به گزارش خبرنگار قضائی خبرگزاری تسنیم، قاچاق، مذمومترین عمل در حوزه اقتصادی هر کشوری است و بر این اساس دولتها و حکومتها در اقصی نقاط کشور خود برنامههای پیشگیرانه و تنبیهی متعددی را برای مقابله با این عمل مجرمانه تدوین و اجرایی میکنند.
کشور ما به دلیل تفاوت نرخ ارز با ارزش ریال که مبنای محاسبه تولید و عرضه کالاست و نیز برخورداری یارانههای دولتی متعدد که هزینه تولید و فروش کالاها را به مقدار قابل توجهی کاهش میدهد، محل فعالیت قاچاقچیان کالاست تا با ورود و خروج غیرقانونی کالاها، سود سرشاری را نصیب قاچاقچیان کند، سودی که بخش اعظم آن از ناحیه ضربه به اقتصاد و معیشت گروه گسترده مردم است.
برای مقابله با قاچاق و به حداقل رساندن تبعات تحمیلی آن به جامعه، ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز زیر نظر دولت و با حضور نمایندگانی از دستگاهها و نهادهای اجرایی، نظامی و انتظامی و قضایی تشکیل شده است که عملکرد آن در برهههای مختلف زمانی، با فراز و نشیبهایی همراه بوده است. در گفتوگو با مهدی ابویی، معاون اسبق پیشگیری ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز، موضوع قاچاق و آسیبهایی که به اقتصاد کشور وارد شاخته است را مورد بررسی قرار دادیم که شرح آن در ادامه میآید:
تسنیم: کشور ما برای جلوگیری از قاچاق کالا قوانین متعددی دارد و ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز را هم راهاندازی کرده است. اما اینطور به نظر میرسد که در این عرصه به موفقیت مورد نظر نرسیده است. دلیل این امر را در چه میدانید؟
ظلمی که دولت یازدهم و دوازدهم به خودش و برنامههایش در حوزه اقتصاد و همچنین به اقتصاد کشور، فعالان اقتصادی، تولیدکنندگان و مردم اعمال کرد، نگاه دست چندمی آن به موضوع قاجاق کالا و ارز بود. در حقیقت برای دولت یازدهم و دوازدهم، قاچاق در حوزه اقتصاد جزو موضوعات اصلی، محسوب نشده و به آن به عنوان موضوع فرعی و دست چندم نگاه شده است؛ در صورتیکه قاچاق همواره یکی از معضلات مهم اقتصاد کشور ما بوده به ویژه در دهههای 70 و 80 و 90 که از معضلات اصلی ما در حوزه اقتصاد قاچاق کالا و ارز است.
قاچاق کالا و ارز در هفت سال اخیر گسترش یافت
تسنیم: در حالی که میتوان با اهمیت دادن به موضوع توسعه اقتصادی، مسئله قاچاق را بهراحتی حل کرد چرا باید قاچاق و مبارزه با آن را اولویت اصلی برنامههای اقتصادی دولت بدانیم؟
اثرات منفی قاچاق علاوه بر حوزه اقتصاد، در حوزههای فرهنگی، اجتماعی و حتی امنیتی هم بسیار قابل توجه است و آنها را به شدت تحت تأثیر قرار داده و میدهد. حالا که موضوع اقتصاد به خصوص در دهههای 80 و 90 محوریترین موضوع کشور است بهخصوص در دو مقطع تحریمی که آمریکا بر اقتصاد ما اعمال داشته و شاهد این هستیم که در دولت دوازدهم شدیدترین تحریمها بر اقتصاد کشور وارد شده است، بر این اساس این ضرورت حس میشده است که دولت باید به عنوان محوریترین موضوع اقتصاد، پیشگیری و مبارزه با قاچاق کالا را مورد توجه قرار دهد.
تسنیم: اما آمارهای رسمیِ اعلامیِ دولت با آنچه شما اعلام میکنید تفاوت دارد. استناد ما به آماری است که دولت ارائه داد و اعلام کرد که ارزش کالاهای قاچاق کاهش عمدهای داشته است.
برخلاف آنچه دولت اعلام میکند روند و دامنه قاچاق کالا و ارز در هفت سال اخیر چه از لحاظ ورود و چه خروجش و هم از نظر حجم و ارزش ارزی و دلاری گسترش پیدا کرده است. دولت پیش از این آمارهایی را اعلام کرده بود اما خلاف آن ثابت شد؛ از جمله در تحقیق و تفحص مجلس دهم که رقم اصلی با آنچه دولت اعلام کرده بود، تفاوت داشت. در سالهای 94 و 95 حجم قاچاق را 12 میلیارد دلار و حتی 7 میلیارد دلار اعلام کرد. همان زمان گفتم که حداقل حجم کالای قاچاق در کشور 20 میلیارد دلار است.
