مدیر انجمن هنرهای نمایش آذربایجان شرقی: برگزاری جشنواره در شهرستان‌ها کمک به اقتصاد آنجاست
احمد رجب‌پور، مدیر انجمن هنرهای نمایش آذربایجان شرقی معتقد است جشنواره رضوی فرصت خوبی بود تا تبریز بتواند درگیر برنامه‌های سراسری تئاتر شود.
به گزارش خبرنگار فرهنگی تسنیم، شهر تبریز پس از یک وقفه چند ساله میزبان یکی از جشنواره‌های سراسری تئاتر کشور بود. آخرین جشنواره سراسری در تبریز به جشنواره مقاومت در اوایل دهه نود بازمی‌گشت؛ اما پس از گذشت چند سال، دبیرخانه تئاتر رضوی تصمیم بر آن می‌گیرد جشنواره خود را از شهر بجنورد به تبریز انتقال دهد. این انتقال بسیار برای تبریزها خوشایند بود و البته به نظر می‌رسید آنان برای حفظ جشنواره در تبریز تلاش‌های بسیاری کرده‌اند. حتی زمزمه‌هایی مبنی بر مخالفت بجنوردی‌ها در این انتقال شنیده می‌شد. با این حال جشنواره تئاتر رضوی در تبریز با حواشی اندکی برگزار شد.
فارغ از اینکه داوران جشنواره از سطح کیفی نمایش‌ها ناراضی بودند؛ اما در حوزه اجرا وضعیت به نظر مثبت می‌آمد. احمد رجب‌پور که پس از یک غوغا در انجمن هنرهای نمایشی آذربایجان شرقی، مدیریت این دفتر را برعهده گرفته است در گفتگو با تسنیم از وضعیت جشنواره رضوی و تئاتر آذربایجان شرقی گفته است.
***
* قصه‌ای جشواره تئاتر ترکی از کی شروع شده است؟
رجب‌پور: خوشبختانه در کشور ما با توجه به اینکه اقوام مختلفی زیست می‌کنند، تصور می‌کنم اقوام می‌توانند همانطور که ثابت شده یک انسجام خوبی داشته باشند. شما به هر گوشه کنار کشور که بروید، می‌بینید قومی شاخص حضور دارد. قوم ترک، کرد و لر و بلوچ و عرب. به هر حال همه اینها ثابت کرده‌اند کشورمان می‌تواند به وسیله مشروعیت اقوام به یک انسجام دست یابند، این انسجام می‌تواند در تئاتر هم دیده شود. می‌تواند برنامه‌های مختلفی هم داشته باشد. چند سال گذشته ما دیدیم تئاتر کردی یا عربی در کردستان و خوزستان برای چندمین بار اجرا می‌شود. کشورهای هم مرز عرب‌زبان برای تئاتر عربی حضور پیدا می‌کردند و این خیلی خوب است که برای همه اقوام چنین برنامه‌هایی را داشته باشیم. ما سال گذشته از آقای کرمی به عنوان مدیرمرکز هنرهای نمایش درخواست کردیم که ما چهار استان آذربایجان شرقی و غربی و اردبیل و زنجان به عنوان استان‌های ترک‌نشین کشور این برنامه را داشته باشیم. یعنی جشواره تئاتر ترک زبان را برگزار کنیم که خوشبختانه خیلی خوب استقبال کردند. نمی‌دانم با توجه به اینکه در حال حاضر وضعیت اقتصادی کشورمان خوب نیست از هر کسی درخواست می‌کنیم هزینه‌ای برای برگزار جشنواره تقبل کند، متاسفانه شانه خالی می‌کنند. یعنی سعی نمی‌کنند هزینه‌ای بگذارند که بشود چنین برنامه‌هایی را اجرا کرد.
* شما هدف این را داشتید که نمایش‌های آیینی سنتی آذربایجان در جشنواره اجرا شود یا صرفاً آثاری با زبان ترکی روی صحنه رود؟
رجب‌پور: چیز خاصی را در نظر نگرفته بودیم. می‌خواستیم هم به زبان ترکی اجرا داشته باشیم و هم آیینی سنتی و هم مسائل اجتماعی هم داخلش داشته باشد و قالب خاصی را برایش تعین نکردیم؛ چون هنوز به این نقطه نرسیده بودیم که بگوییم این را چطور اجرا کنیم. هنوز در مراحل اولیه هستیم تا شورای سیاستگذاری داشته باشیم و بگوییم این را چطور اجرا کنیم. اما فعلاً به دلیل همین نداشتن بودجه لازم این کار انجام نشده است. ان شا ال.. ببینیم چه می‌شود. مسئولین ما، اداره کل ارشاد و مرکز کل هنرهای نمایشی و نهادهای دیگری کمک کنند تا بتوانیم این جشنواره را برگزار کنیم.
