به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، از ماه گذشته که اکران فیلمهای خارجی در سینمای ایران مطرح شد، مهمترین مسأله «رایت» فیلمها بود و اینکه آیا دفاتر پخشی که مطابق آئیننامه میتوانند فیلمهای خارجی را پخش کنند، رایت این فیلمها را خریداری کردند یا خیر؟
در هفته گذشته نیز تعداد فیلمهای خارجی رو به افزایش گذاشته است و در حال حاضر با نظر به درگاههای مختلف خرید بلیط تقریباً 10 فیلم خارجی برای تماشا در سینماها وجود دارد.
در ابتدای این ماجرا، فرجی مدیرکل نظارت بر عرضه و نمایش فیلمهای سینمایی نیز در گفتوگو با خبرنگار تسنیم گفت که در صورت فهمیدن اینکه دفتر پخشی فیلم بدون رایت به سینماها داده است، با آن برخورد میکنیم. از سوی دیگر دبیر شورای صنفی نمایش نیز بر وجود رایت فیلمهای خارجی تصریح و اشاره کرده است که از میان فیلمهای موجود عموماً رایت دارند و از چند فیلم جدید خارجی که اکران شدهاند نیز بیخبریم.
جوکر بدون رایت در حال اکران است
امروز در گفتوگو با حیدری رئیس دفتر پخش نمایش گستران درباره رایت فیلمهایی که به سینماها برای اکران دادهاند سؤال شد. وی بیان کرد همانطور که میدانید از شرکتهای اصلی فروش رایت نمیتوان به دلیل تحریمها رایت فیلم خرید و تنها باید از واسطهها رایت فیلمها را خریداری کرد. از سوی دیگر قصد ما این بود که در این شرایط وخیم اقتصادی به سینماهای کشور کمکی کرده باشیم.
حیدری در پاسخ به خبرنگار تسنیم مبنی بر اینکه چه فیلمهایی را در حال حاضر به سینماها برای اکران دادید و آیا رایت آنان خریداری شده است یا خیر اشاره کرد که دو فیلم سینمایی «جوکر» و «1917» را ارائه دادیم و رایت آنان را نخریدیم. اکرانهای ما سراسری نیست و تنها چند تک سانس در صبح است که به فروش فیلمهای ایرانی نیز لطمه نخورد.
وی در ادامه گفت که وقتی در کشور قانون کپی رایت را به رسمیت نمیشناسیم و از فیلمهای ایرانی نیز صیانت نمیشود و بعد از اینکه در نمایش خانگی وارد شد بلافاصله در ماهواره روی آنتن میرود، نتیجه همین میشود که فیلمهای خارجی در کشور بدون رایت نیز اکران میشود. دیگر فیلمهایی که در VODها یا در سینماها اکران میشوند، یا اصلاً رایت ندارند یا حداقل رایت نمایش سینمایی ندارند اما در حال اکراناند.
باتوجه به مطلب فوق به نظر میرسد که شرکتهای سازنده این فیلمهای خارجی میتوانند اقدامات قانونی در مجامع حقوقی بین المللی علیه ایران داشته باشند.
اکران فیلمهای خارجی اموال ملت را تهدید نمیکند
خبرنگار تسنیم برای شفافیت بیشتر این موضوع را در گفتوگو با یک حقوقدان و وکیل پیگیر شد. نصرالهی که قبلتر نیز با تسنیم درباره مسأله رایت فیلمهای خارجی و اکرانهای سینمایی گفتوگو کرده بود گفت: در مورد اکران فیلمهای خارجی در ایران باید رایت فیلم خریداری شده باشد و این میتواند به این صورت باشد که خود دولت پروانه نمایش فیلم را ضمن خرید رایت از کمپانی سازنده، صادر کند یا اینکه خود شرکت پخش فیلم در ایران بیاید و یکی از رایتها فیلم را به دولت یا به یکی از شرکتهای پخش داخلی بفروشد و فیلم هم در کشور اکران شود.
وی در ادامه بیان کرد که در حال حاضر که عضو کنوانسیون بِرن نیستیم، نه میتوانیم از حقوق فیلم خود در جهان صیانت کنیم و نه الزامی بر رعایت قانون کپیرایت در کشور میبینیم. در حالی که اگر عضو کنوانسیون برن بودیم دادگاههای ما این صلاحیت را داشتند که از حقوق فیلمهای ایرانی صیانت کنند. در حال حاضر ما نیز از فیلمهای خارجی حمایتی نمیتوانیم بکنیم.
