به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم٬ تنش بین ترکیه و سوریه در ادلب٬ از ابعاد مختلفی شایان بررسی است و یکی از ابعاد مهم این ماجرا٬ تاثیر تنش اخیر بر وضعیت آوارگان و مهاجرین مقیم ترکیه و به ویژه آوارگان سوری است.
مقامات ترکیه که در ماجرای ادلب٬ نمیتوانستند در برابر قدرت نظامی روسیه اقدام خاصی انجام دهند٬ تصمیم گرفتند از کارتهای مختلف استفاده کنند و یکی از این کارتها٬ برداشتن موانع و محدودیتهای مرزی برای حرکت مهاجرین به سوی مرز زمینی و ردیایی اروپا بود.
دیروز پس از انتشار خبر کشته شدن نظامیان ترکیه در ادلب٬ صدها تن از مهاجرین٬ به سوی مرز ادیرنه و مرزهای آبی ترکیه و اروپا به راه افتادند تا از فرصت استفاده کرده و خاک ترکیه را به مقصد اروپا ترک کنند.
از مهاجرین و انصار تا پایان تحمل ترکیه
عمر چلیک سخنگوی حزب عدلت و توسعه دیروز در یک کنفرانس مطبوعاتی اعلام کرد که این کشور در حال حاضر پذیرای نزدیک به 4 میلیون آواره سوری است و بیش از این ظرفیت آواره پذیری و مهاجرپذیری ندارد و با احتساب مهاجرین کشورهای دیگر به ویژه افغانستانیها٬ حالا نزدیک به 5 میلیون مهاجر و آواره در ترکیه ساکن شدهاند.
این سخنان عمر چلیک در حالی بیان شده که پیشتر رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه و رهبر حزب عدالت و توسعه در برابر تمام انتقاداتی که علیه سیاست خارجی ترکیه در پرونده سوریه بیان میشد٬ از گفتمان دینی اسلامی مهاجرین و انصار سود گرفته و اعلام کرده بود که مردم ترکیه در برابر برادران و خواهران مهاجر سوری٬ خود را به جای انصار گذاشته و تکه نان خود را با آنان تقسیم میکنند. اما حالا ترکیه تصمیم گرفته که در برابر اتحادیه اروپا قدرتنمایی کند و از کارت مهاجرین استفاده کند.
حرکت به سوی یونان و بلغارستان
پس از کشته شدن 33 نظامی ترکیه در ادلب٬ دولت این کشور دروازهها را گشود تا حرکت مهاجرین٬ اروپا را دچار ترس و وحشت کند و بر روسیه فشار بیاورد. اما یونان به عنوان نخستین ایستگاه حرکت مهاجرین به شدت خشمگین شد و مرزبانی این کشور پس از مشاهده تجمع مهاجرینی که قصد ورود داشتند٬ به تندی واکنش نشان داد.
بر اساس خبرهایی که در بسیاری از رسانههای ترکیه و یونان منتشر شده٬ پلیس مرزبانی یونان مجبور شده برای متفرق کردن مهاجرین٬ از نارنجک صوتی و گاز اشک آور استفاده کند. اما هنوز مشخص نیست که آیا مهاجرین توانستهاند از راه دریا و مسیرهای دیگر خود را به یونان و بلغارستان برسانند یا خیر.
هدف چیست؟ اروپا باید چه کار کند؟
در نگاه نخست٬ اقدام ترکیه برای بازگشایی مرزها و نشان دادن راه خروج به مهاجرین٬ به این معنی است که ترکیه میخواهد اتحادیه اروپا٬ دچار ترس و وحشت شود و با مکانیسمهای مختلف سیاسی و اقتصادی٬ روسیه را تحت فشار قرار دهد و ولادیمیر پوتین ناچار شود که در ماجرای ادلب٬ سیاست و استراتژی خود را تغییر دهد.
اما این هدف٬ دو مشکل اساسی دارد: اول این که٬ اتحادیه اروپا کارت فشار و ابزار اثرگذار و مهمی در اختیار ندارد که روسیه را وادار به پذیرفتن نظرات خود کند و قبلاً در ماجرای اوکراین و اختلافات روسیه و ناتو٬ اثبات شده که غرب نمیتواند بیش از این روسیه را تحت فشار قرار دهد.
دوم این که پوتین٬ سیاستمداری نیست که به خاطر فشارهای اروپا٬ حاضر شود ادلب را رها کند و اجازه دهد که این شهر مهم٬ استراتژیک و پرجمعیت شمال غرب سوریه همچنان در دست گروه تروریستی هیات تحریرالشام و معارضین سوری تحت حمایت آنکارا باقی بماند.
اما اقدام ترکیه برای سوق دادن مهاجران به سوی اروپا٬ گذشته از ترساندن اروپا به منظور تحت فشار قرار دادن پوتین٬ هدف دیگری نیز دارد که در پیام پروفسور فخرالدین آلتون به آن اشاره شده است.
آلتون که از معتمدین اردوغان و مسئول بخش اطلاعسانی نهاد ریاست جمهوری ترکیه است٬ در مورد مهاجرین گفته است: اتحادیه اروپا باید بداند که ترکیه بیش از این توان و ظرفیت پذیرایی از آوارگان را ندارد.
دوم این که دولت اسد به تعهدات برآمده از مذاکرات آستانه پایبند نیست و در صورت تداوم وضعیت فعلی٬ بیش از یک میلیون نفر آواره سر از ترکیه و اروپا درخواهند آورد و یگانه راهکار مقابله با چنین چیزی٬ این است که حریم هوایی ادلب به عنوان منطقه پرواز ممنوع اعلام شود.
اما آیا در شرایط کنونی٬ اتحادیه اروپا٬ حاضر است چنین گزینهای را در دستور بررسی قرار دهد؟ خیر.
علاوه بر آن که اتحادیه اروپا حاضر نیست در چنین مسیری٬ توان و انرژی خود را صرف خواستههای اردوغان کند٬ واقعیت حقوقی و سیاسی دیگری نیز وجود دارد که بسیار فراتر از اراده و توان اتحادیه اروپا است که همانا اراده شورای امنیت سازمان ملل متحد و رویکردهای متفاوت روسیه و چین است که هیچگاه اجازه نخواهند داد حریم هوایی ادلب و شمال غرب سوریه بر اساس رویکردهای ترکیه٬ ناتو و آمریکا٬ دچار تغییر موقعیت شود.
مهاجرین چه خواهند کرد؟
دیروز صدها خانواده مهاجر سوری و غیرسوری با خودرو٬ قایق و پیاده راه بلغارستان و یونان را در پیش گرفتند اما شواهد نشان داد که رسیدن آنان به اروپا به این سادگی نیست و در واقع قربانی تنش اخیر ادلب شدهاند. در نتیجه در شرایط فعلی باید این واقعیت را پذیرفت که تغییری در موقعیت مهاجرین و آوارگان به وجود نیامده و اتحادیه اروپا نیز به سادگی زیر بار فشارهای ترکیه نخواهد رفت.
انتهای پیام/