به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم، متنوعسازی جهتهای سیاست خارجی، تعاملات اقتصادی، به ویژه در حوزههای استراتژیک، از جمله سیاستهای پساشوروی کشورهای آسیای مرکزی بوده است. این جهتگیری مشخصا به منظور بیرون آمدن تدریجی از چتر حمایتی مسکو، یا به بیان دیگر، کوتاه کردن دست روسها از این کشورها بوده است. روسیه نیز اگرچه به پیشگیری از این روند و نگه داشتن این کشورها در بنبست مسکو تمایل داشت، اما به زودی متوجه شد از ابزارهای سختافزاری و به ویژه نرمافزاری لازم برای این کار برخوردار نیست.
در این راستا، اگرچه در ابتدا کشورهای منطقه مسیر غرب را به عنوان یک مسیر موازنهگر با روسیه برگزیدند، پس از ملاحظه حساسیتهای مسکو و ویژگیهای رفتاری بازیگران غربی که تحولاتی همچون انقلابهای رنگی، فشارهای حقوق بشری، شکلگیری اپوزوسیون خارجی و ... را در بر داشت، تصمیم به تنوعبخشی بیشتر به جهتهای سیاست خارجی خود نمودند. یکی از مناسبترین گزینهها پیشروی این کشورها جنوب شرق آسیای بود. در همین راستا، مهمترین تحولات روی داده در قبال کشورهای منطقه آسیای مرکزی در خصوص کشورهای جنوب شرق آسیا را طی یک هفته اخیر مورد بررسی قرار میدهیم.
دوازهمین مجمع مشترک کره جنوبی و آسیای مرکزی در نورسلطان
هفته گذشته دوازدهمین مجمع مشترک کره جنوبی و کشورهای آسیای مرکزی در سطح وزرای امور خارجه به میزبانی شهر نورسلطان، پایتخت قزاقستان برگزار شد. خانم کانگ کیونگها، وزیر امور خارجه کره جنوبی میهمان اصلی این نشست بود. علاوه بر وی، مختار تلوبردی، وزیر امور خارجه قزاقستان و وزرای امور خارجه چهار جمهوری دیگر آسیای مرکزی از جمله چنگیز آیداربیکاف (قرقیزستان)، سراجالدین مهرالدین (تاجیکستان)، عبدالعزیز کاملاف (ازبکستان)، و رشید مرداف (ترکمنستان) نیز در این نشست حاضر بودند.
محور و موضوع اصلی این مجمع تطبیق اقدامات کره جنوبی در استانداردسازی فنی و مدریت بهینه منابع آبی با کمک کره جنوبی در منطقه آسیای مرکزی عنوان شد. علاوه بر این، زمینههای همکاری سئول و منطقه آسیای مرکزی در زمینههای دیگری نظیر انرژی، منابع معدنی، ساخت و ساز، حمل و نقل، اطلاعات و فناوریهای ارتباطی و نیز حوزه فرهنگ، آموزش و مسائل انسانی نیز در طیف گسترده تعاملات دو طرف قرار داشت.
این مجمع در چهار پنل جداگانه با محورها و موضوعات مختلف برگزار گردید. همچنین وزرای خارجه 5 کشور در پایان یک بیانیه مشترک را به امضا رسانده که در آن بر تقویت همکاریهای متقابلا سودمند تاکید شده بود. همچنین در نشست مذکور، برنامه دبیرخانه این چارچوب چندجانبه برای سال 2020 نیز به تصویب اعضا رسید.
علاوه بر این چارچوب چندجانبه، دیدارهای دوجانبهای نیز میان وزیر امور خارجه کره جنوبی و کشورهای حاضر در این نشست نیز برگزار شد. محور اصلی دیدارهای دوجانبه عمدتا حول محور پروژههای جاری و تامین مالی پروژههای مشترک آتی میان دو طرف بود.
نشست جاری پس از سفر رئیسجمهور جدید کره جنوبی، مون جائه این، به کشورهای قزاقستان، ترکمنستان و ازبکستان در آوریل سال جاری، و سفر نخستوزیر این کشور، لی ناک یون، به تاجیکستان و قرقیزستان در ماه جولای برگزار میشود. گفتنی است نخستین مجمع مشترک کره جنوبی و کشورهای آسیای مرکزی در سال 2007 برگزار شده بود.
