«یاسر قزوینی حائری» عضو هیئت علمی دانشگاه تهران و مدرس گروه مطالعات عراق دانشگاه تهران در مصاحبه با خبرنگار بینالملل خبرگزاری تسنیم در پاسخ به سؤالی درباره تصمیم آمریکاییها برای خروج از عراق اینکه این اقدام آمریکاییها «تاکتیکی» است یا اینکه واقعاً آنها مجبورند که بر اساس مصوبه پارلمان عراق از عراق خارج شوند، با تأکید بر اینکه «بهنظر نمیرسد آمریکا بخواهد از عراق بیرون برود بلکه حضور خود در عراق را بِروز خواهد کرد» افزود: از طرفی آمریکاییها شاید حضورشان را در عراق کمرنگتر کنند، اما بهنظر میرسد این مسئله میتواند متناسب با شیوههای جدید جنگ الکترونیک در نظر گرفته شود. بهنظر میرسد امروز تعداد نیرو و تجهیزات عریض و طویل برای آمریکاییها آنقدر اهمیت ندارد که حضور اطلاعاتی و امنیتی از طریق گرفتن تسهیلاتی جهت دسترسی بیشتر به اطلاعات و حضور پهپادی در عراق، بهویژه برای پوشش اطلاعاتی و زدن اهداف مشخص از طریق پهپادهای نقطهزنی مانند انواع پهپادهای RQ.
بهعقیده این تحلیلگر مسائل عراق، از همین رو بهنظر نمیرسد آمریکا بخواهد از عراق بیرون برود بلکه حضور خود در عراق را بِروز خواهد کرد. مسئله این است؛ آمریکا حالا که دههها از جنگ جهانی دوم میگذرد آیا از آلمان و ژاپن خارج شده است که بخواهد از عراق خارج شود؟ بهنظر نمیرسد که آمریکا به این راحتی از عراق خارج شود، در واقع آمریکا بهدنبال ایجاد تغییراتی در شیوه حضور خود در عراق متناسب با آیندهای است که برای عراق ترسیم میکند.
قزوینی در پاسخ به این سؤال که "چرا آمریکاییها اخیراً به گفتوگوهای راهبردی با عراق روی آوردهاند آیا آنها بهدنبال یک توافق جدید با عراقیها هستند؟" افزود: تاریخ توافقنامههای قبلی عراق با آمریکا به پایان رسیده است، در واقع یک توافقنامه چارچوب استراتژیک بین عراق و آمریکا در سال 2008 به امضا رسید که طی آن نیروهای آمریکا میبایست تا 2011 بهطور کلی از عراق خارج میشدند. این توافقنامه در پایان سال 2011 به پایان رسید.
استاد دانشگاه گروه مطالعات عراق دانشگاه تهران با بیان اینکه «آمریکاییها نمیپذیرند که مسئله داعش به پایان رسیده است» تصریح کرد: پس از حضور داعش دولت عراق از آمریکاییها خواست تا عراق را در بیرون راندن داعش از مناطق مختلف عراق کمک کند، بر این مبنا نیروهای آمریکایی دیگر بار در عراق حضور یافتند و البته پس از اعلام پیروزی بر داعش البته اگر پذیرفته شود حضورشان در عراق دیگر دلیلی نداشت، در واقع پارلمان عراق همین مسئله را مدنظر قرار داده بود، آمریکاییها هم امروز همین را عنوان میکنند و با این استدلال که نیروهای عراقی توان مقابله با داعش را پیدا کردهاند پایگاههای کوچک خود را در اختیار نیروهای عراقی قرار میدهند، اما آمریکاییها نمیپذیرند که مسئله داعش به پایان رسیده است و در واقع خطر تروریسم را یک خطر دائم و ثابت تلقی میکنند که باید با آن البته با شیوههای جدیدتری از جمله شکلگیری و یا بازسازی دولت ملی قدرتمند و متمرکز در عراق که آمریکا را بهعنوان همپیمان اصلی خود تلقی میکند به مقابله برخاست.
