محسن رحیمی رایزن سابق بازرگانی ایران در ارمنستان در گفتوگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، در خصوص توافق جدید ارمنستان و آذربایجان برای برقراری صلح بین دو کشور در قرهباغ و تأثیر آن بر روابط اقتصادی و تجاری ایران با دو کشور اظهار داشت: بر اساس متن این توافق، قرار نیست ارمنستان بخشی از سرزمین خود را به آذربایجان واگذار کند.
وی ادامه داد: قرهباغ منطقهای است جدا از کشور ارمنستان که در دل آذربایجان است و نخجوان نیز بخشی از آذربایجان است که با این کشور فاصله داشته و در غرب ارمنستان واقع شده و دارای مرز مشترک با ایران و ترکیه و ارمنستان است. در اوایل دهه 90 و در جریان درگیریهای نظامی پیشآمده بر سر منطقه قرهباغ، ارمنستان توانست فاصله بین مرز خود و قرهباغ را، که جزو خاک کشور آذربایجان بود به تصرف درآورد، علاوه بر این بخشهایی از خاک آذربایجان که در حدفاصل منطقه قرهباغ و مرز مشترک ایران و آذربایجان بود، حتی بخشهایی از خاک آذربایجان در ورای منطقه قرهباغ به تصرف ارمنستان درآمد.
رحیمی افزود: پس از این وقایع دو طرف مرزها و مسیرهای ترانزیتی خود را بهروی همدیگر بستند و در این مدت دو بخش آذربایجان یعنی سرزمین اصلی آذربایجان و منطقه نخجوان از طریق خاک ایران با یکدیگر ارتباط داشتند و تردد بار و مسافر آذربایجان با استفاده از پایانههای مرزی جلفا (در مرز مشترک ایران و نخجوان) و بیلهسوار و آستارا (در مرز مشترک ایران و آذربایجان) و جاده واصله در خاک ایران میسر بود.
رایزن بازرگانی سابق ایران در ارمنستان خاطرنشان کرد: در درگیریهای اخیر نیز کشور آذربایجان با حمله به مناطق متصرفه بخشهایی از آن را آزاد کرد و با برقراری توافق اخیر بناست دیگر مناطق اطراف قرهباغ بدون جنگ و خونریزی و با توافق طرفین تعیین تکلیف شوند.
رحیمی خاطرنشان کرد: کشور آذربایجان تعهد داده است که امکان دسترسی ارمنستان به منطقه قرهباغ را جهت تردد بار و مسافر از طریق جاده لاچین فراهم کند، متقابلاً طبق این توافق ارمنستان نیز متعهد شده است دسترسی کشور آذربایجان به نخجوان را جهت ترانزیت کالا و مسافر از خاک ارمنستان فراهم کند.
وی گفت: این امر از چند مسیر ممکن است که یکی از آنها جاده موجود در امتداد رود ارس در مرز مشترک ایران با ارمنستان است. این مسیر از زمان شوروی سابق وجود داشته و رابط آذربایجان و نخجوان بوده است، همچنین، در بخش شمالیتر و در مناطق مرکزی ارمنستان نیز یک مسیر وجود دارد که میتوان از این طریق بین نخجوان و آذربایجان ارتباط برقرار کرد، اینکه گفته میشود اگر این توافق صورت گیرد روابط تجاری ایران و ارمنستان دچار مشکل میشود درست نیست.
رحیمی خاطرنشان کرد: بر اساس متن توافقنامه و آنچه نخست وزیر ارمنستان آقای پاشینیان مطرح کرده است، قرار نیست ما مرز مشترک را از دست بدهیم بلکه بر اساس این توافق دو کشور مسیرهای ترانزیتی را بهروی یکدیگر باز خواهند کرد، که در این صورت امکان ارتباط جلفا با ایروان از مسیر نخجوان برقرار خواهد شد که باعث صرفهجویی قابلتوجهی در هزینه و زمان مبادلات تجاری بین ایران و ارمنستان خواهد شد.
وی در خصوص نگرانی ایران از این توافق گفت: پیش از این مسافر و یا کالایی که قرار بود بین دو بخش آذربایجان جابهجا شود باید از خاک ایران و مسیر جادهای کشورمان استفاده میشد، این موضوع باعث انتفاع ایران از درآمدهای ترانزیتی حاصله شده بود، حال اگر این توافق اجرایی شود ممکن است این درآمد ترانزیتی از بین برود البته هنوز این اتفاق نیفتاده است، باید ببینیم درصورت اجرای این توافق اتباع آذربایجان و رانندگان خارجی که تاکنون از مسیر ایران برای دسترسی به دو بخش آذربایجان استفاده کردهاند با در نظر گرفتن هزینهها و کیفیت مسیر کدامیک را ترجیح خواهند داد؛ استفاده از مسیر ترانزیتی ارمنستان یا ایران.
رایزن بازرگانی سابق ایران در ارمنستان در خصوص امتیازی که این توافق میتواند برای ایران داشته باشد نیز تأکید کرد: اگر این مسیر ترانزیتی بین دو کشور باز و بهصورت کامل عملیاتی شود، مسیری که جلفا به ایروان را از طریق نخجوان وصل میکند باز خواهد شد و دسترسی ما به کشور ارمنستان هم از لحاظ زمانی و هم از لحاظ هزینه بسیار خوب خواهد شد.
وی تصریح کرد: این مسیر در زمان شوروی سابق باز بود ولی بهدلیل اختلاف ارمنستان و آذربایجان مسدود شده است و اگر پس از توافق این مسیر باز شود، میتوانیم از ایران دو الی سه ساعته، خود را به ایروان برسانیم و نکته بعدی اینکه این جاده از کیفیت خوبی برخوردار است و هم مسیر ریلی دارد و هم جادهای، بنابراین باز شدن این راه برای ایران بسیار خوب خواهد بود.
رحیمی گفت: در زمان حاضر کامیونهای ایران برای مبادلات تجاری با کشور ارمنستان باید حدود 10 ساعت از مسیرهای کوهستانی و سخت عبور کنند که در واقع بههیچوجه از استانداردهای مسیرهای ترانزیتی برخوردار نیستند؛ بنابراین با باز شدن این راه، هم زمان و هم هزینه حملونقل در این مسیر ترانزیتی کاهش مییابد.
رایزن سابق ایران در ارمنستان با اشاره به اینکه ایران تجارت خوبی با ایروان داشته و چهارمین شریک تجاری این کشور است، بیان کرد: در 9ماهه ابتدایی سال میلادی جاری ایران سومین تأمینکننده واردات ارمنستان بوده است. موضوع دیگری که وجود دارد این است که پس از این جنگ، دولت ارمنستان موضوع اعمال ممنوعیت بر واردات کالاهای ساخت ترکیه به این کشور را در دست بررسی دارد، امری که با توجه به عملکرد ترکیه در جنگ اخیر میتواند با استقبال مردم و بخش خصوصی ارمنستان نیز مواجه شود. شرایط جدید میتواند فرصتی برای توسعه روابط اقتصادی و تجاری دو کشور و به فعلیت رساندن ظرفیتهای بالقوه موجود قلمداد شود.
انتهای پیام/+