به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه و رهبر حزب عدالت و توسعه، دیروز در کنگره حزب خود در ملاتیا، خطاب به آمریکا اعلام کرد: «ما ترکیه هستیم و نه یک دولت عشیرتی. قرار نیست در اتخاذ تصمیمات حساس از شما اجازه بگیریم. هر تحریمی که دلتان می خواهد اعمال کنید.»
جدیدترین خبرها و تحلیلهای ایران و جهان را در کانال تلگرامی تسنیم بخوانید. (کلیک کنید)
جدیدترین خبرها و تحلیلهای ایران و جهان را در کانال اینستاگرامی تسنیم بخوانید. (کلیک کنید)
در آن سوی میدان، آمریکا نیز مواضع نرمی در قبال ترکیه ندارد و سران واشنگتن، بارها اعلام کرده اند که در شرق مدیترانه، سوریه، لیبی، قره باغ و چندین پرونده دیگر، برخلاف ترکیه می اندیشند و در این موارد، همفکر نیستند.
تحلیل گران ترکیه با بررسی سفرهای وزیر امور خارجه به کشورهای مختلف منطقه، به این نتیجه رسیده اند که آمریکا نه تنها به شکل معنی داری از ترکیه فاصله گرفته، بلکه در حال منزوی کردن این متفق قدیمی است.
قاآن کوتلو آتاچ تحلیل گر امنیت بین الملل، با ترسیم نقشه سفرهای وزاری دفاع و امور خارجه آمریکا، هدف عمده آنها را منزوی سازی و خفه کردن ترکیه می داند.
ترکیه برای آمریکا مهم است، اما حیاتی نیست
قاآن کوتلو آتاچ معتقد است که پس از جنگ جهانی دوم، همواره کنترل چین و روسیه، به عنوان دو دشمن مهم، برای واشنگتن از اهمیتی حیاتی برخوردار بوده است. اما در استراتژی سران آمریکا، حتی کشوری همچون ترکیه نیز که به ظاهر به عنوان متفق دیده می شود، در مسیر رسیدن به استقلال سیاسی و اقتصادی، مانند یک کشور متخاصم مورد ارزیابی قرار می گیرد.
این کارشناس ترک در ادامه افزوده است: «واقعیت این است که ترکیه برای آمریکا بسیار مهم است. اما بسیار حیاتی نیست. بین این دو جایگاه، تفاوت وجود دارد، باید این تفاوت را درک کرد.»
او در ادامه گفته است: «نیکولاس اسپایکمن، جغرافیدان و کارشناس استراتژی آمریکا، همواره می گفت: کسی که کمربند پیرامون اوراسیا را در اختیار بگیرد، کنترل جهان را در اختیار خواهد گرفت. اما این کمربند و پوسته خارجی، شامل غرب اروپا، بالکان، خاورمیانه، افغانستان، شمال چین، هندوستان، منچوری و کره است. در مقابل، جغرافیدان دیگری همچون کوهن نیز از نظریه پوسته و کمربند متلاشی شده دفاع می کند که از درون پوک و تجزیه شوند. رسیدن به چنین هدفی نیز، در گرو استفاده از متفقین محلی و منطقه ای است. در چنین گسترده جغرافیایی مهمی، آمریکا، از سویی به ایران، عراق، بحرین و عربستان سعودی چشم دوخته و از دیگر سو، سوریه و جنوب لبنان را زیر نظر گرفته است. در نگرش استراتژیک آمریکایی ها در برابر روسیه و چین، جغرافیای آناتولی ترکیه اهمیت ویژه ای دارد و سفرهای پامپئو و اسپر نیز نشان دهنده این است که آنها، هم توجه به پوسته و کمربند خارجی و هم توجه به نقاطی است که از دید آنها مستعد تجزیه شدن است.»
عقب راندن چین، محاصره روسیه
از دید قاآن کوتلو آتاچ، استراتژی آمریکا در منطقه عبارت است از «عقب راندن چین، محاصره روسیه».
