به گزارش خبرگزای تسنیم از اصفهان، زواره یکی از شهرهای بسیار کهن کویری است که پیشینه آن به دوران پیش از اسلام میرسد و از معدود شهرهای باستانی است که با وجود آن که بخشی از بافت تاریخی آن ویران شده یا در حال ویرانی است اما هنوز خانههای قدیمی با معماری خاص شهر کویری زواره در محدوده بافت تاریخی این شهر قرار دارد و مردم این شهر اراده کردهاند که این خانههای تاریخی را مرمت و احیا کنند.
شناسایی بیش از 400 خانه چهار صفهای در شهر زواره
محسن هادی طحان، فعال میراث فرهنگی در این نوع بناها اظهار داشت: چهارتاقی بناهایی دارای قاعده مربع هستند و از چهار پایه با چهار تاق تشکیل شدهاند. چارتاقی تعریفی اختصاصی و عمومی دارد.
وی افزود: خانههای چهارصفه در زمین مربع یا شکلی نزدیک به آن طراحی شده است و از یک فضای اصلی و پیوسته چلیپایی شکل با چهار فضای محصور یا نیمهمحصور در چهار گوشه آن تشکیل میشود که غالباً فضای مرکزی چلیپا سقفی مرتفعتر از سایر بخشها دارد که نورگیری و تهویه فضای میانی چلیپا از طریق آن صورت میگیرد.
این فعال میراث فرهنگی بیان کرد: این طرح که ساختار آن پیشینهای بسیار کهن در معماری ایرانی دارد، در طراحی بسیاری از انواع فضاها مورد استفاده قرار گرفته است میتوان گفت که شاید هیچ الگویی به اندازه طرح چهارصفه در طراحی معماری ایرانی وجود نداشته که در طی قرون متمادی و در بسیاری از انواع بناها به کار رود.
زواره پایتخت چهارصفه
محمد رضا شواخی زواره دوستدار میراث فرهنگی نیز گفت: تنوع معماری چهارصفه در زواره از ویژگیهای این بناهای تاریخی در این شهر کویری است.
وی تصریح کرد: در سالهای اخیر انگیزه مردم این شهر برای حفظ و مرمت خانههای قدیمی و تاریخی ویژه شهر زواره افزایش یافته است به گونهای که شاهد مرمت شماری از این خانهها توسط مالکان آن هستیم.
محمدرضا شواخی زواره با اشاره به وجود 400 چهارصفه در شهر تاریخی زواره خاطرنشان کرد: وجود این تعداد بنای تاریخی چهار صفه در زواره این شهر را به شهر چهار صفهها یا به عبارتی پایتخت چهارصفه تبدیل کرده است.
محمد ابوطالبی که 3 خانه قدیمی در محله پامنار در بافت تاریخی زواره را برای مرمت خریداری کرده است، اظهار داشت: مرمت یکی از این خانهها رو به پایان است و یکی دیگر از این خانههای چهارصفهای هم در نیمه اول امسال تکمیل میشود.
مرمت 17 خانه تاریخی چهارصفهای در زواره
بخشدار زواره نیز گفت: هم اکنون 17 خانه تاریخی چهارصفهای در زواره مرمت شده است و 20 خانه دیگر هم در دست مرمت است.
سید مهدی آموزگار مشارکت مردم در مرمت خانههای چهارصفهای را خوب توصیف و بیان کرد: طرح مرمت و احیای خانههای چهار صفهای زواره از پارسال آغاز شده است و با مشارکت مردمی روند اجرایی این طرح سرعت یافته است.
وی تصریح کرد: تبدیل این خانههای تاریخی به بومگردی زمینهای برای رونق صنعت گردشگری در شهر زواره است.
غلامحسین غلامی و مجتبی کاویان در مقالهای به بررسی جایگاه الگوی چهار صفه در سازمان فضایی معماری مسکونی ناحیه گرم و خشک ایران پرداختهاند آنان در مقاله خود آوردهاند: از چهارصفه به عنوان کهنترین الگوی معماری مسکونی در ایران، زیاد نام برده شده است. این الگوی ساختمانی صرف نظر از مباحث اقلیمی و سازه ای، از دیدگاه معناگرایی نیز از دوره باستان حایز اهمیت بوده و در نقوش و طرحهای مختلف تکرار شده است. در معماری ایران، این الگو از بیانی خالص در آرایش فضایی نمونههای اولیه به فضایی جزء در نمونههای تکامل یافتهتر تبدیل میشود و به این ترتیب الگوهای متنوع فضایی در خانهها و کوشکها را شامل میشود.
در این مقاله آمده است: در حالی که خانههای زواره، دارای الگویی پایه با فضای مرکزی سرپوشیده است که برای توسعه و تکامل در خانههای بزرگ و ظهور در حوض خانه آماده شده است، در خانههای حیاطدار فلات مرکزی ایران، الگوی چهارصفه در حیاط ناپدید میشود و در فضاهای جزء پدیدار میشود، حوضخانه شکل اصلی بیان الگوی چهارصفه در این خانههاست.
انتهای پیام/163/ی