* در جایی که جشواره‌ای می‌تواند خیلی نگاه مردمی داشته باشد اگر شروع به حرکت کند از نهادهایی که مردم نهاد هستند مورد استقبال قرار می‌گیرد؟ حالا با فضا و جوی که در تبریز وجود دارد امکان حمایت مردمی هست؟
رجب‌پور: می‌شود، خیلی خوب هم می‌شود؛ چون جشنواره‌ها طوری است که می‌توانیم از خواسته مردم برای چنین برنامه‌های استفاده کنیم و چنین برنامه‌هایی را اجرا کنیم. به هر حال مردم آذربایجان تعصب خاصی نسبت به زبان خود دارند. می‌شود این کار را انجام داد؛ ولی خوب باید کلید شروعش را بزنیم و مردم ببینند و راغب بشوند. من ایمان دارم که مردمان در شرایطی هستند که اگر ببینند چنین جشواره‌هایی به زبان ترکی اجرا می‌شود راغب به کمک می‌شوند.
* شما که مدیریت انجمن هم دستتان است در طول سال چند درصد از نمایش‌هایی که در آذربایجان شرقی اجرا می‌شوند به زبان ترکی اجرا می‌شوند؟
رجب‌پور: خوشبختانه در این چند سال اخیر بعضی از نویسندگان و کارگردانان بومی سعی کردند چنین نمایش‌هایی مثل نمایشنامه شخصیت‌های بزرگی مثل ستارخان یا زینب پاشا یا آثاری در زمینه فولکلور فرهنگ آذربایجان روی صحنه برند. سعی کردند در زمینه فرهنگ آذربایجان نمایشنامه بنویسند؛ ولی می‌تواند بیش از اینکه هست شود. اگر ما بتوانیم از نمایشنامه‌هایمان به زبان ترکی حمایت کنیم خیلی بهتر می‌شود. آذربایجان فرهنگی قوی دارد. در زمینه مسائل سنتی خودمان می‌شود کار کرد تا بهتر از آن استفاده کرد. در سطح کشور بر همین موال است. بسیاری از اقوام ما پتانسیل خوبی دارند. مثلاً ما یک جشواره در شهرستان اهر برگزار می‌کنیم. هر سال پنج گروه با نمایش‌های آیینی سنتی حضور پیدا می‌کنند. این حضور برای شهرستان اهر خیلی عالی است. گروه‌ها با منطقه ارسباران آشنا می‌شوند و از آن سو ما رقص چوب مشهد یا بندر خمیر. این گروه‌ها در اهر برنامه‌های خوبی اجرا کردند. مردم وقتی چنین آیین‌هایی سنتی را می بینند راغب‌تر می‌شوند. در این زمینه کار می‌کنیم. اخیراً هم در بخش نمایشنامه‌نویسی سعی کردیم بیشتر رویش کار کنیم که ان شا ال.. چنین کارهایی صورت بگیرد.
*بیایید از جشواره مقاومت هم صحبت کنیم. آخرین دوره جشواره مقاومت که در تبریز برگزار شد تا این جشواره رضوی دیگر جشواره سراسری در تبریز برگزار نشد و یک فاصله 6 ساله رخ داد. فکر کنم در سال92 یک جشواره برگزار شد و دیگر در تبریز جشنواره سراسری برگزار نشد. چرا چنین فاصله‌ای افتاد؟ همان مقاومت هم دیگر نیامد. در صورتی که خود آقای نصیربیگی دبیر جشنواره از اهالی تبریز بود؟
رجب‌پور: نه ایشان هم می‌خواستند چنین برنامه‌های در تبریز برگزار بشود، نمی‌شد. در چند وقت اخیر به جز جشواره رضوی کار دیگری در تبریز برگزار نشد. جشنواره رضوی یک نعمتی برای شهر و استان ما بود که خادم هنرمندان عزیزمان در حوزه فرهنگی باشیم و خودمان را خادمان فرهنگی می‌دانیم. من همیشه انتظارم از وزارتخانه این است وقتی می‌گویند تمرکززدایی می‌شود، این رخ دهد. جشواره زیادی مثلاً جشواره استانی را به صورت استانی تقسیم کردند که در چهار نقطه از کشور اجرا بشود که خیلی خوب است. ما درخواست می‌خواهیم بدهیم که قسمت شمال‌غربیش در تبریز برگزار شود. تبریز برای برگزاریش پتاسیل مناسبی دارد. خیلی از جشنواره‌ها می‌تواند به جای تهران در شهرهایی مثل تبریز برگزار شود. حالا ما شعار می دهیم که تهران هوایش آلوده است. تهران این است و فلان است. یعنی تهران نیایید؛ ولی عملاً وزارتخانه‌ای را می‌بینیم که کارشان این است که هر برنامه‌ای برگزار می‌شود در تهران باشد.در حالی که می‌شود قسمت‌های مختلف جشواره به استان‌های دیگر ببریم. می‌شود جشواره فجر را به استان‌های دیگر برد. الان ما 32 استان داریم. قابلیت این استان‌ها را بسنجیم و ببینیم کجا می‌شود برگزار کرد. از طرف دیگر به اقتصادشان کمک می‌کنیم. مثلاً به جای اینکه تهران هتل بگیریم برویم یک شهرستان محروم و آنجا برگزار کینم و ببینیم چه دارند و چه ندارند. هزینه‌اش نسبت به تهران کمتر است. تهران نسبت به شهرستان‌ها هزینه بالاتری دارد.
