گزارش| زخم بی‌مهری مسئولان بر بنای تاریخی ۵۶۰ ساله در زنجان / نفس کاروانسرای تاریخی نیک‌پی به شماره افتاد
گروه استانها ـ کاروانسرای شاه عباسی نیک‌پی زنجان سال‌ها است که در کمال بی‌توجهی مسئولان امر در استان قرار گرفته و بعد از استفاده به عنوان محل نگهداری دام و انبار پیاز، در این روز‌ها دیگر نفس‌هایش به شماره افتاده است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از زنجان، آثار تاریخی هر خطه نشان از هویت هر قوم و شهری دارد که نگهداری از آن وظیفه‌ای همگانی است، در گوشه گوشه سرزمین زنجان نیز نشانه‌ها و آثار باستانی به چشم می‌خورند که متاسفانه سالیان سال است که برخی از بناهای برجای مانده مورد بی‌مهری و بی‌توجهی مسئولان قرار گرفته است و گویا بود و نبودشان نیز برای آن‌ها بی‌مفهوم است.
یکی از بناهای تاریخی زنجان که با قدمت 560 ساله به کمال فراموشی سپرده شده "کاروانسرای نیک‌پی" است که این آثار در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده و یکی از همان 999 کاروانسراهایی است که در جای جای ایرانمان احداث شده است. این بنای ارزشمند در زمان شاه عباس دوم در یکی از مسیر‌های مهم بازرگانی فلات ایران ساخته شده و در آن دوران محل عبور و استراحت اقشار ایرانی و خارجی بوده است، کاروانسرایی که اکثر تجار به دلیل قرار‌گیری در مسیر جاده ابریشم برای استراحت و ادامه مسیر چند روز در آن ورود می‌یافتند و حتی شهرت این بنا را جهانی نیز کرده بودند.
اما در طول سال‌های اخیر این بنای تاریخی کاملا به دست فراموشی سپرده شده است، عدم توجه مسئولان سبب شده تا چند سال این بنا توسط روستائیان جهت نگهداری دام و علوفه استفاده شود و تا سال اخیر نیز این بنای 560 ساله تنها به عنوان انبار پیاز استفاده می‌شد و انگار تنها بازدید‌کنندگان از این کاروانسرا در طول این سال‌ها تنها چوپانان و کشاورزانی بوده‌اند که آن را تحت تصرف درآورده بودند، انگار برای اوقاف استان و میراث فرهنگی نیز مهم نبود که چه بلایی بر سر چنین گنجینه‌ای وارد می‌شود.
در حالی که اگر همین میراث تاریخی که مسئولان بی‌توجه از کنار آن عبور می‌کنند مورد عنایت ویژه قرار داشت می‌توانست در این منطقه محروم از لحاظ اقتصادی و صنعتی بسیار اثر گذار باشد و با رواج صنعت گردشگری و توریستی، جایگزین جزئی از درآمد نفتی شود که این روز‌ها حتی کشور‌های خریدار از پرداخت بدهی آن نیز امتناع می‌کنند اما چنین ظرفیتی از توجه بی‌نصیب مانده و تنها زخم بی‌مهری مسئولان است که چندین سال است بر پیکره این بنا وارد شده و نفس‌های آن را به شماره انداخته است.
اما به راستی چرا چنین بناهای تاریخی در استان اینچنین به حال خود رها شده‌اند؟ چرا چنین جاذبه گردشگری که در صده‌های گذشته با نبود هیچ امکاناتی استراحتگاه تجار خارجی بود و پا بر جا، در این سال‌ها به مخروبه تبدیل شده است که حتی سزاوار معرفی به گردشگر هم نیست؟ آیا شایسته است تاریخ استانمان این‌گونه در گرداب بی‌توجهی مسئولان استانی پاک شود؟ چرا اداره میراث فرهنگی استان و اداره اوقاف که هر دو سهیم در حفظ و نگهداری کاروانسرای نیک‌پی هستند قدمی برای حفظ این اثر بر‌نمی‌دارند؟
مجتبی شریفی، شهردار نیک‌پی در گفت‌و‌گو با تسنیم با اشاره به این‌که اواخر سال گذشته شهرداری نیک‌پی با مدیر اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان و اداره اوقاف جلسه‌ای تشکیل داد تا در مورد کاروانسرای نیک‌پی تصمیم‌گیری کنند اظهار داشت: قرار بر سرمایه‌گذاری شخصی بر روی بنای تاریخی کاروانسرای شاه عباسی بود و اداره میراث فرهنگی نیز قول مساعد برای اختصاص تسهیلات ویژه در راستای پیشبرد این هدف قرار داده بود.
