به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم - چند ماهی است که جامعه ایران و البته جامعه جهانی درگیرِ مبارزه با ویروس کرونا است. حوزههای مختلف اقتصادی و هنری از اوضاع کرونا آسیبهای بسیاری دیدهاند. بر کسی پوشیده نیست که در این میان هنر و البته موسیقی بیش از هر بخشی آسیب دیده است. در حوزه موسیقی هم نوازندگان و آهنگسازانِ ژانرهای موسیقی ایرانی، موسیقی کلاسیک و موسیقی نواحی بیشترین آسیب را دیدهاند.
روز گذشته از سوی دولت اعلام شد که کنسرتهای موسیقی از اول تیر و پس از حدود چهار ماه تعطیلی باید از سرگرفته شود. دولت اعلام کرده که کنسرتهای موسیقی با 50 درصد از ظرفیت سالنها میتواند برگزار شود. البته هنوز پروتوکلهای قطعی برای برگزاری کنسرت در اوضاعِ کرونایی اعلام نشده است.
اکنون مهمترین پرسش این است که آیا برای گروههایی که در عرصه موسیقی ایرانی، کلاسیک و نواحی فعالیت میکنند، امکانِ برگزاری کنسرتهایشان با شرایط اعلام شده از سوی دولت وجود دارد یا خیر.
معصومی در سالهای گذشته ایدهی «چندشب» را ارائه و اجرا کرد. «چند شب» مجموعهای از کنسرتهای تکنوازی و دونوازی است که در طول سال و در چند مرحله برگزار میشود.
برای بررسی اوضاعِ کنونیِ موسیقیهایی که مخاطب محدودی دارند، سراغِ افشین معصومی رفتیم و با او گفتوگویی داشتیم.
در ادامه حاصل این گفتوگو را میخوانید:
کرونا چه تاثیری بر موسیقی گذاشت؟ در چند ماه گذشته چه برسرِ موسیقی گذشت.
بیشک موسیقی در ماههای گذشته تعطیل بود و راه درآمد بسیاری از اهالی موسیقی قطع شده است. کنسرتهای موسیقی به طور کامل تعطیل شده و بیشتر کلاسهای آموزش موسیقی هم به تعطیلی کشده شده و فقط بخش معدودی از این کلاسها به صورت آنلاین برگزار میشود. البته خودِ من با کلاسهای آنلاینِ آموزش موسیقی چندان موافق نیستم.
نباید فراموش کنیم که کنسرتهای موسیقی برای هنرمندانی که در عرصه موسیقی ایرانی، کلاسیک و نواحی فعالیت میکنند، درآمد چندانی ندارند و بیشتر درآمدشان از راه همین آموزش موسیقی است.
دولت اعلام کرده که کنسرتهای موسیقی به شرط فروش پنجاه درصد از ظرفیت سالن، میتوانند برگزار شوند. آیا با این شرایط شما برنامههایتان را به صحنه میبرید؟
در کنسرتهایی که ما برگزاری میکنیم به هیچ وجه بحث سود مالی مطرح نیست. این کنسرتها بیشتر به خاطر جنبهی هنری و فرهنگیشان برگزار میشوند. مگر کلِ درآمد این اجراها مثلا در یک سالن 200 نفری چقدر است که الان این درآمد نصف هم بشود.
ترجیح میدهم تا بهتر شدنِ اوضاع و بهتر شدنِ حال مردم اجرایی به صحنه نبرم.
اگر دولت سوبسیدی به این اجراها اختصاص دهد چطور؟ مثلا اگر سالنها اجارهشان را نصف کنند، حاضرید کنسرتهای پروژهی «چندشب» را برگزار کنید؟
در کل حوزه فعالیت ما موسیقی تجاری نیست. فرض کنید سالن اجارهاش را نصف کند، صدابردار و نورپرداز و طراح صحنه و دیگران هم دستمزدشان را نصف کنند. آیا میتوان از نوازندهای که چهار ماه است درآمدی نداشته، بخواهیم که دستمزدش را نصف کند؟
با این اوصاف از سر گیریِ برگزاری کنسرتها را به صلاح میدانید؟
به نظرم کار بیهودهای است. ما هیچ عجلهای برای شروع اجراهایمان نداریم.
