به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم٬ پس از آن که برخلاف انتظار آنکارا مجلس سنای آمریکا نسلکشی ارامنه به دست عثمانیان را به رسمیت شناخت٬ سند تحریم تسلیحاتی آمریکا در بودجه 2020 پنتاگون نیز تنظیم شده و به امضای ترامپ رسید و در مجلس نمایندگان نیز سند دیگری در مورد تحریم ترکیه تدوین شد و به این ترتیب سال 2019 میلادی به سال رکورد داری مواضع تند آمریکا علیه ترکیه تبدیل شد.
اما حالا مشخص شده که تیمی از کارشناسان وزارت امور خارجه آمریکا٬ با تنظیم یک متن 7 صفحهای محرمانه و ارسال آن برای سناتورهای این کشور تلاش کردهاند تا تحریم ترکیه را کنار نهند.
در متن نامه وزارت امور خارجه آمریکا خطاب به سناتورهای این کشور٬ به چند نکته مهم اشاره شده است:
1.تحریم ترکیه٬ این کشور را به روسیه نزدیکتر میکند.
2.تحریم تسلیحاتی ترکیه٬ موجب تضعیف نظامی این عضو ناتو خواهد شد و چنین چیزی به نفع آمریکا و ناتو نیست.
3.راه دادن آوارگان سوری کُرد به داخل خاک آمریکا٬ یک اقدام خطرناک و پرمخاطره است و نباید چنین اقدامی صورت بگیرد.
چنان که در متن دیده میشود٬ وزارت خارجه یا دستگاه دیپلماسی آمریکا٬ حفظ رابطه با ترکیه و بها دادن به این کشور را صرفاً در چارچوب بررسی موازنه با روسیه میبیند و برخلاف تصور آنکارا٬ حاضر نیست دولت ترکیه را به عنوان یک دوست٬ متفق و همکار استراتژیک قلمداد کند.
در ادبیات سیاسی سران ترکیه و رسانههای این کشور٬ مداوماً به این نکته اشاره میشود که ترکیه و آمریکا٬ متفق استراتژیک هستند و رابط باید بر اساس همکاری و همراهی استراتژیک پیش برود. اما آمریکا اساساً نگرش متفاوتی دارد. حالا ترکیه در شرایطی است که میتوان گفت٬ در بازی سیاست خارجی ترامپ٬ توجه صرف به منافع اقتصادی و اشتهای سیریناپذیر بازار سلاح در کنار رویکردهای مستقل اردوغان٬ موجب تغییر نگرش آمریکا نسبت به ترکیه شد.
آیا آمریکا عوض شده است؟
ستایش سیاست خارجی و رفتار دیپلماتیک آمریکا در دوران دولت دموکرات باراک اوباما و یا کلینتون٬ هیچ نسبتی با واقعیتهای عینی رفتار زورگویانه آمریکا در جهان ندارد.
اما دست کم میتوان گفت در دوران ترامپ٬ برخی از رفتارها و مبانی ادبیات سیاسی و دیپلماسی واشنگتن تغیر یافت. به عبارتی روشن٬ اگر در دوران اوباما٬ برای حفظ مصلحت در بیانیهها و موضعگیریها٬ تا حدودی جوانب ادب و آداب مرسوم دیپلماسی و سیاست رعایت میشد٬ حالا همان برخورد مودبانه مصلحتی هم در میان نیست و شخص دونالد ترامپ در مقام رئیس جمهور٬ با رفتار و ادبیاتی زشت٬ تحریککننده و لمپنمآبانه به میدان آمده.
یک روز عربستان سعودی را عروس زشت و گاو شیرده مینامد٬ روز دیگر علیه رهبر کره شمالی عبارات تحقیرآمیز بر زبان میراند و یک روز دیگر به شکلی غافلگیرکننده و ناگهانی٬ از مرکل می خواهد بدهیهایش را پس بدهد.
