گروه دفاعی خبرگزای تسنیم ــ امروزه با پیشرفت روزافزون دانش و فناوری نظامی، سبک جدیدی از نبرد مبتنی بر استفاده از تسلیحات هواپایه دوربرد که در ادبیات نظامی به تسلیحات دورایستا مشهور هستند متداول شده است که تهدیدات جدی را برای کشور هدف در صحنه نبرد ایجاد میکند.
هرچند ورود تسلیحات دورایستای هواپایه به صحنه نبرد موضوع خیلی جدیدی نیست اما استفاده از آنها در نبردهای امروز رنگوبوی تازهتری به خود گرفته و تسلیح جنگندهها و بمبافکنها به این نوع از جنگافزار سرعت بیشتری یافته است.
اقبال زیاد به این نوع از تسلیحات به این دلیل است که با استفاده از تسلیحات دورایستا، بدون وارد شدن به رینگ پدافندی طرف مقابل میتوان اهداف مورد نظر را با دقت مناسب مورد اصابت قرار دارد و به این صورت تا حد زیادی از گزند سامانههای پدافندی در امان ماند.
از سوی دیگر، درصورتی که این تسلیحات به جستؤجوگرهای راداری مجهز باشند میتوان از آنها بهعنوان تسلیحاتی برای سرکوب پدافند هوایی دشمن استفاده کرد و به این صورت آسمان طرف مقابل را برای نیروهای خودی امن کرد.
یکی از تکنیکهایی که برای سرکوب پدافند هوایی طرف مقابل با استفاده از تسلیحات دورایستا وجود دارد یک کار ترکیبی از سوی هواپیماهای جنگ الکترونیک و پهپادهای هدف و تسلیحات دورایستا است، به این ترتیب که ابتدا هواپیما و یا پهپادهای جنگ الکترونیک با ایجاد اهداف کاذب روی شبکه راداری طرف مقابل آنشده را به خود مشغول میکنند و در زمانی که سامانه پدافندی رادار کنترل آتش خود را روشن کرد و جای آن برای جنگندههای متخاصم مشخص شد این جنگندهها با استفاده از موشکهای ایستای ضدرادار از سویی دیگر این سامانههای پدافندی را مورد هدف قرار میدهند. مشابه این تاکتیک در زمان جنگ عراق از سوی آمریکاییها بهکرّات اجرا و موجب فلج شدن سیستم پدافندی ارتش عراق شد.
برای مقابله با این روش و همچنین افزایش پایداری سامانههای پدافندی در محیط جنگ الکترونیک میبایست از یک سیستم هدایت ترکیبی در این سامانهها استفاده کرد. یکی از شیوههای متداول این امر استفاده توأمان سیستمهای الکترواپتیکی و سیستمهای راداری است.
اصولاً ایجاد اخلال در سامانههای جستوجوگر الکترواپتیکی بسیار سخت و تا حدی غیرممکن است و به همین جهت استفاده از این سامانهها تا حد قابلتوجهی پایداری سامانههای پدافندی در محیط جنگ الکترونیک را افزایش میدهد.
اما کنار این مزیتها، سامانههای الکترواپتیکی از برد کمتر و همچنین توان کشف و رهگیری کمتری نسبت به سامانههای راداری برخوردار هستند و به همین جهت استفاده از آنها کنار یک سامانه راداری میتواند بهنوعی این دو سامانه را مکمل یکدیگر کند.
در چندسال اخیر و با افزایش تهدیدات هوایی علیه کشورمان و در نتیجه تقویت بخش پدافند هوایی نیروهای مسلح شاهد آن هستیم که متخصصان دفاعی کشور ما نیز به اهمیت استفاده از سامانههای الکترواپتیکی پی برده و در حال تجهیز سامانههای پدافندی راداری به سامانههای الکترواپتیکی هستند.