دکتر قزوینی در پاسخ به این سؤال که "برخی از کارشناسان میگویند که در این گفتوگوهای راهبردی هم قرار نیست اتفاق جدیدی بیفتد چون آمریکاییها امتیازی به عراقیها نمیدهند فکر میکنید که طرفین یعنی عراقی و آمریکایی از این گفتوگوها بهدنبال چه هستند چون گفته میشود که آمریکاییها برای حضور طولانیمدت قصد دارند که بخشهای اقتصادی و فرهنگی با عراق را بیشتر و پررنگتر کنند بهنظر شما این تا چه عملی است؟" گفت: دستکم روی کاغذ آمریکاییها از ایجاد یک دولت قوی و قدرتمند و مستقل و مشروع و کارآمد و متمرکز در عراق حمایت میکنند، دولتی که البته همپیمان شماره یکش آمریکا باشد. الکاظمی نیز نگاههایی بسیار نزدیک به این نظریه دارد.
وی با یادآوری اینکه «آمریکاییها بهدنبال توافقنامه جدیدی با عراق هستند» تصریح کرد: شاید بتوان گفت آمریکا میخواهد تهدید حاصل از مصوبه پارلمان عراق را به فرصتی برای خود تبدیل کند و توافقنامه جدیدی را با عراق امضا کند که مطمئناً بیش از عراق منافع آمریکا را مدنظر قرار خواهد داد. البته یکی از سلاحهای مهم آمریکا برای حمایت از همپیمانانش میتواند حمایت از توازن در برابری دلار با واحد پول آن کشور باشد، مسئلهای که بهنظر میرسد در عراق تا حدی رعایت شد، اما مسئله این است که در دوره جدید، دوره کرونا و پایین آمدن قیمت نفت، آمریکاییها تا چهحد میتوانند از این طریق به عراق کمک کنند، در هر صورت ما نباید انتظار یک «طرح مارشال جدید» را برای عراق داشته باشیم. البته مذاکره یعنی چانهزنی و اگر طرف عراقی بتواند از موضع قدرت و حرفهای مذاکره کند شاید بتواند از آمریکا امتیازهایی بگیرد.
قزوینی با ابراز اینکه «آمریکا برای امتیاز دادن با عراق مذاکره نمیکند» افزود: اگر طرف عراقی در مذاکره حرفهای و با قدرت وارد نشود، معلوم نیست چیزی به دست بیاورد، بهویژه اینکه در آن سوی میز دولت غیرقابل پیشبینی ترامپ قرار دارد. گیریم که عراقیها بتوانند از آمریکا امتیاز هم بگیرند، ولی چهکسی تضمین میکند که این امتیازات در دولتهای بعدی پابرجا بمانند، بالاخره حافظه تاریخی در این مسئله چیز دیگری را نشان میدهد.
وی درباره چرایی تأخیر تشکیل کابینه مصطفی الکاظمی «سهمخواهی احزاب سیاسی» را یکی از دلایل اصلی آن دانست و اضافه کرد: مطمئناً سهمخواهی گروهها تأثیر بسیار زیادی در به تأخیر افتادن تشکیل دولت دارد. الکاظمی در نوشتههایش کاملاً ضد نظام سهمخواهی نشان داده است او نقطهبازی سیاستمداران عراقی را خیلی خوب بلد نیست و نگاههای ویژهای نسبت به بستن کابینهاش دارد، هرچند گویا از نگاههای نخستینش مبنی بر بستن کاملاً مستقل کابینه عقبنشینی کرده است ولی بهنظر نمیرسد بهراحتی با این مسئله بهویژه در خصوص وزارتهای امنیتی یعنی وزارت کشور و وزارت دفاع کنار بیاید.
مدرس گروه مطالعات عراق دانشگاه تهران گفت: بیشک گروههای سیاسی عراقی استقلال الکاظمی را در انتخاب کابینه بر نخواهند تافت، این در حالی است که برخی از قبل میگفتند این بازی گروههای سیاسی است تا دولت تشکیل نشود و عادل عبدالمهدی همچنان نخست وزیر بماند.
انتهای پیام/+