وزیر دفاع آمریکا در 10 ماه اخیر، به کویت، قطر، مراکش، الجزایر، تونس و مالت سفر کرده است. کشورهایی همچون افغانستان، بحرین، اسراییل، مصر، اردن، کویت، مراکش، پاکستان و تونس را به عنوان متفق بزرگ نام برده است. در حالی که هیچ یک از آنان، عضو ناتو نیستند. این کشورها همگی در حوزه های گسترده دفاعی، با آمریکا همکاری خواهند کرد و از خرید تجهیزات و آموزش نیرو گرفته تا گرفتن وام و تسهیلات برای تقویت دفاعی، با آمریکا در ارتباط خواهند بود. آمریکا، از سال 2013 میلادی، اسراییل را از متفق بزرگ هم فراتر برده و حالا با عادی سازی روابط بین امارات و اسراییل و همچنین سودان و بحرین، زمینه را برای آن فراهم کرده تا عمان و عربستان را نیز در این مسیر بیندازد و در منطقه، اعراب و اسراییل را علیه ایران متحد کند و در عین حال خودش هم در سطح جهانی، در برابر چین و روسیه، در موقعیت قدرتمندانه ای قرار بگیرد.
سفرهای 10 ماه اخیر پامپئو
قاآن کوتلو آتاچ تحلیل گر امنیت بین الملل لیست سفرهای 10 ماه اخیر مایک پامپئو وزیر امور خارجه به کشورهای جهان را چنین ذکر کرده است: عمان، اردن، اسراییل و قطر هر کدام 2 بار. انگلیس، اوکراین، بلاروس، قزاقستان، ازبکستان، آلمان، سنگال، آنگولا، اتیوپی، عربستان، افغانستان، چک، اسلوونی، اتریش، لهستان، سودان، بحرین، امارات متحده عربی، یونان، قبرس، واتیکان، کرواسی، هر کدام 1 بار. به عبارت دیگر، پامپئو در 10 ماه –گذشته از سفر به منظور دیدارهای دسته جمعی همچون حضور در قرارگاه ناتو- برای دیدار دوجانبه به 31 کشور سفر کرده و عمده ترین اهداف او از این قرار بوده است: 1.مهار نفوذ تجاری و تکنولوژی چین. 2. مهار روسیه. 3.مدیریت تنش در شرق مدیترانه.
تداوم تنش بین آنکارا و واشنگتن
قاآن کوتلو آتاچ، با اشاره به این که تاکنون چند بار وزرای آمریکایی، نداشتن وقت را به عنوان بهانه عدم سفر به ترکیه ذکر کرده اند، چنین اظهار نظر کرد: «این ها بهانه است. قطعاً هم وزیر دفاع و هم وزیر امور خارجه آمریکا، به اندازه کافی وقت دارند. اما اختلاف نظر بین ترکیه و آمریکا به حدی رسیده که نمی خواهند به آنکارا و استانبول سفر کنند. فقط آنها نیستند. چندی پیش جیمز جفری نماینده ویژه ترامپ هم به شمال سوریه و شمال عراق سفر کرد اما به ترکیه نیامد. معنی ندارد که به درازای 7 دهه با کشوری متفق باشید، اما با تروریست های ضد آن متفق تماس بگیرید ولی به خانه دوستتان نروید. آمریکا نه در مبارزه با ترور و نه در مبارزه با شبکه گولن، به ترکیه کمک نکرد و شواهد نشان دهنده این است که به این زودی ها شاهد فروکش کردن تنش و اختلاف بین آنکارا و واشنگتن نخواهیم بود.»
مواضع شخصی پامپئو علیه ترکیه
خبرنگار روزنامه جمهوریت، از قاآن کوتلو آتاچ پرسیده است: آیا فکر نمی کنید که اساساً مایک پامپئو، علیه ترکیه موضع شخصی دارد؟ او در پاسخ گفته است:«چرا. همین طور است. پامپئو گارد دارد و برخی مسائل و اختلاف نظرات سیاسی بین آنکارا و واشنگتن را تبدیل به مساله شخصی کرده و از آنکارا عصبانی شده است. مثلاً همه می دانند که ترکیه در مورد ونزوئلا، برخلاف خواست آمریکا رفتار کرد و پامپئو از این وضعیت ناراضی بود. در مورد ایاصوفیه و قبرس ترک هم، توصیه هایی به آنکارا شد که به طور کامل رد شد و پامپئو از بابت این موضوع هم ناراحت است. خلاصه، هر جا که ترکیه به طور مستقل تصمیم گرفته و سیاست خارجی را بر اساس رویکرد ملی خود تنظیم کرده، موجب خشم آمریکا شده است. یکی از دلایل تلاش آمریکا برای خفه کردن ترکیه، این است که حالا این کشور، برای آمریکا، نه در مقام یک متفق وفادار، بلکه در قواره کشوری دیده می شود که می تواند برخی منافع آمریکا را تهدید کند.»
انتهای پیام/