
ناجی ادامه داد: زمانی که مردم از این سامانه آگاه باشند به خرید نیازهایشان از طریق این سایت تشویق میشوند تا بتوانند خوداشتغالی زنان سرپرست خانوار را نیز گسترش و توسعه بدهند.
وی با اشاره به راهاندازی دو گروه جدید همیار زنان سرپرست خانوار در هفته بهزیستی در اصفهان، اظهار داشت: در چند روز اخیر یک مرکز خانه بازی و یک کارگاه قند خردکنی در شهر اصفهان آغاز به کرده است و میتوان گفت: زنان سرپرست خانوار در سطح استان حدود 60 گروه کوچک و بزرگ در قالب واحدهای مختلف را راهاندازی کردهاند و به وسیله آن امرار معاش میکنند.
ناجی خاطرنشان کرد: تسهیلات بانکی برای طرحهای خوداشتغالی در نظر گرفته شده که شامل وامهای 4 درصد است، سال گذشته مبلغ وام 20 میلیون تومان بود و در سال جاری به 50 میلیون تومان افزایش یافته، البته هنوز به کسی وام 50 میلیونی داده نشده است.
وی افزود: کمکهای بلاعوض در قالب سرمایهکار یا کمک به اشتغال زنان سرپرست خانوار با توجه به ارزیابی مددکار در مورد طرح کمکی خانواده و نقشه راه از حداقل تا حداکثر کمک برای آنها در نظر گرفته میشود.
انتهای پیام/ح