هفتمین مجمع مشترک چین و آسیای مرکزی در ننینگ
در روزهای اخیر (روز جمعه، 18 اکتبر) همچنین هفمین مجمع مشترک همکاری چین و کشورهای آسیای مرکزی نیز به میزبانی شهر ننینگ، مرکز ایالت خودمختار گوانگشی، برگزار شد. این مجمع سه روزه با شعار «همکاری ارتباطی در دریا و زمین، تقویت توسعه با نوآوری» برگزار شد و بر همکاریهای چندوجهی دو طرف به ویژه در چارچوب طرح کمربند و جاده تاکید داشت.
نکته جالب توجه در این نشست 3 روزه آن است که علاوه بر چین و نمایندگان 5 جمهوری آسیای مرکزی، نمایندگانی از کشورهای قفقاز جنوبی، از جمله جمهوری آذربایجان، ارمنستان و گرجستان و نیز کشورهای عضو انجمن ملل آسیای جنوب شرقی (آسهآن) نیز در آن حضور داشتند. هیاتهای نمایندگی از این کشورها نیز متنوعتر بوده و شامل مقامات دولتی، نمایندگان بخش خصوصی و شرکتهای تجاری، و حتی دانشجویان میشد.
گفتنی است نخستین مجمع مشترک همکاری چین و آسیای مرکزی در ماه مه سال 2012 در شهر تانگکیانگ در ایالت ژیجیانگ چین برگزار شده بود. طی سالهای اخیر این مجمع بیشتر به محلی برای تبادل نظر پیرامون ابعاد و محورهای پروژه کمربند و جاده تبدیل شده است.
سفر مقامات عالیرتبه کشورهای منطقه به ژاپن
در همین حال از روز گذشته نیز رهبران کشورهای آسیای مرکزی برای دیدارهای دوجانبه و شرکت در مراسمات مختلف به ژاپن سفر کردهاند. نکته جالب توجه عدم هماهنگی و اعلان یک محور چندجانبه در خصوص این دیدارهاست. با این حال به نظر میرسد شرکت در مراسم تاجگذاری پادشاه ژاپن، ناروهیتا، علت اصلی سفر سران کشورهای آسیای مرکزی به توکیو باشد.
سورانبای جینبیکاف، رئیسجمهور قرقیزستان اولین شخصی بود که عازم توکیو شد. خبرگزاری رسمی دولتی قرقیزستان این سفر را کاری و با هدف شرکت در مراسم تاجگذاری پادشاه ژاپن اعلام کرده است. دیدار با شینزو آبه، نخستوزیر ژاپن و ملاقات با شرکتهای بزرگ ژاپنی اصلیترین برنامههای سفر جینبیکاف به توکیو است.
قربانقلی بردیمحمداف، رئیسجمهور ترکمنستان نیز روز گذشته عازم توکیو شد. بحث و تبادل نظر پیرامون زمینههای توسعه روابط ژاپن و ترکمنستان و برگزاری شماری از دیدارهای دوجانبه از جمله محورهای اعلام شده توسط خبرگزاری دولتی ترکمنستان از سفر بردیمحمداف به توکیو بود. پیش از سفر نیز بردیمحمداف در سخنانی روابط عشقآباد و توکیو را سازنده و رو به رشد توصیف کرده بود. اعطای مدرک دکتری افتخاری از سوی دانشگاه هیروساکی ژاپن نیز از حاشیههای جالب توجه این سفر محسوب میشود. نکته جالب توجه دیگر عدم حضور و یا عدم اعلان حضور بردیمحمداف در مراسم تاجگذاری ناروهیتا است.
از ازبکستان اما خانم تنزیله ناربایوا، رئیس مجلس علیای این کشور عازم توکیو شده است. در مورد قزاقستان هم نکته جالب توجه آن است که نورسلطان نظربایف، رئیس شورای امنیت این کشور به توکیو سفر کرده است.
انتهای پیام/