به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم، "عبدالباری عطوان" تحلیلگر برجسته جهان عرب در سرمقاله روزنامه فرامنطقهای "رای الیوم" نوشت: موفقیت نیروهای دولت وفاق لیبی، که از مشروعیت در نزد جامعه جهانی برخوردار است، در تکمیل سیطرهشان بر طرابلس، پایتخت و نیز پایان دادن به محاصره این شهر توسط نیروهای ژنرال "خلیفه حفتر"، پیروزی بزرگی برای "رجب طیب اردوغان" رئیسجمهوری ترکیه محسوب میشود که از حمایت نظامی تمامعیار از این دولت دریغ نکرده است؛ ترکیه تعدادی پهپاد "بیرقدار" را فرستاد که آسمان لیبی را کنترل کرده و معادلات قدرت در آسمان و زمین را تغییر دادند و همچنین ترکیه بیش از 10 هزار جنگجو را که مهارتهای رزمی فوقالعادهای را در جریان مشارکتشان در جنگ سوریه طی 9 سال گذشته کسب کردهاند، به لیبی اعزام کرد.
نشستی، که روز پنجشنبه در آنکارا میان اردوغان و "فایز السراج" نخستوزیر دولت وفاق لیبی برگزار شد به عنوان جشنی برای این پیروزی بود و در طی آن، طرحهای نظامی برای مرحله آتی، از جمله بازپسگیری کنترل شهر محاصره شده "ترهونه" و چهبسا پیشروی به سمت چاههای نفت در جنوب و شرق و نیز اخراج نیروهای وابسته به حفتر از این مناطق، تدوین شد.
سقوط شهر ترهونه، که حدود 90 کیلومتر از محور شرق با طرابلس فاصله دارد، به معنای پایان حضور ژنرال حفتر در بخش اعظمی از غرب لیبی و آمادگی برای مرحله مهمتر یعنی پیشروی به سمت شرق هلال نفتی است مگر اینکه نیروهای ژنرال حفتر با حمایت همپیمانان مصری، فرانسوی، روسی و اماراتی ساماندهی شوند؛ موضوعی که همچنان سوالبرانگیز است.
موضوع قابل توجه این است که ژنرال حفتر به منظور درخواست حمایت عازم قاهره شد و روز چهارشنبه نیز "احمد معیتیق" معاون نخستوزیر دولت وفاق به همراه "محمد طاهر سیاله" وزیر خارجه نیز در مسکو بودند.
در پایان دیدار دوجانبه رئیسجمهوری ترکیه و مهمان لیبیاییاش در آنکارا، رجب طیب اردوغان از نیاتش درباره "پایان دادن به تجارت نفتی که نیروهای همپیمان ژنرال حفتر آن را انجام میدهند"، خبر داد و تأکید کرد که هیچگونه مذاکره با حفترِ کودتاچی انجام نمیشود. فایز السراج نیز تأکید کرد که نبردش "تا سیطره کامل بر سرتاسر خاک لیبی ادامه خواهد یافت"؛ اظهاراتی که به وضوح به توافق مشترک با همتای ترکیاش اشاره میکند تا با بهرهگیری از فروپاشیهای نظامی در صفوف نیروهای حفتر، به سمت "برقه" در شرق و "فزّان" در جنوب پیشروی کنند.
افشاگریهای رسانهای از "توافق" یا "تفاهم" ترکیه و روسیه درباره پرونده لیبی حکایت میکنند که به موجب آن، طرفین ضمن تقسیم "کیک لیبی"، منافعشان در این کشور نیز حفظ و مورد احترام قرار میگیرند. از سوی دیگر، بعید نیست که دیدار معاون نخستوزیر دولت وفاق لیبی از مسکو در این چارچوب باشد.
اردوغان بعد از این پیروزی همپیمانانش در طرابلس و نیز بازپسگیری پایگاه هوایی "عقبه بن نافع" در جنوب غربی طرابلس( الوطیه) و ساحل غربی تعدادی اهرم استراتژیک قوی در مدیترانه شرقی دارد که بارزترین آنها، امتیاز اکتشاف نفت و گاز در آبها، انعقاد قراردادهایی درباره زیرساختهای لیبی توسط شرکتهای ترکیه و احداث پایگاه نظامی در "الوطیه" است.
به نظر میرسد نگرانی فرانسه از جریان این پیروزیهای محور دولت وفاق و همپیمان ترکیاش، بر حق است؛ زیرا حدود هزار کیلومتر از سواحل لیبی همچنان تحت سیطره اردوغان و همپیمانش قرار دارد که میتواند اهرم قوی برای تهدیدی علیه اروپا باشد چرا که حدود 500 کیلومتر از سواحل اسپانیا و فرانسه و 200 کیلومتر از ایتالیا فاصله دارد که میتواند در آینده به نقطهای برای گسیل شدن صدها هزار پناهجوی غیرقانونی، از جمله جنگجویان تندروی وابسته به "جبهه النصره" و "داعش" که از سوریه آمدهاند و شمارشان بیش از 12 هزار نفر است، تبدیل شود.
مهمترین سوالی که اینجا مطرح میشود درباره واکنش همپیمانان ژنرال حفتر در مصر، امارات، فرانسه و روسیه به این پیروزی بزرگ دولت وفاق لیبی و رئیسجمهور ترکیه و است که روی این پیروزی حساب باز کرده و دهها هواپیما و صدها تانک به همراه هزاران سرباز را فرستاد تا مانع سرنگونی این دولت شود؟
تا لحظه کتابت این نوشتار هیچ بیانیهای یا اظهاراتی از سوی ژنرال حفتر یا مقامهای مصری میزبان او صادر نشده و دولت امارات نیز سکوت اختیار کرده است و فرانسه نیز ابراز نگرانی بسنده کرده است.
بعید است که دولت مصر نیروهایی به لیبی اعزام کند و با نیروهای ترکیه و همپیمانان آن بجنگند، بهویژه اینکه تا چند هفته دیگر اتیوپی روند پر کردن مخازن سد "النهضه" را بدون هماهنگی با مصر آغاز خواهد کرد و لذا اولویت اصلی مصر در حال حاضر امنیت استراتژیکی آبش است و احتمال رویارویی نظامی با اتیوپی همچنان وجود دارد.
تجربههای 9 سال گذشته از جنگ لیبی، ناظران را بر آن میدارد که در صدور هرگونه حکم و اظهارنظری بسیار محتاط باشند؛ چرا که پیروز امروز احتمالا شکستخورده فردا باشد و بالعکس. به نظر میرسد پایان نزدیک بحران لیبی وجود ندارد و همه احتمالات وارد است. قدر مسلم آن است که رئیسجمهوری ترکیه و همپیمانانش در دولت وفاق لیبی نبرد طرابلس و ساحل غربی را پیروز شدند و ما در انتظار واکنش طرف مقابل هستیم یا اینکه واقعیت را قبول و با آن همزیستی میکند و یا اینکه با همان زور و قدرتی که رقیب ترکیه آن استفاده کرد، به میدان میآید و این به معنای گسترش دایره جنگ و انتقال آن از میدان جنگ نیابتی به جنگ مستقیم است.. باید منتظر ماند و غافلگیریها در راهند.
انتهای پیام/