گزارش تسنیم از پیکره فاقد هویت شهر اردبیل / وقتی المان‌ها گرفتار بدسلیقگی می‌شوند

به گزارش خبرگزاری تسنیم از اردبیل، به اعتقاد معماران و شهرسازان، المان های شهری یکی از مهمترین عناصر واگویی هویت شهری است که در ترکیب احجام و طرح های هندسی بخشی از اندیشه، پیشینه و باورهای شهر را به نمایش می گذارد.

المان ها قادر به طرح دغدغه های شهر بوده و به نوعی به فردی که وارد بطن شهر شده است، پیامی را از شهر منتقل می کنند. اما نگاهی به آشفته بازار المان های شهری در اردبیل نشان می دهد نه تنها سلیقه و کیفیت در اغلب المان ها قابل مشاهده نیست بلکه برخی بدون هویت و بدون زیبایی بخشی از منظر شهری را آغشته کرده و هیچ کارکرد مشخصی ندارد.

این در حالی است که در هجمه تهاجم و تخریب به فرهنگ، مقوله هویت بخشی به شهر و احیای داشته های آن و آوردن اندیشه شهر در منظر آن واجب و ضروری است.

آشفتگی در المان ها و باری به هرجهت بودن طرح ها

یکی از شهروندان اردبیلی به خبرنگار تسنیم گفت: به جای اینکه میادین شهری و یا اماکن فرهنگی از زیبایی برخوردار باشد، متاسفانه فاقد زیبایی است.

نادر محمدپور با ذکر مثالی به میدان شریعتی اشاره کرد و گفت: در این میدان یک حوض آب بزرگ جانمایی شده که اغلب فصول سال خالی از آب بوده و هیچ جلوه ای ندارد.

وی افزود: در اطراف آن هم به شکل ناشیانه ای گل و گلدان اجرا شده و این در حالی است که شریعیتی یکی از پرترددترین میادین شهری محسوب می شود.

محمدپور تصریح کرد: در برخی میادین هم هرچند شهرداری المان هایی اجرا کرده اما با کیفیت اجرا نشده است، مانند میدان ایثار که لازم است در جزئیات المان تعمیر و بازبینی صورت گیرد.

یکی دیگر از شهروندان در پاسخ به این سوال که تا چه حد از فضای شهری احساس رضایت و خرسندی دارید و از آن می آموزید، اضافه کرد: متاسفانه شهر کدر و فاقد روح است.

فریبا محمدی اضافه کرد: به حدی در نصب المان ها و تابلوها آشفتگی دیده می شود که دلنشین نیست و هیچ آرامشی را تداعی نمی کند.

این اظهارات در حالی است که کارشناسان نیز معتقدند در فضاسازی شهری و اجرای المان ها راه به خطا رفته ایم و منظر شهری از یک آشفتگی جدی رنج می برد.

ساخت و سازها فاقد وجاهت فرهنگی است

عضو هیئت علمی دانشگاه و بازرس نظام مهندسی ساختمان استان اردبیل معتقد است هر چند برخی معضلات شهری در تمامی شهرهای کشور دیده می شود اما در خود اردبیل برخی مواقع با ساخت و سازهای نامناسب مواجه هستیم.

علی جوان فروزنده تصریح کرد: از سویی در حوزه ساخت و سازها ما با اغتشاشاتی مواجه هستیم که به نوع نگاه در ساخت و سازها باز می‌گردد. به عنوان مثال در برخی مواقع حتی روند قانونی ساخت و ساز طی شده اما افراد به دلایل اقتصادی به مشکلات دامن می زنند و می توان گفت در برخی مواقع ساخت و سازهای شهری با کلاف سردرگمی از تصمیم گیری و سیاست گذاری ها مواجه است.

این اظهارات البته مصداق صرف ساخت و سازها توسط شهروندان نیست و از آنجایی که هر ساختمانی منظر و وجه بیرونی داشته و در کل شهر موثر است، بی توجهی به مقوله رعایت وجاهت های فرهنگی و نبود ضوابط موجب شده تا ساخت و سازها در اردبیل بدون توجه به هویت شهری ادامه یابد.

کارشناس ارشد گرافیک و مدرس دانشگاه معتقد است در منظر شهری ما گرفتار بی‌هویتی هستیم و در خود مدیریت منظر شهری اغتشاشاتی مشاهده می‌شود.