* رضوی چهارسال بجنورد بوده است. به شما نگفته‌اند که چندسال قرار است در تبریز برگزار شود؟
رجب‌پور: خیر صحبتی نشده است که چند سال در تبریز باشد؛ ولی دوست داریم این جشواره را هر سال در تبرریز برگزار کنیم. امسال اگر کم‌و‌کاستی هم داشته باشیم از عزیزانی که آمدند خیلی عذرخواهی می‌کنیم. اگر نتوانسته‌ایم میزبان شایسته‌ای باشیم به خاطر اولین بار بودن چنین جشواره‌ای است. ما سعیمان این بود که بیشترین خدمت را داشته باشیم که ان شا ال.. توانسته باشیم از عهده امکانات برآییم.
* چه زمانی به شما اعلام کردند تبریز میزبان جشنواره رضوی است؟
رجب‌پور: خیلی دیر اعلام شد. با توجه به اینکه کشمکشی بود که کجا برگزار شود، در بجنورد یا تبریز؛ ولی حدوداً از اردیبهشت ماه سیاستگذاری اعلام شد. سه ماه وقت داشتیم و برای برنامه‌ریزی وقت خیلی کمی بود. ما 10 روز را هم به خاطر اینکه بچه‌ها کار را نبسته بودند تمدید کردیم تا بتوانند کارشان را برسانند؛ ولی اگر در سال‌های آینده این جشواره ادامه پیدا کند. بهتر است ما زودتر بفهمیم.
* مثلاً در اختتامیه اعلام کنند در کجا است؟
رجب‌پور: بله،این خیلی بهتر می‌شود. در تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی به ما کمک می‌کند. ما در عرض سه ماه هر کاری کردیم یعنی از شورای سیاستگذاری شروع کردیم کارها را اعلام کردیم و فراخوان دادیم. به هر حال همه اینها در بازه زمانی کوتاه خیلی مشکل بود. چه بسا در سال‌های آتی اگر قرار است در تبریز برگزار شود بهتر است در همان اختتامیه اعلام کنیم خیلی بهتر است. (البته این اتفاق در اختتامیه سال 98 رخ نداد.)
* چند در صد جشواره به چیزی که فکر می‌کردید نزدیک بود؟
رجب‌پور: به نظر من چون اولین بار بود ما یک کم و کاستی احساس می‌کردیم که داریم.
* مثلاً کاستی‌تان چی بود؟
رجب‌پور: کاستی‌مان تجربه است. با توجه به اینکه من 6 سال در ارسباران دبیر جشواره بودم و یک تجربه‌ای دارم و جشنواره‌های مختلفی برگزار کردیم تجربه داریم؛ ولی این جشواره اولین بار بود و نوع و کار و سبکی داشت که فرق می‌کند با جشنواره‌های دیگر، باید کمی محتاطانه عمل می‌کردیم. درباره مسائل مذهبی و دینی است و منتسب است به حضرت امام رضا (ع). باید یک دقت نظر خاصی داشت.
*تئاتر شهر هم از قبل در اختیار نداشتیدو می‌تواند از سختی‌ها باشد؟
رجب‌پور: یک سختی بزرگ بود که ما داشتیم. با توجه به اینکه می‌خواستیم در تئاتر شهر یک تغییر اساسی داشته باشیم،چون برای استحکام بنای این مشکل ایجاد شده بود و بنا استحکام لازم را نداشت و ما ترس و واهمه داشتیم که اتفاقی رخ دهد. به همین خاطر دوهفته قبل از جشواره فهمیدیم عملیات بازسازیش شروع شده و ما نمی‌توانستیم از تئاتر شهر استفاده کنیم.
*به شما اعلام نکرده بودند؟ یعنی شما می‌دانستید چه روزی به بازسازی شروع می‌شود؟
رجب‌پور: واقعیت این است که دولت با توجه به نقدینگی عملیات را آغاز کرد. مثلاً می‌آید اوراق قرضه توزیع می‌کند. وضعیت خاصی است. الان هر پیمانکاری نمی‌آید درگیر کاری بشود که مثلاً نمی‌داند یک ماه دیگر سیمان و آهن می‌خرد چطور خواهد شد. یک قراردادی می‌بندد که همیشه در یک بازه زمانی بتواند همان کار را انجام دهد. این مشکل از این طرف به وجود می‌آید که پیمانکارها بعضاً نمی‌آیند کار کنند.همین لحظه مجبور شدیم همین کار را انجام بدهیم؛ وگرنه می‌شد در ماه محرم و صفر انجام شود.
انتهای پیام/
