به گزارش خبرنگار فرهنگی تسنیم، بهروز مرباغی از معماران شناخته شده و عضو انجمن مفاخر معماری ایران است که چندی پیش موفق به گشایش، مرمت و بازسازی خانه سینمای سه در خیابان لالهزار شد. این خانه که توسط او و نگار جوکار طراحی و احیا شده بود، این روزها به مکان جذاب در دل هیاهوهای بازار الکترونیک لالهزار بدل شده است. گشایش این مکان فرهنگی این امید را پدید آورد که امکان تبدیل کردن فضای تاریخی مرکز تهران به اماکن مناسب نمایشهای آیینی و سنتی وجود دارد.
آقای مرباغی در این زمینه میگوید: «اولین شرط آن است که جامعه هنری خاصی در قالب تشکل به دنبال احیای یک فضای قدیمی باشد. خیلی راحت میتوان با مراجعه به سازمانهای متولی مانند شهرداری یا میراث فرهنگی برای تبدیل کردن یک فضای قدیمی به مکان فرهنگی به توافق رسید. برای مثال در سمنان منزلی در بازار این شهر مرمت کردیم و انجمن مداحان آنجا تحویل دادند همچنین برای اهالی هم مکانی در نظر گرفتند تا در آنجا مراسمها را برگزار کنند.»
وی درباره امکانات موجود در تهران برای ایجاد فضاهای مناسب برای نمایشهای سنتی میگوید: «در تهران فضاهای مناسبی برای تعزیه وجود دارد و همچنین فضای روباز برای امور میدانی همانند اسبسواری در شبیهخوانیها که تنها باید آنها را آمادهسازی کرد. تعزیه دو مفهوم دارد یک مفهوم رایج آن که در محرم برگزار میشود و مکانهای مخصوص خودش رادارد آیینهای خود را دارد و حتی در برخی از شهرها معماری شهر براساس حرکت دستههای عزاداری طراحی شده است. اشکال تاریخی نمایشهای ایرانی مکانهای خود را دارد اما آنچه تعزیه را به عنوان نمایشهای آئینی مطرح میکند یک حرکت فرهنگی است که مختص محرم نمیشود برای این کار مکانهایی در شهرهای مختلف وجود دارد برای شبیهخوانی و تختحوضی مکانهایی وجود دارد هم اکنون در منطقه مرکزی شهر تهران در محله عودلاجان فضای بزرگی برای شبیهخوانی است. برای مثال مدرسه بزرگ ژاندارک خالی است دارالفنون خالی است. در منطقه 12 بسیاری از سازهها میتوانند به مراسمها و آئینها اختصاص یابند. برای مثال سرای کاظمی حوضی دارد که بهترین جا برای نمایشهای تختحوضی است. حمام نقاش نواب هم هم در درون خود و هم پشتبام فضای مناسبی برای نمایشهای آیینی وجود دارد. در منطقه 14 هم فضاهای مناسبی موجود است. باید سازمانهای مالک رابطه منسجمی با گروههای هنری برقرار کند و از آن سو گروههای هنری هم باید مطالبهگر باشند.»
آقای مرباغی معتقد است فرصتهای معماری در حوزه نمایش تنها مختص به تهران نیست و میافزاید: «انجمنها میتوانند برای مرمت فضاهای تاریخی پیشقدم شوند. در نزدیکی دامغان 4 کاروانسرا وجود دارد که یکی از آنها خالی و سالم است و متعلق به سازمان اوقاف است این کارونسرا میتواند مرکز نمایشهای آئینی شود و حتی گعدهها و نمایشها در آن برگزار شود.»
وی درباره اهمیت احیای فضاهای قدیمی و تبدیل آنها به فرصتهای هنری میگوید: «مطالعاتی داشتیم که علت اصلی افول بافت تاریخی تهران را بررسی میکرد در عودلاجان افراد اصیل که بیش از 10 سال در آنجا ساکن بودند از این محله کوچ کردند. برای احیای منزلت این مناطق یا باید ساکن اصلی را برگرداند یا اقدام شود تا افرادی هم شأن آنها در این مناطق در آنجا ساکن شوند. ما در تلاش بودیم هنرمندان و معماران در بافت تاریخی تهران مستقر شوند و پلاکهای خالی و تخریب شده را به هنرمندان اختصاص دهیم تا آنجا را محل کار و زندگی خود کنند. با این طرح میشد 70 خانه را احیاء کرد.»
وی میافزاید: «رفت و آمدهای هنری موجب ارتقای شأن محله میشد و میتوانستیم در آن محلهها دفاتر سینمایی و گالری افتتاح کنیم. بیش از 70 درصد مناطق مرکزی تهران تبدیل به کارگاه و انبار شدهاند و عمده فعالان آنجا مهاجرند. به نظر میرسد دیگر آنجا ایران نیست البته من قصد اهانت ندارم ما اینها را دوست داریم و اگر قصد احیای این مناطق را داشته باشیم باید آن را به افراد مرجع بسپاریم.»
آقای مرباغی با گلایه از قطع طرح احیا استقرار معماران و هنرمندان و مجموعهداران میگوید: «ما در مطالعاتمان، فعالیتمان تا قیمتگذاری پلاکها نیز رفتیم اما با تغییرات در مدیریت شهرداری (شرکت بازآفرینی شهری) این طرح معلق شد. طرف ما معمولاً شهرداری تهران نیست. ما تنها میتوانیم با شهرداری منطقه در ارتباط باشیم، سیستم اداری شهرداری توانایی پیشبرد این طرح را ندارد سیستم اداری شهرداری فشل است در حالی که ما از سال 95 به دنبال این مسئله بودیم. در این مدت تنها موفقیت ما خانه سینما 3 بود که در کوچه پیرنیا واقع شده است. دومین فعالیت ما نیز در شهرداری منطقه 12 که قرار است تبدیل به کافه کتاب معماری شود. این مکان محل تجمع معتادان بود اما به محض فعالیت اهالی محله از ما تشکر کردند و از تغییر کاربری این مکانها استقبال کردند و در این مدت به ما کمک کردند حتی یک هیئت عزاداری فضای خود را به ما داده تا مرمت به خوبی پیش رود.»
انتهای پیام/