حمیدرضا عمادی مدرس دانشگاه و کارشناس علوم ارتباطات اجتماعی و رسانه در یادداشتی که در اختیار خبرگزاری تسنیم قرار داده، به بیان توضیحاتی در ارتباط با آموزش مجازی و نقش آن در پیشگیری از شیوع کرونا در کشور پرداخته است.
«آموزش فرآیندی ارتباطی است بین یاد دهنده و یاد گیرنده که برای برقراری این ارتباط شیوههای مختلفی تاکنون توسط متخصصین امر مورد آزمایش و بهرهگیری قرار گرفته که بخشی از آن به صورت شیوه نظام تعلیم و تربیت در برخی کشورها مورد پذیرش است و سالهاست که مورد استفاده قرار میگیرد.
از سویی دنیا در حال پیشرفت و دگرگونی در حوزههای فناوری است که سبب گردیده بسیاری از فرمهای انجام کارها و به کار گیری ابزار تغییر یابد و در برخی حوزهها حتی شاهد کاهش بکارگیری نیروی انسانی باشیم و با تعاریف جدیدی از امور در حوزههای مختلف روبرو گردیم.
آموزش مدتها به معلم و یک منبع مشخص مانند کتاب و فضایی به نام کلاس درس و شیوه سخنرانی منتهی میشد که صدها تحصیلکرده تاثیرگذار ماحصل همین سیستم آموزشی هستند لیکن جدای از شیوه سنتی که سالهاست مورد استفاده قرار میگیرد که موافقان و مخالفانی در برخی مواقع متعصبی را هم دارد، بایستی به این مساله اذعان داشت که در عصر و شیوههای تعامل اجتماعی مربوط به آن بایستی به دنبال یافتن بهترین شیوههای انتقال دانش با توجه به شرایط دانشآموز یا دانشپذیر بود.
دیگر نمیتوان تنها به محفوظات ذهنی یک دانشپذیر اکتفا کرد بلکه بایستی در مسیری گام برداشت که دانشپذیر را به سمت مهارت حل مساله سوق داد به نحوی که دانش فراگیری شده توسط او بتواند در سطوح گوناگون و در عرصه مختلف زندگی برایش کاربرد داشته باشد وآنچه میآموزد به نوعی با روح و جانش عجین گردد.
شیوههای جدید ارتباطی زمان مند یا مکان مند نیستند و لزوما در بستر فیزیکی شکل نمیگیرد بلکه با استفاده از فضای ایجاد شده توسط شبکههای کامپیوتری و اینترنت این شرایط فراهم شده است تا یاد دهنده و یاد گیرنده در فضایی به غیر از فضای کلاس درس امر آموزش را پیگیری نمایند.
صدها ساعت فیلم آموزشی، انواع مختلف وسایل آموزشی و کمک آموزشی، کتابهای کمک آموزشی، بستههای نرمافزارهای چند رسانهای، تشکیل کلاسهای آنلاین و آفلاین همه و همه اگر چه امروزه برای برخی از یاد دهندگان سنتی به عنوان تهدید به شمار میآید لیکن خوشبینانه به عنوان یک برنامه کمک آموزشی مورد استفاده قرار میگیرند و توانستهاند تا اندازهای جای برخی از فعالیتهای روزمره آموزش را بگیرند اگر چه هنوز هم نمیتوان مدعی بود که آموزش بدون یاد دهنده انسانی میتواند آموزشی کامل باشد اما بایستی این نکته را در نظر داشت در اکثر حوزهها و پیشرفت علومی مانند هوش مصنوعی شاهد بوجود آوردن شرایطی هستیم تا بتوان در امر آموزش تسهیل ایجاد کرد و بایستی این نکته را مورد توجه قرار داد که در این گردونه یاد دهنده صرفا نقش دانای کل را به عهده ندارد بلکه نقش او تسهیلگری در امر آموزش است.
