به گزارش خبرگزاری تسنیم از اردبیل، اردبیل بهعنوان یکی از شهرهای قدیمی ایران در برگزاری عزاداری محرم همه ساله در این ایام شاهد برگزاری آئینها و مراسمهای مختلف عزاداری مقارن با آداب سنتی این شهر است که طشتگذاری فقط گوشهای از این آئینهای باشکوه در این دیار میباشد.
آئین «طشتگذاری» یا «طشتگردانی» از جمله مراسمی است که منسوب به استان اردبیل بهطور خاص و مردم آذربایجان بهطور عام است، در این آئین طشت نماد مشک سقای کربلا و آب نماد رود فرات است که به روی حسین(ع) و یارانش بسته شد.
مراسم طشتگذاری در اردبیل عمدتا از 27 ذیحجه شروع میشود و در 30 ذیحجه به پایان میرسد. براساس یک رسم قدیمی، شهر اردبیل به شش محله بزرگ تقسیم میشود و هر یک از محلات کوچک نیز با توجه به موقعیت جغرافیایی تابع یکی از این محلات ششگانه میشود.
در حقیقت شروع طشتگذاری در سه روز مانده به محرم طوری برنامهریزی شده است که هر روز در دو محله بزرگ این مراسم برگزار میشود.
طشتگذاری؛ هویت مکتب عزاداری مردم اردبیل
آئین طشتگذاری از ریشهدارترین آیینهای ماه محرم در اردبیل است که اوج این مراسم در مسجد جامع اردبیل پس از نماز ظهر با حضور به نوبت دستجات عزاداری محلات ششگانه آغاز و تا پاسی از شب ادامه مییابد.
این مراسم به شکل نمادین بعد از مسجد جامع در بقیه مساجد استان اردبیل نیز برگزار میشود؛ به طوری که بعد از برگزاری مراسم سوگواری، سوگواران پس از مدیحهسرایی و عزاداری طشتهایی را به یاد تشنه کامی شهیدان کربلا پر از آب کرده و با زیارت کردن این طشتها آب آن را به عنوان تبرک بر سر و صورت خود میریزند، سپس طشتهای پر از آب در یک گوشه از مسجد قرار داده شده و در پایان مراسم که شش دسته عزادار از محلات مختلف در مسجد حاضر میشوند، اقدام به طشتگذاری بعد از طشتگردانی میشود.
از روز آغاز آئین طشتگذاری تمامی مردم استان اردبیل خود را برای سپری ایامی به سوگ و عزای سید و سالار شهیدان حضرت اباعبدالله الحسین(ع) مهیا میسازند و از آن روز مساجد و تکایا سیاه پوش مىشود.
در بازار، کاروانسراها و خیابانها بیرقهای سیاه به اهتزاز درمىآید و در کنار این امر جشن و شادمانىها تعطیل شده و تفریحات معمولى نیز به ندرت در سطح شهر بهچشم میخورد.
کارشناس دینی در مورد شکوه و قدمت این آئین به خبرنگار تسنیم گفت: این آئین که حال و هوای خاص و اوج عشق به ساحت سیدالشهدا(ع) و تشنه لبان کربلا را تداعی میسازد در مدت 3 روز و در تمام شهرها و روستاها به انجام میرسد تا از ابتدای محرم مردم به شکل رسمی عزاداری خود را در مساجد، تکایا و حسینیه ها آغاز کنند.
وی افزود: مردم استان اردبیل از چند روز پیش از طشتگذارى آنها را تمیز شسته و با قلع سفید و در جایى خارج از مسجد آماده حمل به داخل مسجد میکنند.
جامعی در باره تفاوت طشتگذاری مسجد جامع با سایر محلهها و مساجد شهر گفت: فقط در مراسم طشتگذاری مسجد جامع است که شش طشت به نشان شش محله گذاشته میشود و ریش سفیدان پنج محله اصلی دیگر نیز حضور مییابند.
وی ادامه داد: در طشتگذاری مساجد دیگر فقط عزاداران یک محله یا یک مسجد به نشان همدلی حضور مییابند و تعداد طشتها هم ثابت نیست و در هر حال باید گفت باشکوهترین آئین طشتگذاری متعلق به مسجد جامع شهر است.
میراثی معنوی در بازخوانی تاریخ کربلا
علت توجه ویژه مردم استان اردبیل به موضوع آب در عزاداریهای کربلا به دلیل آمیختگی فرهنگی و عقیدتی با دین اسلام و برجسته کردن مهمترین نمادهای واقعه کربلا است.
با توجه به اینکه آب نماد تشنگی و در عین حال مظلومیت خاندان امام حسین علیهالسلام است و از این رو توجه به آن حتی در روزهای آغازین ماه محرم تمرکز بر این مظلومیت و توجه ویژه به علت حادثه تاریخ کربلا است.
با اذعان به این امر که پرداخت به این موضوع از عناصر دیگری از جمله کوزههای آب در تعزیه و عزاداریهای ماه محرم استفاده میشود؛ این رسم در طول تاریخ شش قرن اخیر تغییراتی داشته و حتی در مناطق مختلف با رسومات متنوعی همراه است.
ولی عمدتا آبى که در طشت مىریزند در نظر مردم استان اردبیل مظهر مظلومیت حضرت حسین(ع) و اهل بیت او در کربلا بوده و به عقیده آنان جایگاه اطراف طشت از جمله مراکز توسل و استجابت دعا در پیشگاه خداست که از این رو در مقابل آن به خدا متوسل مىشوند و حاجات خود را به طرحی و نوعی مطرح میسازند و گاهى بیماران صعبالعلاج و کسانى را که به طور کامل درمانده شدهاند در آنجا دخیل مىبندند.
آئین طشتگذاری جزو آئینهایی است که مردم استان اردبیل همه ساله قبل از آغاز ماه محرم و در آستانه این ماه با شور و غرور خاصی آن را برگزار میکنند که در این میان نکتهای که بسیار قابل توجه است، این بوده که این آئین با گذشت سالیان دور و دراز نه تنها در بین تعدد فرهنگ و رسوم مردم پایتخت حسینیت به فراموشی سپرده نشده و از حدت و شدت آن کاسته نشده است، بلکه شاهد هستیم که سال به سال این مراسم در آستانه ورود به ماه محرم باشکوه و جلال خاصی در میان مردم شهرها و روستاهای استان اردبیل برگزار میشود و به نوعی فرهنگ و تمدن عزاداری مردم این دیار با این آئین کهن و البته دیرینه آمیخته شده است.
گزارش از نوشین سلامت
انتهای پیام/ح