به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم٬ بحران سوریه هنوز به طور کامل پایان نیافته، اما خطر تروریسم در مقایسه با آن شکل سهمگین پیشین٬ رنگ باخته و این کشور٬ قدم در مسیر ثبات و آرامش گذاشته و بدون شک در آیندهای نزدیک٬ وارد فاز بازسازی و روندهای سیاسی و حقوقی مرتبط با انتخابات و تصویب قانون اساسی جدید خواهد شد. اما در این میان٬ یکی از موضوعاتی که هنوز لاینحل مانده٬ تداوم حضور نیروهای نظامی دعوت نشده به خاک سوریه است.
در حال حاضر بر اساس اعلام رسمی پنتاگون٬ تصمیم نهایی واشنگتن بر این است که ششصد تن از سربازان آمریکایی در خاک سوریه بمانند و تقویم روشنی هم در مورد پایان حضور آنان وجود ندارد.
همچنین در مورد ترکیه نیز باید گفت: نه تنها آمار رسمی و شفافی از میزان حضور نیروهای نظامی و امنیتی ترکیه در خاک سوریه اعلام نشده٬ بلکه در مورد پایان حضور آنان نیز هیچ چیزی مشخص نیست.
مقامات ترکیه بارها اعلام کردهاند که صرفاً به منظور حفظ امنیت ملی خود وارد سوریه شدهاند. اما آیا ترکیه حاضر است به زودی خاک سوریه را ترک کند؟ در پاسخ به این سوال٬ باید گفت: شواهد کنونی نشاندهنده این است که ترکیه٬ نه تنها انگیزهای برای خروج از سوریه ندارد بلکه در ابعاد منطقهای و جهانی هم٬ درخواست خروج مطرح نشده و فشاری بر این کشور وجود ندارد.
آخرین مواضع اردوغان در مورد خروج از سوریه
رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه٬ در حاشیه سفر به لندن به منظور حضور در نشست سران کشورهای عضو ناتو٬ سخنرانیهایی نیز در جمع ترکهای مقیم انگلیس داشت.
او در یکی از سخنرانیها اعلام کرد: همچنان که قبلاً هم گفتهام٬ ما چشم طمع به خاک سوریه ندوختهایم. اما لطفاً آنهایی که چشم طمع دوختهاند٬ هر چه زودتر آنجا را ترک کنند.»
اردوغان همچنین گفت: «ما برای حفظ امنیت ملی خود٬ از کسی رخصت نمیگیریم و حالا همه جهان شاهد آن است که ترکیه در اتخاذ تصمیمات حساس خود در حوزه سیاست خارجی٬ کاملاً مستقل عمل میکند. از ما میپرسند: چه زمانی از سوریه خارج میشوید؟ ما هم از آنها میپرسیم: شما در سوریه چه میکنید؟ تصور میکردند که میتوانند با ابزار حمایت از ترور و استفاده از آلتی به نام تهدید٬ ترکیه را به مسیری بیاورند که خودشان میخواهند. اما در این مسیر شکست خورده و شرمنده شدند. چهل سال است ما با بلای ترور (پ.ک.ک) در حال جنگ و ستیز هستیم. در تمام آن سالها هیچکدام از این کشورها٬ سراغ ما نیامدند و از ما حمایت نکردند، اما حالا میخواهند برای مدیریت پرونده مبارزه با ترور٬ همفکری کنند و پیشنهاد ارائه دهند. ما هم به آنها میگوییم فکر و عقلتان ارزانی خودتان.»
اردوغان که چندی پیش به ارتش ترکیه و گروه پرشماری از مخالفین سوری دستور داد به شرق فرات حملهور شوند٬ در مورد تقویم خروج گفت:«تا زمانی که منطقه امن را از حضور تروریستها پاکسازی نکنیم٬ در آنجا خواهیم ماند. از شما میخواهم به دولت خود اعتماد کنید. دولت ترکیه٬ هم بقای خود را حفظ میکند و هم امنیت منطقه را تامین میکند.»
منظور اردوغان از «پاکسازی تروریستها»٬ بیرون راندن تمام شبه نظامیانی است که با عناوینی همچون ی.پ.گ (یگانهای مدافع خلق) و قسد (قوات سوریا دموکراتیک)٬ در شرق فرات حضور دارند و در مرام و منش سیاسی و سازمانی خود تابع عبدالله اوجالان و پ.ک.ک بوده و در چند منطقه از شمال شرق سوریه٬ از حمایت نظامی و همراهی آمریکاییها برخوردار هستند.
حالا سوال اینجاست: آیا اساساً پاکسازی مناطق شرق فرات از ی.پ.گ و قسد٬ شدنی است؟ در پاسخ باید گفت: از لحاظ عملی و با توجه به آن چه بر روی ارض واقع مشاهده میشود٬ پایان حضور این نیروها در شمال سوریه٬ بعید و دور از ذهن به نظر میرسد و تنها با وجود پارامترهایی همچون خروج کامل آمریکا از سوریه و قطع کامل حمایت واشنگتن از کردها و یا در صورت استیلای کامل نظامی و امنیتی دولت مرکزی سوریه و توافق این دولت با ترکیه٬ احتمال پایان حضور ی.پ.گ٬ اندکی به واقعیت نزدیک خواهد شد. اما مساله اینجاست که اساساً در مورد تصمیم آمریکا بری خروج یا عدم خروج از سوریه٬ هیچ طرح و پلان روشنی وجود ندارد. چرا که دونالد ترامپ و تیم امنیتی – نظامی و سیاست خارجی او٬ در بلاتکلیفی کامل به سر میبرند و مشخص نیست که این تیم٬ نه تنها برای سوریه٬ بلکه برای خود آمریکا٬ چه مقصد و برنامهای دارد.
منافع ترکیه و حضور آمریکا در سوریه
تداوم حضور نیروهای نظامی آمریکا در سوریه٬ برای ترکیه یک معادله دو مجهولی است:
1.از سویی مشخص نیست که آیا تداوم حضور٬ میتواند به پ.ک.ک و نهادهای اقماری آن٬ خون و تنفس مصنوعی بدهد یا خیر؟
2.در مورد این مساله نیز ابهام وجود دارد که آیا تداوم حضور آمریکا در سوریه٬ راه را برای استقرار ترکیه نیز هموار کرده و بهانه به دست اردوغان میدهد یا خیر؟
اگر چه اردوغان اعلام کرده که تا زمان پاکسازی منطقه امن در سوریه میماند٬ اما آیا چنین چیزی با واقعیت عینی تحولات میدانی منطبق است؟ خیر. چرا که باید توجه داشت٬ گسترهای که از سوی ترکیه به عنوان منطقه امن نامگذاری شده، در شرق فرات است.
اما در مورد غرب فرات چه باید گفت: مگر نظامیان ترکیه٬ فقط در شرق فرات حضور دارند؟ خیر. نظامیان ترکیه در کنار گروههای مخالف اسد٬ در غرب فرات و در مناطقی همچون عفرین٬ الباب٬ جرابلس٬ حومه منبج و چند منطقه دیگر نیز حضور دارند و این در حالی است که مدافعین کُرد تحت امر پ.ک.ک٬ تمام آن مناطق را ترک کرده و «پاکسازی» مدنظر ترکیه٬ در عمل صورت گرفته است. اما با این حال٬ شاهد خروج نظامیان و نیروهای امنیتی ترکیه از آن مناطق نیستیم و شواهد چنین نشان میدهد که در شرق فرات نیز چنین خواهد شد و حضور نظامیان ترکیه٬ ادامهدار خواهد بود.
انتهای پیام/