گزارش| اقتدار گفتمان ملی گرایان در آکپارتی

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، این روزها در ترکیه، سخن از تغییرات و اصلاحات مهم در میان است. اما خبری از عمل و اقدام نیست و با وجود آن که اردوغان وعده داده بود که در 3 حوزه سیاسی – دموکراسی، حقوقی و اقتصادی، اتفاقات جدی خواهد افتاد، هنوز در بر همان پاشنه قبلی می چرخد.

جدیدترین خبرها و تحلیل‌های ایران و جهان را در کانال تلگرامی تسنیم بخوانید. (کلیک کنید)

سران احزاب مخالف بر این باورند که رجب طیب اردوغان در مقام رهبر حزب عدالت و توسعه و رئیس جمهور، خواست و اراده جدی برای اعمال تغییرات گسترده دارد و بخش مهمی از سران و مسئولین حزب او نیز با چنین چیزی موافق هستند اما شریک اردوغان، یعنی دولت باغچلی رهبر حزب حرکت ملی مخالف اصلاحات است.

باغچلی بسیاری از اصلاحات حوزه های حقوقی و سیاسی را در  راستای تضعیف گفتمان ملی گرایی ترکی می داند و از آنجایی که دولت ائتلافی اردوغان، مدیون حمایت و آرای حزب حرکت ملی (م.ه.پ) است، در نتیجه در عمل، شاهد قفل شدن سیستم هستیم.

به همین خاطر گفته می شود بخشی از قدرت و اراده تصمیم گیری در حزب عدالت و توسعه، تحت تاثیر خواسته های دولت باغچلی و حزب حرکت ملی قرار گرفته و مخالفین بر این باورند که حزب عدالت و توسعه به گروگان گرفته شده است.

از نان مهربانی تا استعفای داماد

در چند ماه اخیر، تاثیرات اقتصادی شیوع کرونا، خشک شدن منابع ارزی دو بخش مهم تجارت و توریسم و سیاست های پولی و مالی غلط وزیر امور مالی و دارایی سابق ترکیه، مجموعاً شرایطی پدید آورد که دلار آمریکا در ترکیه برای نخستین بار از 8 لیره هم عبور کند و بخش قابل توجهی از مردم این کشور، شرایط سختی را تجربه کنند و میلیون ها خانواده، حتی توان خرید نان نداشته باشند.

در ترکیه از دیرباز رسم بر این بوده که در نانوایی ها، بر روی یک آویز بزرگ، نان در کیسه های بزرگ آویزان می شد تا افراد فقیر، بدون هیچ توضیحی یک کیسه نان رایگان بردارند و بروند. چیزی شبیه نان صلواتی و دیوار مهربانی در ایران.

اگر چه این رسم سنتی در ترکیه وجود داشته و نیازی به نوآوری و ابداع نداشت، اما دولت باغچلی رهبر حزب حرکت ملی و شریک اردوغان در ائتلاف ملت، تدبیر زشتی برای سوءاستفاده از این سنت به کار بست.

به دستور باغچلی، در صدها نانوایی در شهرهای بزرگی همچون استانبول و آنکارا، آویزهای بزرگ نان رایگان نصب شد که البته عکس باغچلی و لوگوی حزب او نیز در کنار آن قرار گرفت.

در حالی که هزاران کاربر توییتر و اینستاگرام به درخواست حزب حاکم، با انتشار روزانه ده ها هزار پیام، از برات آلبایراک حمایت کرده و او را وزیر مجاهد و بچه مسلمانی می دانستند که در حال تلاش برای ارتقای قدرت اقتصادی ملی ترکیه است، باغچلی با این اقدام خود نشان داد که اقتصاد ترکیه شرایط بدی دارد و بخش مهمی از مردم، محتاج نان رایگان هستند.

همین مساله، یکی از اولین اقدامات، برای درهم پیچیده شدن طومار وزارت برات آلبایراک بود و باغچلی یک بار دیگر نشان داد که با وجود آن که حزب او هیچگاه بیشتر از 11 درصد از آرای مردم را در اختیار نگرفته، اما می تواند در شراکت با حزب حاکم، به قدرتی فراتر از میزان قدرت حزب خود دست پیدا کند.

