به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم؛ بعد از هر رویداد، یکی از نخستین گروههایی که پا به عرصه عمل میگذارند، خبرنگاران و رسانهها هستند.
بعد از شیوع ویروس کرونا هم خبرنگاران از نخستین گروههایی بودند که برخورد مستقیم با این پدیده داشتند و تلاش کردند برای مقابله با گسترش ویروس فعالیت کنند اما شکل مبارزه خبرنگاران با ویروس کرونا با سایر اقشار درگیر با این ویروس متفاوت بود.
خبرنگاران بهجز کرونا با ویروس شایعات و محتواسازیهای اشتباه هم باید مبارزه میکردند. در زمان مبارزه با این دو جبهه غم بیماری و از دست دادن همکارانشان هم آنها را آزردهخاطر میکرد.
لزوم ارائه آمار خبرنگاران مبتلا به کرونا از طرف معاونت مطبوعاتی
خبرنگاران خودشان مرجع ارائه اخبار مبتلایان، بهبودیافتگان و کشتهشدگان ویروس کرونا بودند اما اطلاعات دقیقی از آمار خبرنگارانی که به ویروس مبتلا شدند در دست نیست و باید معاونت مطبوعاتی بهعنوان متولی امر در راستای تهیه آمار مناسبی از خبرنگاران مبتلا به ویروس کرونا اقدام کند.
تنها در این بین خبر فوت برخی از این خبرنگاران به گوش میرسید و یکی از دردناکترین اخباری که بعد از شیوع ویروس کرونا به فعالان عرصه خبر رسید، فوت «سیدعبدالله زاویه» خبرنگار باسابقه و از سردبیران خبرگزاری فارس بهدلیل ابتلا به کرونا بود.
خبرنگاران انتقالدهنده پیام قدردانیها از زحمات مدافعان سلامت بودند و اولویت اطلاعرسانی برای این قشر متمرکز بر پیامهای آموزشی و پیشگیرانه بود.
اما میان این خبررسانیها باید چند نکته مورد توجه ویژه قرار میگرفت؛ باید کنار القای امید و آرامش به جامعه ترس شیوع را هم یادآور شوند تا منجر به بیتفاوتی مردم نشود. رعایت این سیاستها در هر خبر و گزارش در حالی باید صورت میگرفت که رسانههای معاند همین استراتژیهای رسانهای را مورد هدف قرار داده بودند.
رسانهها وارد بازیهای سیاسی کرونا نشدند
این رسانهها از ابتدای شیوع ویروس کرونا صرفاً سیاست القای ترس و بیکفایتی مسئولان داخلی را برای کنترل ویروس در پیش گرفتند و با گسترش این ویروس به آمریکا و اروپا، سیاستشان شد پنهانکاری و سکوت.
حال در این فضا کار برای رسانههای داخلی دشوارتر میشد اما توانستند با اطلاعرسانی بموقع مردم را با سیاستهای کلی مقابله با ویروس کرونا همراه کنند و در این زمینه کمتر درگیر بازیهای سیاسی داخلی شدند.
آنچه در این بین بیش از همه وقت و انرژی آنها را میگرفت این بود که خبرنگاران خبرگزاریها و مبادی رسمی خبر، باید به شایعات و دروغسازیهای برخی خبرنگارنما هم پاسخ میدادند یعنی در واقع در دو جبهه باید فعالیت صورت میگرفت یک طرف کرونا و طرف دیگر شایعهسازان.
کنار پاسخ به شایعات یکی از سیاستهای اصلی خبرنگاران در مواجهه با رفتارهای اجتماعی تلاش برای الگوسازی هنجارها بود تا با تکرار برخی سیاستها یک رفتار خاص را به هنجار اجتماعی تبدیل کنند.
نمونه این رفتارها در خانه ماندن، تلاش برای مراعات فاصلههای اجتماعی، رفتارهای انسانی و تلاشهای داوطلبانه برای مقابله با ویروس بود؛ چرا که هنجارسازی در سطح جامعه با دستورات سلبی امکانپذیر نیست و در واقع واژه فرهنگسازی در همین مواقع عینیت پیدا میکند، اصلیترین وسیله برای فرهنگسازی هم رسانهها هستند.
نباید در این زمینه واژه رسانهها به مبادی رسمی خبر محدود کرد و برای این فرهنگسازی هر فرد با محتوای خاصی که در فضای مجازی تولید کرد نقش رسانهای خود را عملی ساخت
نباید در این زمینه واژه رسانهها را به مبادی رسمی خبر محدود کرد و برای این فرهنگسازی هر فرد با محتوای خاصی که در فضای مجازی تولید کرد نقش رسانهای خود را عملی ساخت و در واقع هر فرد برای مقابله با کرونا تبدیل به یک رسانه شد، نقش مبادی رسمی رسانه در اینجا بازتاب دادن به محتواهای برتر تولیدشده در فضای مجازی بود و این عملکرد تنها از طریق خبرنگاران فعال در صف خبر امکانپذیر نبود و نیروهای ستادی خبر مانند دبیران و سردبیران تمرکز بیشتری بر این عملکرد داشتند.
بِروز بودن محتواسازیها و سرعت عمل در انتشار اخبار فرهنگسازانه رویکرد دیگری بود که باید رسانهها در پیش میگرفتند و با توجه به اینکه دوران اوج شیوع ویروس کرونا در ایران همزمان شده بود با تعطیلات عید نوروز و رسم و رسومات این عید باستانی، دشواری فرهنگسازی در رسانهها دوچندان میشد و باید ضمانتهای اجرایی برای شعارهای پیشگیرانه از طرف نهادهای رسمی هم با این محتواها همراهی میکرد، تا نتیجهای که بهعنوان مثال در روز 13 فروردین حاصل شد به دست بیاید.
در نهایت میتوان گفت برای مقابله با دشواریها و مخاطرات کشور گاهی رزمندگان پیشگام هستند و در خط مقدم مبارزه و گاهی پزشکان و پرستاران، در مورد بروز حوادث گاهی آتشنشانان ازخودگذشتگی میکنند و پا پیش میگذارند و گاهی راهداران.
اما در زمانی که تمام این مشکلات پیش میآید خبرنگاران و رسانهها در میدان حاضر هستند و به وظایفشان عمل میکنند، وظیفه آنها نشان دادن خطرات و فعالیتهای دیگران است، در حالی که خود پشت این فعالیتها پنهانند.
البته در این بین پیامهای مدیران و مسئولان کشور از رئیس جمهور گرفته تا رئیس قوه قضائیه از تلاش خبرنگاران گاهی امید تازهای به این قشر میداد تا بتوانند با روحیهای دوباره به پوشش اخبار مرتبط با ویروس کرونا بپردازند.
انتهای پیام/+