آمارهای دولت درباره حجم قاچاق، با واقعیت منطبق نبود
تسنیم: یعنی دولت آمار غیرواقعی اعلام میکرد؟
نمیخواهم بگویم که آمارسازی میکردند اما به هر حال درست نبود و برآورد آنها غلط بود. آمارهایی که ارائه میشد به هر دلیلی منطبق با واقعیت نبود. همان زمان رقم نزدیک به حقیقت را اعلام کردم یک سری آمارها را هم توضیح دادم، آقایان گلهمند شدند که آمار درست را اعلام نمیکنم، بعد دیدیم که گزارش تحقیق و تفحص مجلس شورای اسلامی اعلام کرد حدود 22 میلیارد دلار رقم واقعی قاچاق کالا در کشور بود که که مربوط به دولت یازدهم است.
در این سالهای اخیر هم آماری اعلام نکردهاند ولی برآورد من این است که حداقل 20 میلیارد دلار حجم کالای قاچاق کشور است و با توجه به گران شدن نرخ ارز، از نظر ارزش ریالی افزایش بسیار زیادی دارد.
تسنیم: الان شاهد این هستیم که موازنه ورود و خروج کالای قاچاق به نسبت گذشته در حال تغییر است. نظر شما در این باره چیست؟
تا اوایل دهه 90 ارزش حجم قاچاق کالای خروجی از کشور حدود 10 درصد بود و حداقل 90 درصد هم حجم قاچاق کالای ورودی بود؛ اما برآورد الان من این است که حجم قاچاق کالای خروجی در دو سال اخیر به 30 درصد رسیده است. متأسفانه در دو سه سال اخیر خروج کالا به یک ناهنجاری بزرگ اقتصادی تبدیل شده است. هر آنچه به ذهن انسان میآید و در آن طرف مرز میشود فروخت را از کشور خارج میکنند. از سنگهای معدنی بگیرید تا خاکهای مرغوب و احشام و فرآوردههای نفتی و دارو و منسوجات و بهخصوص کالاهایی که با ارز 4200 تومانی وارد کشور میشود و بخشی از آن دوباره قاچاق میشود، و کالاهایی که در داخل به عنوان کالای اساسی کشور و مردم است، به خارج قاچاق میشود.
یکی از عوامل اصلی در افزایش ارزش دلار، گرانی سرسامآور کالاها بهخصوص کالاهای تولید داخل و کالاهای اساسی و کالاهایی که با ارز 4200 تومنی وارد میشود اما به دست مردم نمیرسد و اگر هم برسد با قیمت ارز آزاد محاسبه میشود، خروج کالاها به صورت قاچاق است که متأسفانه بیرویه شده است.
هر کالایی که خارج از کشور قابلیت فروش داشته باشد، قاچاق می شود
تسنیم: شما از اقلامی اسم میبرید که قاچاق آن به داخل و خارج، نیازمند یک جریان سازمانیافته است. چرا ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز نمیتواند اینها را شناسایی کند؟
این نکته مهمی است که قاچاق بهصورت سازمانیافته انجام میشود. ما در بحث ورود کالای قاچاق البته نه همه کالاها، با مافیا مواجه بودیم. در سالهای اخیر هم تعدد این مافیاها بهخصوص در بحث ورود کالا هم در پیشرفتگی و سیستمی شدن و هم سازمانیافتهتر شدن قاچاق، گسترش پیدا کرده و شبکههای قاچاق توانمند شدهاند. اینکه چرا شناسایی و برخورد نمیشوند را باید خود دولت و ستاد مبارزه با قاچاق کالاو ارز پاسخگو باشند. به نظر من اشکالاتی مرتبط به ساختارها و مدیریت این نهاد هست و همینها تأثیرگذارند.
شما کالایی پیدا نمیکنید که در داخل کشور تولید شود و خارج قابل فروش باشد و قاچاق نشود. قاچاق ناهنجاری ایجاد میکند و ناهنجاریهای ناشی از آن در کشوری که میخواهد با محوریت تولید و اقتصاد مقاومتی به اقتصاد پایدار برسد، از موانع اصلی و سد در مقابل این برنامهریزیهاست.
جدیدترین خبرها و تحلیلهای ایران و جهان را در کانال تلگرامی تسنیم بخوانید. (کلیک کنید)
جدیدترین خبرها و تحلیلهای ایران و جهان را در کانال اینستاگرامی تسنیم بخوانید. (کلیک کنید)
انتهای پیام/