در بخش موسیقی پاپ چطور؟ به نظرتان آنها تمایل به ادامه کار دارند با شرایطِ فروشِ پنجاه درصد سالن؟
شاید بخش تجاریِ موسیقی بتواند اجراهایش را برگزار کند. البته در اجراهای پاپ هم بخش زیادی از جذابیتها به حضور مردم و شلوغیِ هیجانش بستگی دارد. یعنی مردم به کنسرتهای پاپ میروند تا در یک سالنِ پر از تماشاگر با هم به دیدن کنسرت بنشینند. فکرش را بکنید در سالنی که نصفش خالی است و هر کسی یک صندلی با کناردستیاش فاصله ادارد؛ شاید هیجان و لذتِ زیادی برای مخاطبان ایجاد نشود.
البته همه اینها حدس و گمان است و باید دید چه پیش خواهد آمد. به هر حال این وضعیتی است که ما برای نخستین بار با آن مواجهیم و تجربهای درباره آن نداریم.
شما سالهای زیادی در عرصه برگزاری کنسرتهای موسیقی فعال بودهاید و مخاطبان عرصه موسیقی را خوب میشناسید. به نظرتان با شروع دوباره کنسرتها و با شرایطی که دولت برای برگزاری کنسرتها تعیین کرده، واکنش مخاطبان چه خواهد بود؟ آیا آنها از کنسرتهای موسیقی استقبال میکنند.
در بخش مخاطبانِ موسیقیهایی که ما کنسرتهایش را برگزار میکنیم، تقریبا مطمئنم که استقبال چندانی نخواهد بود. به هر حال مخاطبان موسیقی ایرانی، کلاسیک و البته موسیقی نواحی کسانی در رده سنیِ 25 سال به بالا هستند. این افراد منطقی تصمیم میگیرند و منطق هم با توجه به اوضاع کنونی کشور این است که به دیدن کنسرتها نروند.
اما در بخش موسیقی پاپ، مخاطبان اصلی قشر نوجوان هستند. نوجوانان هم طاقت چندانی برای ماندن در خانه ندارند و تصمیمهایشان بیشتر احساسی است. به نظرم مخاطبان کنسرتهای پاپ از این اجراها استقبال میکنند.
در اوضاعی که کرونا بر جامعه سایه انداخته، کسی هست که به مشکلات و گرفتاریهای اهالی موسیقی رسیدگی کند. شما با نوازندگانِ بسیاری در ارتباط هستید، کسی به گرفتاریها و مشکلاتشان رسیدگی کرده است؟ نهادهای دولتی برای جبران ضرر و زیانِ نوازندگانی که در این چهار ماه بیکار بودند، اقدامی انجام دادند؟
تا جایی که من میدانم خیر. باید از دفتر موسیقی و انجمن موسیقی پرسید که چرا تا کنون کاری نکردهاند. متاسفانه دفتر موسیقی جایی است که تنها به صدور مجوز اختصاص دارد و کار دیگری انجام نمیدهد.
انجمن موسیقی هم که کلا در طول سال فقط چند بار آن هم هنگام برگزاری جشنوارهها کاری برای انجام دادن دارد و کلا انجمن موسیقی دفتر اجرایی جشنوارههاست.
این اوضاع و این شرایط دشوار، زمانی است که باید نهادهایی مثل انجمن موسیقی به میان بیایند و از اهالی موسیقی حمایت کنند. خانه موسیقی و دفتر موسیقی وزارت ارشاد هم در این شرایط سخت باید به جبران ضررِ اهالی موسیقی بپردازند.
خانه موسیقی فقط دفتر بیمه هنرمندان شده است. دفتر موسیقی هم فقط دفتر مجوزدهی است. اینها اثبات میکند که ما هیچ برنامهی مُدونی برای موسیقی نداشته و نداریم.
متاسفانه تا کنون و تا جایی که من مطلع هستم، هیچ حمایتی از نوازندگان نشده است. باید توجه کنیم که اهالی موسیقی در حال حاضر منبع درآمدیشان را از دست دادهاند. در همین حوزه موسیقی ایرانی که ما هم در آنجا فعال هستیم، نوازندگان بیشتر درآمدشان در حوزه آموزش است و کنسرتها درآمد چندانی برایشان ندارد.
دوران کرونا جایی بود که انجمن موسیقی و دیگر نهادهای هنری باید برای اثبات ماهیتشان به کمکِ هنرمندان میآمدند اما چنین کاری را هرگز انجام ندادند.
انتهای پیام/