به گزارش خبرگزاری تسنیم از اردبیل، اهالی شهرستان خلخال مطابق رسمی دیرینه همه ساله در آستانه ماه محرم آئینی را به اجرا درمیآورند که به نوعی اعلام رسمی آغاز ماه محرم و عزاداریهای آن است.
بر اساس این آئین درختی بلند از باغستان هر روستا انتخاب شده و بعد از قطع آن توسط اهالی به میدان روستا و شهر و یا مجاور مسجد اصلی محل انتقال مییابد.
با برافراشتن این درخت که همراه با نوحهخوانی و عزاداری است، آغاز عزاداریهای ماه محرم اعلام میشود و مردم نذورات خود را به تنه درخت سنجاق میزنند.
این درخت که در بین مردم محلی «قارقارا» نامیده میشود با پارچههای مشکی تزئین میشود و به نوعی عزاداری برای ماه محرم را تا پایان ایام سوگواری به نمایش میگذارد.
قارقارا امید و اعتقاد به دستگاه امام حسین(ع) است
اهالی روستا عموما درختی بلند و متجاوز از 10 متر را برای مراسم خود انتخاب میکنند. یکی از روستاییان خمس در این رابطه گفت: درخت بریده شده عموما از سوی یکی از اهالی روستا که حاجت و نذری داشته اهدا میشود.
حسن رستمپور تصریح کرد: همه ساله هر یک از شهروندان که تمایل به اهدای درخت دارند نسبت به آن اعلام آمادگی میکنند و بریدن درخت نیز با مراسم خاصی توسط بزرگان و معتمدان روستا و شهر انجام میشود.
وی افزود: بعد از قراردادن درخت در میدان اصلی شهر هر فردی حاجتی دارد به درخت میبندد و خواسته خود را از دستگاه امام حسین(ع) طلب میکند.
یکی از بانوان روستایی نیز در رابطه با اهمیت این مراسم آئینی گفت: این مراسم بهویژه از سوی بانوان با استقبال قابل توجهی همراه است و همه ساله بانوان منتظر برگزاری آن هستند.
فاطمه مصطفوی تصریح کرد: درخت آرزوها اعتقاد راسخ به دستگاه امام حسین(ع) است و بانوان نذورات خود را به این درخت میبندند تا در سال آینده بتوانند به حاجت خود برسند.
مردمشناس اردبیلی نیز در مورد اهمیت این آئین سنتی گفت: قارقارا نمادی از درخت آرزوها است که در اغلب فرهنگها مشابه آن مشاهده میشود و به نوعی دعا و حاجتطلبی دسته جمعی اهالی یک منطقه قلمداد میشود.
علی خدایاری تصریح کرد: این آئین در روستاهای خلخال با احترام خاصی یاد میشود و اهالی روستا در برگزاری آن اهتمام دارند که گویای ریشه دار بودن و اعتقاد راسخ به این آئین است.
وی افزود: آئینهای سنتی میراث معنوی یک منطقه محسوب میشود که با باورها و اعتقادات آمیخته شده است. در جنوب استان این آئین با اعتقادات مذهبی آمیخته شده و خود به نوعی معرف اندیشه اهالی یک منطقه است.
ضرورت ثبت ملی میراث ناملموس
آئین سنتی قارقار در شهر هروآباد و روستاهای خمس و خانقاه خلخال بهصورت ویژه برگزار میشود اما در برخی شهرهای دیگر نیز برگزاری آن مشاهده میشود.
رئیس گروه باستان شناسی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اردبیل گفت: قدمت این آئین مشخص نیست اما پژوهشها نشان میدهد قرنها سابقه دارد و از گذشته در خلخال اجرا میشده است.
روحالله محمدی تصریح کرد: این آئین چند روز قبل از ماه محرم آغاز میشود و اعلام عمومی آغاز عزاداریهای ماه محرم است. نوارهای مشکی که به درخت بلند بسته میشود بیانگر عزادار شدن روستا است و اهالی با احترام از درخت قارقارا یاد میکنند.
وی افزود: بهدلیل اهمیت این آئین که بخشی از فرهنگ منطقه شده است، پرونده ثبت ملی آن در حال تهیه است تا به عنوان میراث ناملموس به ثبت برسد.
در عین حال مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اردبیل نیز با تاکید به اینکه آئینهای عزاداری هر یک جاذبه گردشگری مذهبی شناخته میشود گفت: در سال جاری احیا و معرفی آئینها را با جدیت دنبال میکنیم.
نادر فلاحی گفت: اردبیل از دیرباز به استان حسینیت شناخته شده و به واسطه شکلگیری حکومت شیعی توسط صفویان از شهر اردبیل، آئینهای متنوعی در ماه محرم اجرا میشود.
وی تصریح کرد: هر یک از آئینها بر اساس باور قلبی و مطابق با آموزهها و روایات دینی است و در ماه محرم ما شاهد اوج برگزاری مراسم آئینی هستیم.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان با بیان اینکه هر یک از آئینهای ماه محرم منطبق بر وقایع کربلا است، گفت: ثبت ملی آئینها، برگزاری و بازخوانی و معرفی در سطح ملی و جهانی در سال جاری به شکل متمایزی از سالهای قبل در دستور کار است.
درخت آرزوها در روستاهای خلخال تا پایان ایام سوگواری باقی میماند. این آئین سنتی بهزودی به عنوان میراث ناملموس این منطقه به ثبت ملی میرسد.
گزارش از ونوس بهنود
انتهای پیام/ح