به گزارش خبرگزاری تسنیم از قزوین، با وجود اینکه شعر معاصر استان از جریان کلی حاکم بر شعر کشور پیروی میکند اما دارای مختصات و ویژگیهایی است که آگاهی از آنها میتواند در طراحی بهتر مسیر شعر و شاعری به ادبا و شعرای دیار مینودری یاری رساند. جریانهایی که از فرهنگ و اندیشههای رایج در سرزمین مینودری تاثیر گرفته و به فضای شعری در استان قزوین جهت میدهند. بررسیهای تسنیم نشان میدهد که سنتگرایی و سرودن شعر در قالبهای کهن (کلاسیک) بر جریان شعری استان تفوق دارد و جریان شعر نو و پسانیمایی آن چنان که باید خای خود را در فضای شعری قزوین باز نکرده است. به مناسبت فرارسیدن «هفته شعر و ادب پارسی» تلاش کردهایم تا حد امکان روند حرکت شاعران مینودری در دوران معاصر را جریانشناسی کنیم.
غلبه شعر کلاسیک
یک شاعر قزوینی در گفتوگو با خبرنگار تسنیم در قزوین با بیان اینکه بیشتر تمرکز شاعران معاصر روی گونههای کلاسیک است اظهار داشت: در همین جشنوارهای که 3 سال پیش با عنوان «آیین بزرگداشت ادبیات قزوین» برگزار شد، بیشتر آثار ارسالی شاعران هماستانی در قالبهای کلاسیک سروده شده بودند که نشان از توفق جریان کهنسرایی بر شعر معاصر قزوین دارد.
سعید عاشقی دلیل عمده چنین گرایشی را جریانهای آموزشهای ادبی حاکم بر شعر استان دانست و گفت: از شروع دوره ابتدایی تا پایان دوره متوسطه تحصیلی، کتابهای ادبیات فارسی مملو از شعرهایی هستند که در قالبهای کهن و با قواعد عروضی سروده شدهاند و به این خاطر اغلب شعرا ناخودآگاه به این سمت حرکت میکنند.
وی نگاه تکبعدی به قوانین و ظرفیتهای شعری را در زمره دلایل سنتگرایی در شعر معاصر استان برشمرد و افزود: هنوز خیلی از شاعران ما شعر را کلامی موزون، مقفا و دارای وزن و آهنگ میدانند و همین مسئله باعث شده که قابلیتهای شعر نو و سپید را باور نکنند.
عاشقی ادامه داد: با وجود حضور حداکثری شاعران قزوینی در زمینه سرودن شعر با قالبهای کلاسیک، کمتر شاهد ظهور شاعران نوگرایی هستیم که شعرشان صاحب صدا باشد یا رخداد تازهای در حیطه شاعری به شمار آید و یا پیشنهاد جدیدی را به فضای شعر کشور ارائه داده و منجر به جریانسازی شود.
رکود شعر سپید
مدیر کارگاه دوشنبههای شاعری حوزه هنری قزوین با ذکر اینکه در حال حاضر صداهای تازهای در زمینه سپیدسرایی در استان شنیده نمیشود، بیان کرد: با این حال «مجید بالدران»، «مجید لواف»، «سید محمد بهرهبردار» و «حسین صدری» از شاعران سپیدسرایی به شمار میروند که آثار قابل توجهی را در این زمینه خلق کردهاند.
عاشقی با تاکید بر ضرورت تحول نگاه مضمونی و محتوایی در شعر معاصر قزوین ادامه داد: جای خالی شعرهای سپیدی که حرف و نگاه نویی داشته باشند، در فضای فعلی شعر استان احساس میشود. شعرهایی که به اصطلاح از «آن» شاعرانه برخوردار باشند و تفاوتهای آشکار و روشنی با دلنوشته، نثر شاعرانه و متن ادبی داشته باشند.
غزلسرایی؛ گونه غالب شعر امروز قزوین
دیگر شاعر قزوینی هم در گفتوگو با خبرنگار تسنیم در قزوین غزلسرایی را گونه غالب شعر اکنون استان توصیف کرد و گفت: اگر به کتابهای شعری که در چند سال اخیر، توسط شاعران قزوینی عرضه شدهاند، نگاه کنیم، متوجه میشویم که بیشتر آنها در قالبهای غزل و چهارپاره سروده شدهاند و خیلی کم پیش میآید که دفتر شعری در قالبهای نیمایی و پسانمایی مانند سپید عرضه شود.
اکبر آقارضایی «یاسر قنبرلو»، «اسماعیل سکاک» و «محمدحسین ابوترابی» را از جمله غزلسرایان موفق استان برشمرد و اضافه کرد: اکثر هنرآموزانی هم که در کارگاه شعر حوزه هنری قزوین شرکت میکنند، بیشتر به سرودن غزل تمایل دارند که این گرایش میتواند برگرفته از درخشش غزلسرایان در فضای شعری کشور باشد که در صدا و سیما هم به آن پروبال داده شده است.
جای خالی شعر اجتماعی
این کارشناس ادبیات فارسی با بیان اینکه شعر اجتماعی و انتقادی به ندرت در فضای شعری استان به چشم میخورد گفت: متاسفانه اغلب شاعران جوان ما با پرداختن به موضوعاتی مانند عشق، کامیابی و ناکامی در زندگی فضای ذهنی و فردی خود را بازگو میکنند و کمتر از این فضای شخصی خارج میشوند.
آقارضایی با ذکر اینکه ماهیت شعر سپید همخوانی بیشتری با نگاههای اجتماعی دارد، افزود: اگر شاعران هماستانی بتوانند در آثارشان کمی از زندگی شخصی خود فاصله بگیرند و فضای اجتماعی پیرامون خود را ترسیم کنند، قطعاً شعر آنها از اقبال بیشتری نزد مردم و مخاطبان بهرهمند خواهد شد.
وی سالهای 75 تا 81 را اوج رونق و شکوفایی فضاهای شعری در استان ارزیابی کرد و گفت: همچنین در فاصله بین سالهای 82 تا 85 به دلیل فعال نبودن انجمنهای شعری و برگزار نشدن جشنوارههای ادبی نوعی رخوت بر جریانهای شعری قزوین حاکم شد که خوشبختانه از آن عبور کردیم و در دهه 90 بار دیگر فضای شاعری در استان جان گرفت.
به گزارش تسنیم با توجه به هجوم کرونا در این روزها و تعطیلی کارگاهها و انجمنهای شعری جلسههای شعری استان قزوین هم به فضای مجازی و شبکههای اجتماعی منتقل شده که اگر چه طیف گستردهتری از شاعران را دربرمیگیرد اما از کیفیت برگزاری چنین جلساتی میکاهد. بنابراین باید زمینه نقد شعر در فضای مجازی هم مهیا شود تا هر اثری بهعنوان شعر به خورد مخاطب داده نشود.
گزارش از آرش صالحی
انتهای پیام/ح