موسیقی اقوام ایرانی به تدریج در حال حذف است/ تفاوت موسیقی زیرزمینی در ایران و کشورهای دیگر

شهرام صارمی کارشناس و مدرس عرصه موسیقی در برنامه رادیوییِ "گفت‌وگوی فرهنگی" درباره موسیقی زیرزمینی گفت: موسیقی زیرزمینی در همه جهان با شرایط سیاسی و اجتماعی و اقلیم‌های مختلف به یک معنا نیست و بسته به شرایط کشورها، معانی متفاوتی دارد. علت این نامگذاری ناشی از تولید موسیقی بر مبنای اعتراض، تنش یا خواسته‌های مختلف در جهان است؛ مثلاً تبعیض جنسیتی، نژادپرستی، موضوعات سیاسی بین مردم و حکومت یا اعتراض به بالا رفتن شهریه مدارس و غیره می‌توانند از انگیزه‌های تولید این نوع موسیقی باشند.

صارمی تأکید کرد: موسیقی سیاه پوستان آمریکا و موسیقی‌های مربوط به آمریکای جنوبی از این جنس موسیقی است. یک هنرمند با هر جنس موسیقی اعم از پاپ و کلاسیک می‌تواند چنین موسیقی را تولید کند. البته مفهوم موسیقی زیرزمینی در ایران تا حدودی متفاوت است مثلاً افرادی که موفق به دریافت مجوز نمی‌شوند و مجبور به فعالیت غیررسمی هستند این نوع موسیقی را تولید می‌کنند.

صارمی درباره آسیب‌ها و آفت‌های این نوع موسیقی گفت: از آنجایی که موسیقی و ریتم موسیقی ارتباط مستقیمی با شرایط جامعه دارد لذا با تغییر شرایط جامعه، دچار تغییر و حتی فراموشی می‌شود. موسیقی زیرزمینی هم از این قاعده مستثنی نیست یعنی همان‌طور که این نوع موسیقی برای اعتراض به یک مشکل مردم تولید می‌شود حل آن مشکل هم باعث از بین رفتن کارایی آن موسیقی خواهد شد.

این مدرس عرصه موسیقی تأکید کرد: جریان‌های اصیل هنری در هر جامعه به حمایت و هدایت جدی نیاز دارند. عموم مردم باید با خط اصیل هنر آشنا شوند و این نیازمند فرهنگ‌سازی در بلند مدت است. ناهماهنگی در وضعیت موسیقی کشورمان ناشی از این است که ما هیچ وقت ریشه‌ای به این حوزه نپرداخته‌ایم لذا در شرایط کنونی ضروری است که رسانه‌ها اعم از رادیو و تلویزیون و سایر رسانه‌ها شروع به فرهنگ‌سازی کنند.

این نوازنده کمانچه گفت: هر کسی این حق را دارد که از موسیقی دلخواهش استفاده کند. سیاست موسیقی در ایران به سمت اجراهای مردم‌پسند یعنی اجراهایی که بازگشت اقتصادی دارند حرکت کرده است و به همین دلیل هم موسیقی اقوام ایران، موسیقی دستگاهی و کلاسیک غرب به تدریج از دور خارج خواهند شد.

صارمی تأکید کرد: رسانه‌ها باید انواع موسیقی را در کشور رایج کنند تا همه مردم بتوانند از موسیقیِ مورد علاقه‌شان استفاده کنند. البته در کنار آن، حفاظت‌های لازم از موسیقی هنری و فرهنگی کشور خودمان هم به شدت ضروری و مهم است. هر چه قدر در حوزه آموزش، هزینه شود باز هم کم است چراکه با آموزش صحیح می‌توان شکل و ساختار همه مسائل را اصلاح کرد.

موسیقی زیرزمینی خیلی هم مخفی نیست

عبدالرضا مجدی پژوهشگر و منتقد حوزه موسیقی نیز در مصاحبه تلفنی با برنامه "گفت‌وگوی فرهنگی" درباره آسیب‌ها و آفت‌های موسیقی زیرزمینی گفت: موسیقی پنهانی پیشینه بسیار طولانی دارد و به جنگ جهانی اول برمی‌گردد و در سال‌های اول انقلاب هم برخی آثار مانند "ایران ایران" در خفا سروده شد. موسیقی زیرزمینی مخاطبان خاصی دارد و از یک جریان دانشجویی شکل گرفت. البته اینکه این نوع موسیقی چقدر ارزش ادبی و هنری و موسیقایی دارد بحث دیگر است.

وی ادامه داد: این نوع موسیقی‌ها توسط افرادِ آماتور و دانشجو تولید می‌شود اما گاهی هم هنرمندان حرفه‌ای، اقدام به تولید موسیقی زیرزمینی می‌کنند. نشر آثار در عرصه هنرهای تجسمی، موسیقی و حتی کار پژوهشی و تحقیقاتی دچار تغییر شده است. گرچه این تغییرات باعث شده است که بسیاری از افراد آماتور و غیرحرفه‌ای و در عین حال پرتلاش بتوانند استعدادهای خود را به نمایش بگذارند اما در عین حال ممکن است با تنزل محوریت ارزشی موسیقی از نظر ساختاری و محتوایی هم همراه باشد.

این منتقد حوزه موسیقی گفت: موسیقی زیرزمینی هم اکنون خیلی هم در خفا تولید نمی‌شود و اکثر مواقع به شکل عیان و آشکارا تولید و در فضای مجازی منتشر می‌شود.

انتهای پیام/