پس از استعفای برات آلبایراک وزیر اقتصاد و داماد اردوغان، گفته شد که بلنت آرنچ در این میدان نقش مهمی ایفا کرده و او زیر پای وزیر جوان را خالی کرده است. اما بعداً مشخص شد که چنین نیست و خود بلنت آرنچ، از موسسین حزب عدالت و توسعه، رئیس اسبق پارلمان و عضو شورای عالی مشاورین رئیس جمهور، قربانی خواسته های بی پایان باغچلی از اردوغان شد.

بلنت آرنچ از شاگردان قدیمی مرحوم نجم الدین اربکان که در سال 2001 میلادی، همراه با عبدالله گل، رجب طیب اردوغان و دیگران از حزب فضیلت جدا شده و حزب عدالت و توسعه را تاسیس کرده بود، به درخواست اردوغان، استعفا داد و از عضویت در شورای عالی مشاورین رئیس جمهور کنار گذاشته شد. چرا که علیه دستگاه قضا و احکام صادره در مورد دمیرتاش و کاوالا، به تندی انتقاد کرده بود.

اما بعداً مشخص شد که کنار نهادن او، به این دلیل بوده که دولت باغچلی از اردوغان خواسته، مانع از ادامه طرح نام دمیرتاش و دیگران شود. اما ظاهراً خواسته های باغچلی و جناح تندرو حزب عدالت و توسعه  پایان ندارد و حالا خبر رسیده که برخورد با دیگر مخالفین نیز برای جناح تندرو حزب حاکم به یک ضرورت حیاتی تبدیل شده و در همین راستا، بازجویی از یک نماینده قدیمی و انتقال پرونده یکی از موسسین به کمیته دیسیپلین، در دستور کار قرار گرفته است.

کدهای معنی دار آرنچ

بلنت آرنچ پیش از اعلام رسمی استعفای خود، در گفتگو با رسانه ها اعلام کرد: «آن سخنان تندی که جناب رئیس جمهور در مورد من بر زبان آورد، حرف خودش نبود. متن سخنرانی را افراد دیگری نوشته بودند و او  وفادارانه تمام آن حرف ها را تکرار کرد.»

این حرف آرنچ، این ظن و گمان را تقویت کرد که یک جناح تندرو در داخل آکپارتی که نفوذ و محبوبیت خاصی نزد اردوغان دارند، در مسائل مختلف، یا بخشی از مکانیسم تصمیم گیری هستند و یا بر تمام تصمیمات و خروجی های فکری و سیاسی حزب تاثیر می گذارند.

گفته می شود، در ساختار این جناح قدرتمند و متنفذ، دو جریان موازی وجود دارد: نخست، پیمانکاران و خانواده های متنفذ و مقتدری که به عزم گرفتن پروژه های عمرانی عظیم و چند برابر کردن ثروت خود، به آکپارتی پیوسته اند. دوم، افرادی که پس از ائتلاف حزب عدالت و توسعه با حزب حرکت ملی و تشکیل ائتلاف جمهور، در تلاشند تا گفتمان پان ترکیسم و حال و هوای نژادپرستی را بر گفتمان معتدل اسلامگرای آکپارتی سوار کنند و هویت این حزب محافظه کار را به یک حزب راست افراطی، تغییر دهند.

البته این فقط آرنچ نبود که در مورد ضرورت اصلاحات صحبت کرد. جمیل چیچک رئیس سابق پارلمان و از دیگر اعضای شواری عالی مشاورین نیز گفت:«ما به چیزی بالاتر از اصلاحات نیاز داریم و باید توبه کنیم. آن هم توبه نصوح.» هنوز مشخص نیست آیا جمیل چیچک نیز کنار گذاشته خواهد شد یا خیر.

