به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم٬ رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه که به پاکستان سفر کرده٬ مورد استقبال گرم عمران خان نخست وزیر این کشور قرار گرفت.
اردوغان اعلام کرده که تقویت و توسعه روابط با اسلامآباد٬ از اهداف مهم سیاست خارجی ترکیه است.
عمران خان که در همان روزهای نخست رسیدن به پست نخست وزیری پاکستان٬ به ترکیه سفر کرده بود٬ در فرودگاه نورخان اسلام آباد در یک اقدام نمادین و مهماننوازانه شخصاً پشت فرمان نشست و اردوغان را به محل اقامت دو روزه او منتقل کرد.
پاکستان به عنوان یک کشور اسلامی پرجمعیت با 215 میلیون نفر جمعیت و برخورداری از جایگاه علمی مناسب در منطقه٬ برای ترکیه ارزش ویژهای دارد و علاوه بر ظرفیتهای سیاسی٬ اطلاعاتی و هستهای٬ بازار مصرف بزرگی هم دارد که ترکیه به دنبال فتح بخشی از این بازار است.
از زمان اعلام استقلال پاکستان در سال 1947 میلادی٬ ترکیه از نخستین کشورهایی بود که این کشور را به رسمیت شناخته و روابط سیاسی رسمی با اسلامآباد برقرار کرد.
حجم پایین مبادلات بازرگانی
روابط ترکیه و پاکستان در سالیان اخیر٬ در حوزههای سیاسی٬ دفاعی و امنیتی٬ در بخش فرهنگی هم رشد کرده و تیم اردوغان به دنبال آن است که از ظرفیتهای پاکستان بهره بیشتری بگیرد.
روابط آنکارا – اسلام آباد به سطح ایجاد کمیته عالی همکاریهای استراتژیک رسیده و بین دو کشور٬ تاکنون 60 سند و توافق نامه امضا شده است. اما هنوز هم روابط اقتصادی ترکیه و پاکستان در حد مطلوبی نیست که بتواند خواستههای وزارت بازرگانی ترکیه را برآورده کند.
حجم مبادلات بازرگانی بین این دو کشور در نقطه اوج و در سال 2018 میلادی به 800 میلیون دلار رسید اما در حال حاضر٬ این رقم پایین آمده و افزایش مبادلات٬ نیاز به تلاش و فعالیت بیشتری دارد. البته روابط اقتصادی ترکیه و پاکستان در بخش سرمایهگذاری هم متحول شده و پیمانکاران و سرمایهگذاران ترک تاکنون بیش از 2 میلیارد دلار در پاکستان سرمایهگذاری کردهاند.
ترکیه به پاکستان٬ پنبه٬ نخ و مواد خام صنایع نساجی٬ سانتریفیوژ٬ قطعات خودرو و ماشینهای صنعتی٬ لوازم خانگی و آلومینیوم صادر میکند. اما صادرکنندگان ترکیه در بازار پاکستان در برابر رقبای قدرتمندی همچون آمریکا٬ چین٬ اندونزی٬ امارات متحده عربی و ژاپن٬ حرف چندانی برای گفتند ندارند و درآمد بازار 54 میلیارد دلاری واردات در پاکستان٬ نصیب این کشورها میشود.
از کشور ژنرالها تا کشور قدرت نظامی کنترل شده
پاکستان نیز همچون ترکیه٬ در دهههای اخیر٬ یک کشور کودتازده بوده و از زمان اعلام استقلال تاکنون٬ 4 کودتای بزرگ را به چشم دیده و به مدت 34 سال توسط ژنرالها اداره شده است. ترکیه نیز 4 کودتا را پشت سر گذاشته اما حالا هر دو کشور در شرایطی به سر میبرند که ارتش و دیگر نیروهای نظامی و امنیتی تا حد زیادی تحت کنترل دولت و حاکمیت درآمدهاند و هر دو نیز در جستجوی افزایش قدرت نظامی هستند.
همکاریهای نظامی و امنیتی بین ترکیه و پاکستان
حالا هم برای ترکیه و هم برای پاکستان٬ افزایش قدرت نظامی و دفاعی بسیار مهم و حیاتی است. اما به شکلی که قدرت٬ تحت هدایت و کنترل دولت باشد.
از زمانی که ترکیه قدم در مسیر تلاش برای خودکفایی نظامی و دفاعی نهاده٬ پاکستان با رویی خوش از این هدف ترکیه استقبال کرده و خریدار برخی از محصولات دفاعی ترکیه بوده است. در سال 2019 میلادی بین آنکارا و اسلامآباد٬ قراردادی امضا شد که به موجب آن٬ ترکیه 30 فروند بالگرد و 4 فروند ناو نظامی کوچک به پاکستان خواهد فروخت.
به موضوع قدرت نظامی٬ باید این نکته را نیز اضافه کرد که رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه و رهبر حزب عدالت و توسعه در سال 2019میلادی به شکل آشکارا اعلام کرد که ترکیه نیز باید سلاح هستهای در اختیار داشته باشد.
با توجه به این که پاکستان تنها کشور مسلمان منطقه و جهان است که تسلیحات هستهای در اختیار دارد٬ دور از ذهن نیست اگر در آیندهای نزدیک٬ تلاش برای استفاده از تجارب علمی دانشمندان هستهای پاکستان٬ به یکی از اهداف مهم روابط آنکارا – اسلامآباد تبدیل شود.
آنکارا – اسلامآباد و همکاریهای منطقهای
ترکیه همواره تلاش کرده هم به شکل روابط دوجانبه و متقابل و هم به صورت مثلثی٬ روابط و همکاریهای منطقهای گستردهای با پاکستان برقرار کند. به همین خاطر در سالیان اخیر به دنبال چنین ایدههایی بوده است:
مثلث ترکیه٬ پاکستان٬ افغانستان.
مثلث ترکیه٬ پاکستان٬ جمهوری آذربایجان.
مثلث ترکیه٬ پاکستان٬ مالزی.
اردوغان به دنبال آن است که در پروژه همکاری و گذرگاه اقتصادی بزرگ بین چین و پاکستان٬ امتیازی به دست بیاورد و به واسطه پاکستان٬ از برخی مبادلات اقتصادی چین و پاکستان٬ سهمی کسب کند و بتواند با چینیها٬ بهتر کار کند.
در ماجرای مداخله ترکیه در سوریه٬ عمران خان از اردوغان حمایت کرد و کریکتباز سابق تلاش کرده تا در معادلات جهان اسلام٬ در روابط خود با عربستان سعودی و ترکیه٬ به شکلی ظریف٬ موازنه برقرار کند.
البته عمران خان در یک پرونده مهم دیگر هم توانسته رضایت خاطر اردوغان را تامین کند. یعنی پرونده فعالیت مدارس و مراکز فرهنگی شبکه فتح الله گولن که مدیریت کلیه این مدارس به سازمان معارف دولت ترکیه واگذار شده و نهادهای اطلاعاتی – امنیتی ترکیه در برخورد با شبکه گولن در این کشور اردو زبان٬ به خوبی با سرویس اطلاعاتی میت ترکیه٬ همکاری کردهاند.
انتهای پیام/