در انواع ارتباطات میتوان ارتباط انسان با انسان ارتباط انسان با ماشین و ارتباط ماشین با انسان را یادآور شد و به دنیال این ارتباط مساله مهم تاثیرگذاری و فهم مشترکی است که این ارتباط به همراه دارد امروزه میتوان به مدد هوشمندسازی مدارس علاوه بر شیوه سخنرانی از انواع وسایل آموزشی وکمک آموزشی صوتی، تصویری و تعاملی در امر آموزش استفاده نمود که شیوهای جذابتر و تاثیرگذارتر از شیوههای سنتی است علاوه بر آن زندگی یاد دهنده و یاد گیرندگان به نوعی با فناوریهای نوین ارتباطی عجین شده است به نحوی که ساعات زیادی از وقت خود را صرف استفاده از این ابزار مینماید و در واقع میتوان گفت سبک زندگی امروزی با حضور فناوریهای جدید دگرگون شده است به نحوی که در میزان و کیفیت ارتباط افراد و تعامل آنها با یکدیگر اثرگذار بوده است که در مجال دیگری پیرامون نکات مثبت و منفی این شیوه بکارگیری فنآوریهای نوین صحبت میکنیم.
این روزها با ورود ویروس کرونا به کشور و ایجاد موجی از مشکلات روحی و روانی علاوه بر مشکلات بهداشتی و درمانی در پی تصمیمگیری مسئولین برای کاستن از شیوع این بیماری شاهد تعطیلی مراکز آموزشی هستیم و طولانی شدن این مساله سبب شده متولیان امر آموزش را به این فکر بیاندازد تا از شیوههای دیگری به جز شیوه حضور در کلاس فیزیکی برای ادامه روند آموزش و جلوگیری از توقف آن را در دستور کار خود قرار دهند.
بکارگیری ظرفیت شبکه آموزش سیمای جمهوری اسلامی ایران، برگزاری کلاسهای آموزش آنلاین و کلاسهای درس مجازی، استفاده از شبکههای اجتماعی مجاز داخلی و ایجاد کانالهای آموزشی، تماس با دانشآموزان و پیگیری فعالیتهای درسی آنها، اختصاص زمان خاصی برای دبیران برای پاسخگویی تلفنی به مشکلات درسی، تولید محتوای اختصاصی برای دانشآموزان به صورت صوتی، ویدیو، صفحات درسی با پاور پوینت یا PDF، ایجاد سایتهایی که محتوای آموزشی ویدیویی را به مشتریان به صورت رایگان عرضه مینمایند از جمله راههایی است که میتواند به دست اندرکاران عرصه آموزش کمک کند تا ارتباط بین خود و یادگیرندگان را حفظ نمایند هر چند طبیعی است در استفاده از شیوههای مجازی بایستی مقطع آموزشی یاد گیرنده و ابزار آموزشی بکار گرفته شده از تناسب لازم برخوردار باشد و بتواند تامین کننده اهداف طرح درس لازمه باشد.
وجود زیرساختهای لازم برای تشیکل کلاسهای مجازی، تعرفه اینترنت و هزینههای مربوط، میزان دسترسی دبیران و والدین به گوشیهای هوشمند و اینترنت، ایجاد توانایی در همکاران آموزشی جهت استفاده و بکارگیری فناوریهای نوین ارتباطی، میزان آگاهی و شیوه بکارگیری این ابزار توسط والدین و دانش آموزان در سطح جغرافیای کشور ایران، استاندارد سازی محتوای آموزشی که در اختیار دانشآموزان قرار میگیرد و مشکلاتی دیگر از این دست مسایلی است که متولیان امر بایستی نسبت به ایجاد یا بهینهسازی آن اقدام نمایند.
در سالهای دفاع مقدس به دلیل شرایط خاص کشور، تلویزیون به عنوان یک منبع آموزشی مورد استفاده قرار گرفت و امروزه با اضافه شدن امکانات بیشتر و بهتر در حوزه ارتباطات میتوان امیدوار بود اقدامات خوبی در استحکام ارتباط بین یادگیرندگان و یاد دهندگان صورت پذیرد و نبایستی در این زمینه نا امید بود و برای جلوگیری از این توقف بایستی هر شخص در حوزه آموزش به قدر توان خود تلاش نماید.
بدون شک بکارگیری ارتباطات نوین امروز در حوزه فردی و در حوزه ابزاری تکنولوژی در صورتی که با برنامهریزی درست و هدفمندی همراه باشد میتواند در جهت کاستن و ریشه کردن بحران و جلوگیری از توقف آموزش در کشور گامهای خوب و تاثیرگذاری به همت همدلی و همراهی اقشار مختلف مردم بردارد.»
انتهای پیام/781/ش