سامانههای پدافندی رعدــ2، سامانه توپخانهای سراج و سامانه پدافندی حرز نهم نمونهای از تجهیز سامانههای پدافندی کشور به سامانههای الکترواپتیکی هستند.
جستوجوگر الکترواپتیکی سپهر14 سامانه پدافندی رعدــ2
یکی از نمونههای بارز این موضوع تجهیز سامانههای پدافندی سوم خرداد نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به سامانههای الکترواپتیکی کنار استفاده از یک رادار آرایه فازی در این سامانه است.
در تصاویری که اخیراً از سامانه سوم خرداد منتشر شده است اضافهشدن یک جستوجوگر الکترواپتیکی به این سامانه را نشان میدهد. این جستوجوگر که در قسمت پشت رادار سوم خرداد قرار گرفته است بهوسیله دو بازوی نگهدارنده که در طرفین آن تعبیه شده است نگهداشته میشود و بههنگامی که موشکهای سامانه بهشکل جمعشونده قرار میگیرند این دو بازوی جستوجوگر الکترواپتیکی را به درون بدنه انتقال میدهند و در صورت نیاز دوباره آن را به بیرون و شرایط آماده به کار منتقل میکنند.
هرچند هنوز اطلاعات دقیقی درباره این سیستم منتشر نشده است اما با این اقدام حالا سامانههای پدافندی سوم خرداد از یک کشف و هدایت ترکیبی بهره میبرند که به آنها این قابلیت را میدهد تا در محیط جنگ الکترونیک از پایداری بیشتری برخوردار باشند و با اطمینان بیشتری با پرندههای متخاصم درگیر شوند.
سوم خرداد با تجهیز به سامانههای الکترواپتیکی این قابلیت را بهدست آورده است که بهصورت پسیو نیز اهداف خود را کشف و رهگیری کند، این بدان معناست که این سیستم بدون آنکه امواج الکترومغناطیسی از خود منتشر کند میتواند اهداف را شناسایی کند و بعد روی آنها قفل تصویری انجام دهد.
این قابلیت یعنی دشمن بدون آنکه مطلع باشد مورد رصد، پایش و حتی اصابت قرار میگیرد. پسیو بودن همچنین موجب میشود اخلال روی این سامانهها تقریباً غیرممکن شود.
برای مثال یک جنگنده از سیستمهای مختلفی مانند چف، فلر و یا جنگ الکترونیک برای انحراف موشکی که بهسمت آن شلیک شده است بهره میبرد اما مقابل موشکهایی که توسط سامانههای الکترواپتیکی بهسمت آن شلیک شدهاند تقریباً بیدفاع هستند و توان اخلال روی این سامانهها را ندارند.
این سامانهها همچنین با تجهیز به دوربینهای دید در شب و ترمال این امکان را پیدا میکنند تا در شب و حتی شرایط نامساعد آبوهوایی هم بتوانند کار کنند. اما شاید بزرگترین مزیت تجهیز سامانه سوم خرداد به سیستمهای الکترواپتیکی را بتوان رصد و رهگیری انواع پرندههای رادارگریز و پنهانکار دانست.
برای یک سامانه الکترواپتیکی فرقی نمیکند هدفی را که مورد رصد و رهگیری قرار میدهد یک هواپیما یا پهپاد پنهانکار است یا یک پرنده معمولی بلکه این سامانهها با اسفاده از دوربینهای دید مرئی و یا حرارتی خود قادر هستند انواع پرندهها در برد دید خود را کشف کنند و روی آنها قفل تصویری انجام دهند.
با توجه به موارد بالا و همچنین توان صنایع دفاعی کشور در حوزه طراحی و تولید انواع تجهیزات اپتیکی برد بلند، تجهیز سامانههای پدافندی به جستوجوگرهای اپتیکی چشم تیزبین این سامانهها را قویتر کرده و موجب شده است سیستمهای پدافند هوایی کشور در میدان نبرد در برابر جنگ الکترونیک نیز از پایداری بهتری برخوردار باشند.
انتهای پیام/+