به گفته حجت مجرد افرادی که در راس تصمیم گیری‌ها هستند یا از دانش کافی برخوردار نبوده و یا در ارتقا آموزش سهمی ندارند. شهر در بافت خود بی هویت است. به عنوان مثال نگاهی به تابلوهای اطلاع‌رسانی در سطح شهرها نشان می‌دهد که شهر با مشکل مواجه است و حتی در رعایت استانداردها توجهی به محیط زیست شه
پیرو این اظهارات کارشناس برنامه ریزی شهری در تحقیقی پیرامون المان های شهری تاکید دارد که سیمای بسیاری از مناطق شهری بخاطر دگرگونیهای اقتصادی، صنعتی و تغییرات بافت جمعیتی، در سالهای اخیر چنان دستخوش تغییرات عمده فرهنگی گردیده اند که هیچ نشانه ای ازگذشته آنها دیده نمی شود.

شهرداری در سکوت و شورا در انفعال

امیرکاشانی اصل معتقد است راه حلی که می تواند مانعی در مقابل نابودی هویت و فرهنگ و تاریخ مردم شود استفاده از نمادها و نشانه های دیداری در شهرها است. در این خصوص نمادها و المانهای مختلف شهری با قرار گیری در فضاهای عمومی بعنوان مکانهای ملموس و نقاط مهم و تأثیرگذار شهر باعث هویت بخشی یا انتقال پیام به ناظران می شود و با قرارگیری المانهای متناسب هر مکان می توان درارتقاء معنوی، فرهنگی و اجتماعی شهروندان هر جامعه گام مؤثری برداشت.

 دغدغه مردم و کارشناسان البته برای شهرداری و شورای شهر حداقل در عمل فاقد اهمیت بوده است. تا جایی که تماس های مکرر خبرنگار تسنیم با مجموعه شهرداری برای جویا شدن نظرات پیرامون المان های شهری بی نتیجه ماند.

از طرفی به نظر می رسد در مقابل درخواست های شورای شهر هم شهرداری واکنشی نداشته و با وجود اینکه سال گذشته موضوع تشکیل کمیته « نما» از سوی عضو شورای شهر، علیرضا غریبی در مجموعه شهرداری مطرح شد اما عملا شهرداری اقدام عاجلی برای نجات هویت شهری نداشته است.

تمرکز شهرداری برای تنها چند لکه کوچک در سطح شهر و به حال خود رها شدن مابقی مناطق، تاخیر در احداث المان های شهری، بی توجهی به ظرفیت کارشناسان و متخصصین این حوزه و در مقابل اعمال نظرات غیرکارشناسی و بدسلیقه موجب شده است تا شهر با آشفتگی مواجه شود.

رئیس کمیسیون سیما و منظر شهری اردبیل نیز معتقد است شهرداری باید در مجموعه روابط عمومی خود دبیرخانه تخصصی طراحی و اجرای المان های شهری را دایر کند و از طرفی از ظرفیت کارشناسان و متخصصان استفاده کند.
یونس رونقی با اشاره به برخی اقدامات انجام شده در پیاده راه اسفریس، ساماندهی بافت تاریخی شهر و محدوده بقعه شیخ صفی الدین، میدان سرچشمه و جمعه مسجد و همچنین نصب تابلوهای اطلاع رسانی و ساماندهی آن افزود: البته این اقدامات کافی نیست.

وی افزود: توجه به مناطق کم برخوردار در بهسازی و تعریف المان های شهری ضروری است و المان ها باید گویای هویت تاریخی و فرهنگی شهر بوده و برای گردشگران جذابیت ایجاد کند.

اما موضوع المان های شهری و هویت گمشده شهر نه تنها از سوی شورای شهر با جدیت دنبال نشده بلکه روز به روز اردبیل را با ساخت المان ها و فضاهای فاقد هویت از اصالت تاریخی خود دور می کند.

اواخر سال گذشته بود که امام جمعه اردبیل از مجموعه شهرداری خواست تا در زیباسازی ساختمان ها و نماها به هویت و تاریخ شهری توجه نشان دهد.اما به نظر می رسد این تاکیدات تا زمانی که افکار و ایده های جدید در مجموعه شهرداری شکل نگرفته روی زمین بماند. واقعیت این است که برنامه جامع و مشخصی برای احیا و حفظ هویت شهری و بهسازی منظر آن وجود ندارد و این در حالی است که اردبیل مدعی است یکی از قطب های گردشگری کشور است.

گزارش از ونوس بهنود

انتهای پیام/136/ش