به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم ، تحولات اخیر در لیبی نشان میدهد این بار ورق به سمت دولت «فائز سراج» برگشته و شرایط برای «خلیفه حفتر» علی رغم حمایت برخی کشورها در حال سختتر شدن است. اما نکته جالب توجه، تلاش رسانههای نزدیک به «رجب طیب اردوغان» جهت نشان دادن موفقیتهای دولت وفاق ملی به عنوان دستاورد مهم برای ترکیه در سیاست خارجی است.
ترکیه در تلاش است تا علی رغم اختلاف نظرهایش با مسکو و واشنگتن در موضع لیبی روابطش با این 2 دولت تحت تأثیر رویدادها قرار نگیرد. به طوری که اخیراً اردوغان یک گفتوگوی تلفنی با دونالد ترامپ انجام داد و در شبکه دولتی تی آر تی این گفتوگو را به عنوان آغازگر فصل جدید روابط آنکارا- واشنگتن عنوان کرد.
او همچنین بر لزوم تماس تلفنی در روزهای آینده با ولادیمیر پوتین جهت حل مسئله لیبی و سوریه تأکید کرد. با همه اینها اولین موضوع مورد سوال، ائتلاف صورت گرفته در مقابل ترکیه در دریای مدیترانه شرقی و اقدامات بعدی ترکیه رودرویی با این جبهه است.
در خصوص سیاست ترکیه در لیبی و روابط دو کشور ترکیه و روسیه بر سر مسئله طرابلس خبرنگار تسنیم گفتوگویی با «اسماعیل حقی پکین» رئیس اسبق اطلاعات ستاد کل ارتش ترکیه ، سپهبد بازنشسته و کارشناس سیاسی و نظامی انجام داده که در ادامه میخوانیم :
تسنیم: ترکیه علی رغم مخالفت برخی کشورها همچنان در حال حمایت از دولت فائز سراج و دخالت در امور داخلی لیبی است؟ دلیل این سیاست آنکارا چیست؟
پکین : همانطور که میدانید دولت فائز سراج به عنوان دولت مشروع در سازمان ملل شناخته شده است. ترکیه، هم در مدیترانه شرقی با دولت وفاق ملی توافق داشته و هم آنکارا مصمم در حمایت از این دولت در مقابل خلیفه حفتر در لیبی است.
دلیل ترکیه برای توسعه روابط خود با دولت وفاق ملی مقابله با باند 5 نفره در مدیترانه شرقی است. منظورم از باند 5 نفره؛ یونان، قبرس جنوبی، اسرائیل، مصر و لبنان است. برای همین ایجاد توافق بین ترکیه و لیبی برای فراهم شدن ثبات و امنیت مدیترانه شرقی مهم است.
همچنین این همکاری برای امنیت اروپا، تداوم ثبات خاورمیانه و آفریقای شمالی اهمیت بسیاری دارد. زیرا به جز اشتراکات دینی و تاریخی دو کشور، کارکنان بسیاری از ترکیه در حال فعالیت در لیبی هستند. حوزه امنیتی و دفاعی ترکیه در مدیترانه شرقی از غرب لیبی به سمت ایتالیا تا دریای اژه دربرگرفته است.
دلیل دیگر تلاش ترکیه در روابط خود با دولت وفاق ملی مسئله اقتصادی و حاکمیت بر محدوده منابع دریایی است. البته همزمان با آن، ممانعت از تهدید شدن امنیت لیبی، پایمال شدن حقوقش در منطقه و همچنین حل بحران این کشور از مسیر دیپلماسی جز اهداف آنکارا است.
تسنیم: توافقات صورت گرفته آنکارا و دولت طرابلس در چه مرحلهای است؟
پکین : یکی از توافقاتی که میان لیبی و ترکیه به امضا رسید، تعیین خطوط مرزهای حاکمیت دریایی و دیگری همکاری در زمینه امنیتی است. در دیگر توافق صورت گرفته میان دو کشور حفاری و کشف نفت در محدوده دریایی لیبی است که آنکارا در چارچوب این توافق در حال فعالیت است. همچنین فعالیتهای کشف نفت در مناطق دریایی قبرس ترک ادامه دارد.