وی افزود: سرمایه‌گذار قصد ترمیم بنای شاه‌عباسی و تبدیل این کاروانسرا به مکان بوم‌گردی را داشت اما با شیوع بیماری کرونا و تعطیلی مکان‌های گردشگری از انجام این امر امتناع کرد و عقب کشید و دوباره این ظرفیت همچنان به حال خود رها شد.
شریفی با انتقاد از این‌که در طول هشت سال گذشته هیچ ترمیم و بازسازی بر روی این بنا انجام نشده است گفت: ترمیم‌های قبلی نیز بسیار جزئی بوده و نتوانسته مرحمی بر زخم‌های این بنای تاریخی باشد.
این مسئول با اشاره به این‌که اداره میراث فرهنگی و اوقاف هیچ کمکی در راستای حفظ این بنای ارزشمند تاریخی ندارند عنوان کرد: اعتبار نگهداری و بازسازی از کاروانسرا نیز تحت هیچ شرایطی اختصاص نمی‌یابد.
شهردار نیک‌پی تصریح کرد: برای رسیدگی به بنای ارزشمند تاریخی مذکور حتی به استاندار، فرماندار و اعضای شورای شهر نامه ارسال شده، درخواست رسیدگی و کمک نیز شده است اما تا حال حاضر هیچ اقدامی انجام نگرفته است.
وی با اشاره به این‌که در طول سال‌های متمادی بنای شاه‌عباسی نیک‌پی به عنوان محل نگهداری دام و انبار علوفه استفاده می‌شد گفت: حتی سال گذشته این مکان توسط اداره اوقاف اجاره داده شده و تبدیل به انبار پیاز کشاورزان گشته بود که با پیگیری‌های انجام شده در حال حاضر هیچ استفاده‌ای توسط کشاورزان از بنا انجام نمی‌گیرد.
شهردار نیک‌پی ضمن انتقاد از عدم توجه مسئولانی که با وجود اطلاع از وضعیت کاروانسرای نیک‌پی نسبت به آن بی‌توجه هستند خاطرنشان کرد: چندین سال است که نام "شهر" برای روستای نیک‌پی انتخاب شده اما هیچ امکاناتی در اختیار آن قرار نمی‌گیرد تا درآمد پایدار شهری داشته باشد.
به گفته وی، حقوق کارکنان فضای سبز شهری به دلیل نبود درآمد، چندین ماه دیرتر پرداخت می‌شود در حالی که اگر بنای شاه‌عباسی بازسازی و تبدیل به مکان گردشگری شود می‌تواند درآمدی را برای این شهر ایجاد کرده و اندکی از مشکلات ساکنین و شهرداری را بکاهد.
از گفته شهردار نیک‌پی نیز کاملا مشخص است که نه اداره میراث فرهنگی استان و نه اداره‌کل اوقاف هیچ بهایی به کاروانسرای این شهر نداده‌اند و آن را به باد فراموشی سپرده‌اند زیرا در طول سالیان سال نه‌تنها هیچ مرمت و بازسازی بر روی آن صورت نگرفته بلکه این بنا مخروبه شده و تا چند سال دیگر اگر همچنان به حال خود رها شود تنها خاک است که از این بنای تاریخی باقی می‌ماند، اما امید است مسئولان امر استانی که دخیل در این میراث هستند اندکی از میز و صندلی ریاست خود کناره بگیرند و با بازدید از این محل و عزم و اراده‌ای راسخ برنامه‌ای کارساز و بهبود‌بخش برای این میراث داشته باشند و آن را به دست حوادث نسپارند، شاید در حد تصورات نیز این امر همچنان پوچ و بی‌فایده باشد اما چاره‌ای نیست باید به همین امید‌های واهی تکیه کرد!
انتهای پیام/ش
