به گزارش خبرگزاری تسنیم از شیراز، ایرانیان بهواسطه تمدن دیرپای خود هر رویداد و برشی از تاریخ را به فرهنگ و هنری اصیل گره میزنند. سوگواری اباعبدالله(ع) یکی از رویدادهایی است که با آداب و رسوم خاص در هر نقطه از کشور و استان فارس گره خورده است و در شهرستانها و بخشهای مختلف استان فارس در سوگ امام حسین(ع) آداب و رسوم زیبا و معناداری اجرا میشود.
تعزیه یکی از قدیمیترین هنرهای نمایشی این سرزمین است که در پیش از اسلام نیز با عنوان شبیهخوانی در کوی و برزن اجرا میشده است و پس از اسلام نیز با موضوعاتی مانند عاشورا ادامه پیدا کرده است.
علی اصغر گروسی، مسئول واحد نمایش حوزه هنری استان فارس در این باره میگوید: شبیهخوانی در ایران مربوط به پیش از اسلام و داستان سیاوش (در شاهنامه فردوسی) است، پس از اسلام بهدلیل شباهت داستان سیاوش و واقعه عاشورا این نوع نمایش برای بیان این واقعه بهکار گرفته شد.
بهگفته وی تا زمان قاجار این نوع نمایش پیشتاز در عرصه هنرهای نمایشی بوده است و میزان اهمیت و بهروز بودن این نمایش در آن زمان بهاندازهای بود که ناصرالدین شاه کالسکه خود را برای انبیاخوانی به تکیه دولت، محل اجرای تعزیه، میبخشد.
هنری که در تمام نقاط ایران گستره پیدا کرده و مورد استقبال سازمان جهانی میراث فرهنگی نیز قرار گرفته ثبت جهانی شد. هنر تعزیه جزئی از هنر نمایشی است که استانداردهای نمایشی، دیالوگها، صحنهسازیها، لباس، بازی و موسیقی را دارد.
هنر نمایشی تعزیه بهاستناد کتب تاریخی در محرم 1172 هجری قمری که کریمخان زند به شیراز میآید در باغ دلگشای شیراز برای کریمخان اجرا میشود که ثبت تاریخی شده و البته این نخستین ثبت است.
امروز تعزیه منحصر به ماه محرم و دهه نخست آن شده که گروههای مختلف تعزیه به اجرای بخشی از واقعه عاشورا میپردازند تا ضمن نگهداشتن یاد سیدالشهدا این هنر قدیمی را حفظ کنند.
علی نیری، مدیر امور گردشگری شهرداری شیراز و شیرازشناس با استناد به کتب تاریخی از جمله کتاب «شیراز، خاستگاه تعزیه» صادق همایونی به بیان ریشههای این هنر در شیراز میپردازد. بهگفته وی در زمان کریمخان زند این هنر آئینی اجرا میشده و مورد استقبال مردم و اروپاییانی بوده که به شیراز سفر داشتهاند.
بهگفته نیری شیرازیها بهطور قطع از قدیم این هنر را داشتهاند و برای آمدن کریمخان آن را اجرا کردهاند. قبل از آن هم هنری بهنام شبیهگردانی در شیراز بوده که با رعایت صحنهسازی، لباس و سوگ بدون استفاده از دیالوگ و بدون کلام عزاداری میکردند اما در هنر نمایشی و تعزیه، ادبیات و دیالوگ ورود کرد.
امروزه این تعزیه در نقاط مختلف استان فارس اجرا میشود که تعزیهخوانی در برخی نقاط بهثبت رسیده از جمله میتوان به تعزیهخوانی شیراز، سروستان، کازرون، خرمبید، مرودشت و صحرارود فسا اشاره کرد که تعزیه صحرارود بزرگترین تعزیه میدانی کشور است. تعزیه میدانی صحرارود فسا در سال 1391 بهشماره 656 در فهرست آثار ملّی ایران بهعنوان میراث فرهنگی ناملموس ثبت شد.
این تعزیه که بزرگترین تعزیه میدانی کشور است در روستای صحرارود فسا هر سال در ایام محرم برگزار میشود که بهگفته محمد رحمانی، رئیس اداره ارشاد فسا امسال در 21 شهریور ماه با حضور 180 بازیگر و بیش از هزار عوامل اجرایی برگزار میشود.
وی در گفتوگو با تسنیم درباره تعزیه امسال میگوید: تعزیه صحرارود فسا بهکارگردانی سیروس دستان و نویسندگی محمد سیمکانی برگزار میشود و شهادت اصحاب امام حسین(ع) در عصر عاشورا، اسارت حضرت زینب(س) و ورود ایشان به شام را بهتصویر میکشد.
نکته قابل ذکر در تعزیه امسال رونمایی از ماکت قصر یزید، تل زینبیه، قتلگاه مسلم و خرابه شام است که بهگفته مدیر ارشاد اسلامی فسا با بهرهگیری از الگو و نقوش اسلامی فضاسازی شده است.
بهگفته وی تعزیه امسال با نام «خورشید در حجاب» اجرا میشود. براساس پیشبینی انجامشده و بهگفته رحمانی امسال 50 هزار نفر برای دیدن آئین تعزیه میدانی صحرارود به این منطقه میآیند. این آئین 21 شهریور ساعت 16:30 در روستای صحرارود فسا برگزار میشود.
همچنین بهگفته دستان، تهیهکننده تعزیه صحرارود این تعزیه بیش از یک قرن پیشینه دارد اما بهشکل نوین در قالب نوشتن سناریو، موضوعی و صحنهپردازی 14 سال اجرا شده و امسال پانزدهمین دوره آن است. بهگفته تهیهکننده این تعزیه، اجرای این تعزیه میدانی 4 ساعت زمان میبرد.
علاوه بر این تعزیه که عنوان بزرگترین تعزیه میدانی کشور را دارد، از ابتدای محرم بهمدت 11 شب مجلس تعزیه مقابل آرامگاه سعدی توسط کانون تخصصی تعزیه استان فارس اجرا میشود.
انتهای پیام/ش+