این وکیل در پاسخ به تسنیم درباره اینکه واکنش طرف خارجی به اکران بدون رایت فیلم در ایران چه میتواند باشد پاسخ داد: در صورتی که دولت این فیلمها را اکران کند، آنها میتوانند از اموال بلوکه شده ایران نیز خسارت خود را برداشت کنند اما در صورتی که شخص حقیقی مرتکب شود، طرف خارجی نمیتواند از اموال عمومی ایران برداشت کند مگر اینکه طرف ایرانی که شخص حقیقی است اموالی در خارج از کشور داشته باشد.
طبیعتاً ما هم اگر چنین امکاناتی داشتیم همچنین کاری میکردیم و از اموال بلوکه شده طرف مقابلمان برداشت میکردیم. نکته دیگر اینکه در صورتی که شخص حقیقی ما که اقدام به اکران بدون رایت فیلم خارجی کرده باشد، در یکی دیگر از کشورهایی که با کشور سازنده فیلم معاملات قضایی داشته باشد، احتمال اینکه اموالش در کشور دوم بلوکه شود و از آن خسارت برداشت کنند، نیز موجود است.
وی در پایان خاطرنشان کرد که عدم پذیرش قانون کپیرایت در هر حالت به ضرر ما است زیرا ضرری که از سرقت و دزدی آثار و میراث فرهنگی ما در دیگر کشورهای جهان میشود بسیار بیشتر از نفعی است که از فروش کالاهای خارجی در کشور بهدست میآوریم. طرحهای فرش ایرانی که در چین در حال خرید و فروش برای بافت است و همینطور نمایش فیلمهای ایرانی در خارج از کشور بدون رایت ضرر بسیار زیادی برای صاحب مال دارد که از آن بیخبریم.
چرا اقدام به اکران فیلمهای خارجی جدید نکنیم؟
با توجه به مطالب فوق میتوان نتیجهگیری کرد که اولاً روشن شد که علت بیتفاوتی سازمان سینمایی به اکران فیلمهای خارجی به چه دلیل است، این سازمان و وزارتخانهای که تحت آن در حال فعالیت است از آنجایی که خود اقدام به اکران فیلمهای خارجی نکرده است نگرانی برای اموال ملت ایران در خارج از کشور ندارد و این موضوع را به تعبیری از سر خود باز کرده است و به دوش دفاتر پخش گذاشته است تا بتواند از این طریق بدون نگرانی فیلمها اکران شود.
دوم اینکه اکران فیلمهای خارجی کمک چندان بزرگی به سینماهای کشور نیست زیرا از زمان نمایش این فیلمها مدت زمان زیادی میگذرد و دیگر اینکه زمان اکران و سانس چندان مناسبی ندارد. اگر واقعاً کمک به سینمای ایران با اکران فیلم خارجی را خواهانیم و واقعاً چنین امکانی وجود دارد، چرا فیلم «تنت» را یکی از دفاتر پخش ما همزمان با اکران خارجی خود و درست از زمانی که نسخه با کیفیت آن برای دانلود آمد اکران نکنیم؟ اینگونه هم کمکی به سینمای کشور میشود و هم علاقهمندان سینما از دیدن سینمای روز جهان لذت میبرند.
سوم اینکه دفاتر پخش باید مراقب اموال خود در کشورهای خارجی باشند زیرا در صورتی که شرکتهای پخش و سازنده فیلمها، صاحبان دفاتر پخش ایرانی را شناسایی کنند، بدون شک اموالشان را بلوکه میکنند و از آن خسارت خود را برداشت میکنند.
در آخر این سؤال را باید از سازمان سینمایی پرسید که چرا با این وجود از برخورد با دفاتر پخش سخن گفت و حالا برای این روند چه برنامهریزی دارد؟ همینطور شورای صنفی نمایش که از رایت فیلمهای خارجی صحبت کرده بود چه پاسخی دارد؟ فعلاً که نبود رایتها به نظر چندان دردسر ساز نیست!
همه اینها در این حال است که خرید رایت فیلمها از واسطهها بدون شک ممکن است و سینمای ایران میتواند آبرومندانه با سینمای جهان تعامل داشته باشد. در این حالت سینمای ما بدون هیچگونه نگرانی و دردسر میتواند اقدام به اکران فیلمهای خارجی کند و از آن طرف نیز در تعاملاتی فیلمهای خوب خود را در سینماهای جهان اکران کند.
انتهای پیام/