تسنیم: دخالت ترکیه در جنگ داخلی لیبی هزینههای بسیاری برای ترکیه داشته که کشته شدن سربازان و نیروهای ترک و نیز سقوط پهپادهای این کشور از جمله آنهاست. ارزیابی شما از هزینه ترکیه در این جنگ و دستاوردهای آن چیست؟
پکین: اقدامات ترکیه در لیبی دادن مشاوره و آموزش نظامی، اطلاعاتی و حمایت از عناصر لجستیکی زمینی، هوایی و دریایی کشور است. همچنین از برنامههای دفاعی و جنگی دولت لیبی نیز حمایت میکند.
ترکیه در کنار اینکه متحمل هزینههایی در لیبی شده، اما در زمینههای ثبات منطقهای و امنیتی به خصوص مقابل توطئه باند 5 نفره، بی اثر کردن پروژه "ایستمد" (EASTMED) که نتیجه آن منزوی کردن ترکیه است و همچنین فراهم شدن ثبات و امنیت در لیبی و اتمام بحران این کشور مورد توجه است. این موارد برای آینده ترکیه، آفریقا و اروپا اهمیت زیادی دارد.
تسنیم: نگاه احزاب مختلف در خصوص سیاست ترکیه در لیبی چیست؟
پکین : ترکیه نیروهای نظامی به لیبی ارسال میکند در کنار آن، همانطور که عنوان کردم کمکهای اطلاعاتی، آموزش نظامی و لجستیکی نیز انجام میدهد. اپوزیسیون با طرح این سوال که "ما در در لیبی چه کاری داریم؟" مخالف اقدامات ترکیه در لیبی هستند. مشخص نیست این رویکرد احزاب دستخوش چه تغییراتی شود.
تسنیم: ترکیه بر سر موضوع سوریه با روسیه اختلاف نظرهایی دارد. این اختلاف نظر در موضوع لیبی نیز دیده میشود. آیا این مسئله موجب تیرگی روابط دو کشور خواهد شد؟
پکین : از نظر من احتمال اینکه مسکو و آنکارا در خصوص مسئله لیبی مقابل هم قرار بگیرند و روابطشان تیره شود وجود ندارد. زیرا روابط دو کشور در همه زمینهها مطلوب است.
در گذشته شاهد تحت تأثیر قرار گرفتن این روابط بر سر مسائل مختلف بودهایم این بار چنین اتفاقی تکرار نخواهد شد. دیگر نگاه دو کشور بر سر مسائل مختلف منطقهای به صورت استراتژیکی و راهبردی است که البته در موضوع مدیترانه شرقی گرایش آمریکا به سمت ترکیه است، بخصوص برای اینکه بتواند مانع چین در منطقه شود سعی میکند طرحهایش با ترکیه همپوشانی داشته باشد.
تسنیم: از نظر برخی کارشناسان تنها هدف ترکیه از این هزینهها، به دست آوردن نفت و گاز مدیترانه است. نظر شما در این باره چیست؟
پکین : فعالیت ترکیه صرفاً برای نفت و گاز مدیترانه شرقی نیست و در اصل آینده ترکیه نیز مد نظر است. روابط لیبی و ترکیه موجب خواهد شد جبهه و ائتلاف صورت گرفته در مقابل آنکارا خنثی شود. همچنین موفقیت در این همکاری بر ثبات در آفریقا، اروپا و مدیترانه تأثیر گذار خواهد بود.
تسنیم: ائتلافات شکل گرفته در مدیترانه شرقی را چگونه ارزیابی میکنید؟ اقدام ترکیه در مقابل این جبهه چه خواهد بود؟
پکین : اهداف ائتلاف عربستان سعودی، مصر، امارات و اسرائیل در مدیترانه شرقی با طرحهای منطقهای و جهانی هیچ همخوانی ندارد. در این خصوص مصر در مورد صحرای سینا و سد بزرگ رنسانس در قاهره با مشکلات بسیاری مواجه است.
در مورد اسرائیل هم شرایط مطلوبی وجود ندارد. امارات با وجود پول و مزدورانش نخواهد توانست در اینگونه ائتلافها موفق شود. ترکیه در مقابل این توطئهها از اهرم دیپلماسی و ائتلاف با دیگر کشورهای منطقه استفاده میکند.
احتمال دارد قدرتهایی که در کنار مصر و اسرائیل صف کشی کردهاند به سمت ترکیه متمایل شوند.
گفتگو از آذر مهدوان
انتهای پیام/