البته ترامپ تنها به این حدود اکتفا نکرده و از شوخیهای فیزیکی و هلدادن و رفتار سبک گرفته تا سطحیگری و باطلگویی یا ارسال نامه توهین آمیز به رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه٬ تصویری از رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا را به نمایش میگذارد که تاکنون نظیر آن دیده نشده و همه را به تعجب وامیدارد.
اما این فقط خود ترامپ نیست که چنین رفتاری دارد. بلکه تیم سیاسی و امنیتی او نیز٬ یا غالباً در رفتار و گفتار خود از شخص پرزیدنت تقلید میکنند و ادای او را در میآورند و یا این که اصولاً آن قدر با کار و حرفه و مسئولیت خود ناآشنا هستند که ترجیح میدهند در بخش تاریک صحنه بمانند و در این میان٬ باید به این نکته هم اشاره کرد که مایک پنس معاون ترامپ نیز با وجود آن که رفتاری خشک و رسمی دارد و همچون ترامپ اهل شوخی و متلک نیست اما به عنوان یک مسیحی افراطی٬ نگرش خاصی به مسائل سیاسی دارد.
از رفتار با متحدین تا ایران و همسایگان
رفتارهای ترامپ و تیم سیاست خارجی آمریکا با متحدینی همچون فرانسه٬ ناتو و اتحادیه اروپا٬ هیچگاه رفتاری حاکی از احترام و تلاش برای حفظ و تقویت روابط نبوده و طبیعتاً در شرایطی که با نزدیکترین متحدین خود به این شکل رفتار میکند٬ نمیتوان در مورد کشورهای دیگر از او توقع متفاوتی داشت.
در حالی که هنوز هم تکلیف سیاست ترامپ در مورد سوریه٬ عراق و افغانستان روشن نشده٬ واشنگتن در قبال ایران٬ رویکرد تروریسم اقتصادی و تحریم را اتخاذ کرده و به دنبال آن است تا نقش ایران را تضعیف کند.
البته ترامپ برای ترکیه نیز سیاست بهتری در نظر ندارد و از آنجایی که به خوبی میداند که هیچکدام از کشورهای منطقه به اندازه ایران و ترکیه ظرفیت اثرگذاری ندارند٬ سراغ عربستان سعودی و امارات متحده عربی رفته و آنان را همچون دو شریک جدی معرفی میکند.
اما کیست که نداند رابطه آمریکا با آل سعود و امارات٬ هیچ شباهتی به شراکت ندارد. بلکه آن چه در واقعیت مشاهده میشود٬ دوشیدن این کشورها از سوی واشنگتن و وابسته کردن آنان به سیاستهای زورگویانه آمریکا در قبال خاورمیانه و جهان اسلام است.
آمریکا در چنین مسیری به خاطر حفظ ثروت کلانی که از فروش سلاح به این دو کشور عربی به دست آورده٬ از اقدامات آنان در یمن٬ آفریقا و قتل خاشقچی میگذرد و کاری به کارشان ندارد. اما در برابر ایران گارد گرفته و انرژی هستهای را بهانه میکند و در مورد ترکیه نیز با بهانه واهی خرید اس 400 از روسیه٬ در تلاش است تا ترکیه را به نقطهای برساند که به طور کامل مطیع اوامر آمریکا باشد.
آیا ترکیه دست ترامپ را خوانده است؟
شواهد نشان میدهد که آنکارا هنوز هم درک روشنی از بازیهای منفعتپرستانه جدید واشنگتن ندارد و تصور میکند که به عنوان یک عضو ناتو و کشوری با موقعیت جغرافیایی خاص٬ میتواند از آمریکا امتیاز بگیرد.
همچنین یکی دیگر از تصورات ترکیه در مورد آمریکا٬ این است که ترامپ را همچون پلیس خوب میبیند و بر این باور است که اقدامات و تصمیمات ضد ترکیه٬ کار یک گروه و کمیته خاص و موذی است و خود ترامپ٬ نگرش مثبتی به ترکیه دارد، اما عملکرد آمریکا نشاندهنده این است که تصورات آنکارا٬ تطابق چندانی با واقعیت ندارد.
گزارش از محمد علی دستمالی
انتهای پیام/