بهگزارش خبرگزاری تسنیم از اراک، بازار تاریخی اراک یکی از نخستین بناهای شهر اراک است، بنای مجموعه بزرگ بازار اراک شامل حمام، مسجد، مدرسه، آبانبارها، گذرها و کاروانسراها در زمان فتحعلی شاه قاجار و توسط یوسف خان گرجی در سال 1228 هجری قمری در بافت مرکزی سلطانآباد (نام قدیم اراک) بنیان گذاشته شد.
این بازار به مرکزیت چهارسوق، دارای دو مسیر شمالی، جنوبی و شرقی، غربی است که از 4 جهت به دروازههای قدیم شهر متصل میشده است و به نوعی استراتژیکترین نقطه شهر در زمانهای گذشته بوده است.
بازار اراک دارای دو محور عمود برهم است که یکی محور شمالی جنوبی به طول 720 متر و دو ورودی یکی در شمال و یکی در جنوب و محور شرقی غربی به طول 200 متر و دارای 8 گذر و ورودی شرقی غربی است و گذرهای فرعی عمود بر دو گذر اصلی ساخته شدهاند.
در بازار اراک صدها باب مغازه وجود دارد که همه در راسته بازار فعالیت میکنند و مکانهای دیگر مانند بازارچههای اختصاصی و باراندازها و انبارها و کارگاههای تولیدی در 20 سرا و تیمچه فعالیت دارند.
این تیمچهها و سراها در طرفین بازار و به فاصله 50 متر از یکدیگر ساخته شدهاند که از آن جمله میتوان به تیمچه کاشانی که به بازار فرش اختصاص یافته و تیمچه مهر که به صنایع دستی مختص شده یا سراهایی دیگر مثل نوروزی، گلشن، آقایی، کتاب فروشان، نوذری، اکبری، فراهانیها و کرمانشاهی که هر یک به کالایی خاص اختصاص یافتهاند اشاره کرد.
اما این مجموعه بزرگ و تاریخی که کارکردهای متعددی را در حوزههای مختلف اقتصادی، اجتماعی و سیاسی و فرهنگی داشته امروز حال و روز خوبی ندارد و شور و نشاط آن روزهای خود را در سایه بیمهریها از دست داده و طاقها و سراهای آن در اثر این بیمهریها در شرف آوار شدن هستند.
موضوع دیگری که در مجموعه بازار سبب آزار هر رهگذری میشود تغییر بافت تاریخی آن با استفاده از مصالح جدید و امروزی در برخی از مغازهها است که سنخیتی با بافت تاریخی و ارزشمند این مجموعه نداشته و جلوهای تنشزا را با قرارگیری بافت قدیم در کنار سرامیککاریهای امروزی ایجاد کرده است.
سقف آن در معرض فروریختن است و در مجموع حال این روزهای این بنای تاریخی که یکی از مهمترین جاذبههای تاریخی شهر اراک بوده مساعد نیست و حرم گرم نفسهایش امروز در سایه بیمهریها به سردی گراییده و خسته از بیتوجهی مسئولان است.
***پیشبینی اعتبار 70 میلیارد ریالی برای مرمت بازار اراک
علیرضا ایزدی در رابطه با اینکه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری چه برنامهای برای حفظ و حراست از بازار دارد به خبرنگار تسنیم گفت: آنچه که برای ما از ابتدا مهم بود انجام طرح براساس مطالعات بود چراکه متاسفانه مطالعهای برای بحث مرمت و احیای بازار تاکنون نداشتیم، با حضور شرکتی خوشنام از بخش خصوصی قراردادی منعقد شد و الان خوشبختانه طرح مطالعاتی مرمت و احیا در مراحل پایانی با 90 درصد پیشرفت قرار دارد و کلیات آن در کارگروههای مربوطه به تصویب رسیده و نقشه راهی برای ادامه فعالیتها در بازار تهیه شده است.
وی افزود: برای نخستین بار شورا و شهرداری اراک پای کار آمده و قراردادی به مبلغ 2 میلیارد تومان مشخص شده که از سوی شهرداری به این کار اختصاص یابد، همچنین پیرو سفر وزیر میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری هم 3 میلیارد تومان اعتبار قول داده شده و حوزه معاونت عمرانی استانداری هم مبلغ 2 میلیارد تومان را از محل بازآفرینی شهری قول دادهاند که با این 7 میلیارد تومان به شرط تخصیص میتوانیم طبق نقشهای که مشاور تعریف کرده بتوانیم اقدامات لازم را انجام دهیم.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان مرکزی تصریح کرد: پیمانکار مشغول تجهیز کارگاه است، امیدواریم بازاریان هم گرچه به سبب مرمتها و بعضا تعطیلیها شاید متضرر شوند اما حیات طولانیمدت بازار را به عنوان امر واجب مورد توجه قرار دهند و با تعامل خوب این مساعدت را برای ایجاد مرمت هرچه بهتر در راستای حفظ و حراست از بازار داشته باشند.
ایزدی بیان کرد: در بحثهای اولیه بیشتر روی بام تمرکز داشتیم، اما برخی از سراها در حوزه پی و طاقها دچار مشکل هستند که در طرح مشاور تمام آسیبها شناسایی شده و براساس نقشه مصوب نسبت به انجام مرمت اقدام میکنیم.
**قول مساعد استاندار مرکزی برای مرمت بازار
معاون گردشگری میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان مرکزی هم با اشاره به شروع مرمت نقاط خطرآفرین بازار اراک گفت: بازسازی نقاط خطرآفرین این بنا به ویژه سراهای نبی زاده، اکبریان، کرمانشاهیها، کاشانی، نوذری و نیز طاقهای آسیبدیده سایر بخشهای بازار در دستور کار قرار دارد.
محسن کریمی ادامه داد: 2 میلیارد تومان اعتبار برای این مرحله از عملیات مرمت و بازسازی اختصاص یافته، مرمت بازار از محل اعتبارات ملی وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و نیز اعتبارات استانی ادامه مییابد که در این خصوص استاندار مرکزی قول مساعد داده است.
انتهای پیام/712/ش