از تهدید کلیچدار اوغلو تا حمایت باغچلی

ارسال یک نامه تند و تهدیدآمیز برای کمال کلیچدار اوغلو، از سوی یک چهره جنجالی به نام علاالدین چاکیجی که به عنوان زندانی امنیتی مشهور بود و به تازگی از زندان آزاد شده، ابعاد دیگر ماجرای قدرت گرفتن باغچلی را نشان می دهد.

زمانی که خبر نشست محرمانه مخالفین اردوغان با نهادهای اقماری پ.ک.ک برای تدوین متن قانون اساسی جدید ترکیه منتشر شد، چاکیجی در نامه خود، رهبر حزب جمهوری خلق را به مرگ تهدید کرده و از او خواسته بود به ارتباط با صلاح الدین دمیرتاش و به تعبیر او، همنشینی با خائنین پایان دهد.

حزب جمهوری خلق این نامه را در فضای مجازی منتشر و اعلام کرد که از سران مافیا و آدمکش ها هراس ندارد. اما باغچلی، با اتخاذ موضع رسمی، چاکیچی را رفیق مسیر مبارزه، فرزند شهید و فرزند وطن دانست و از تهدیدات او علیه کلیچدار اوغلو حمایت کرد.

فردای همان روز بود که خبر رسید، غالب انصاری اوغلو، از چهره های قدیمی حزب عدالت و توسعه و از رفقا و معتمدین اردوغان، برای بازجویی به دادگاه فراخوانده شده است.

غالب انصاری اوغلو از سیاستمداران کُرد آکپارتی و نماینده سابق دیاربکر که هنوز رابطه نزدیکی با اردوغان دارد، به این بهانه به دادگاه فراخوانده شده که در سال 2015 میلادی در مجلس ختم یکی از اعضای ی.پ.گ شرکت کرده است.

او پس از خروج از دادگاه به خبرنگاران گفت:«کسی که من در مجلس ختم او شرکت کردم، فرزند نوجوان یکی از رفقای نزدیک من بود که در کوبانی و در جنگ با داعش کشته شد. حضور من در آن مجلس ختم، فقط یک وظیفه دینی و انسانی بوده و 5 سال از آن گذشته است. نمی دانم چرا چنین چیزی برای قاضی پرونده تا این اندازه اهمیت داشت که مرا به دادگاه کشاندند.»

مصاحبه خطرناک با بی.بی.سی

مهمت احسان ارسلان که خود و فرزندش  مجاهد، از موسسین حزب عدالت و توسعه هستند، همواره به عنوان یک چهره اسلامگرای سیاسی، از شهرت و نفوذ بالایی برخوردار بوده است.

رفاقت اولیه او با اردوغان به سالیان جوانی همراهی با اربکان باز می گردد و بسیاری از جلسات محرمانه اردوغان در طول چندین سال، در منزل شخصی او برگزار شده است.

او چند روز پیش در مصاحبه با بخش ترکی بی.بی.سی سخنانی بر زبان آورد که تنها چند ساعت پس از انتشار، موجب انتقال پرونده او به کمیته دیسیپلین حزب عدالت و توسعه شد و به احتمال قوی، از حزب، اخراج خواهد شد.

مهمترین نکاتی که احسان ارسلان به آنها اشاره کرده از این قرار است:

1.اردوغان در به کارگیری افراد خانوده و فامیل در حزب و دولت، اشتباهات خلیفه سوم را تکرار کرد. کاش مرتکب این اشتباه نمی شد. ما که تجربه تاریخی دوران عثمان را دیده بودیم.

2.مخالفت و مبارزه با پ.ک.ک ضرورت دارد. اما خون جوانان کُرد بر دست آکپارتی مانده است و تا زمانی که حزب ما، دیدگاه خود را در مورد مساله کردها تغییر ندهد، این مشکل حل نخواهد شد.

3.دستگاه قضا مشکل جدی دارد و حقیقتاً قفل شده است.

4.دیدیم که اداره ترکیه با نظام ریاستی نا ممکن است. به باور من، به زودی، دوباره به نظام پارلمانی  باز خواهیم گشت.

در پایان باید گفت، خشم و عصبانیت حزب عدالت و توسعه از مخالفین و منتقدین داخلی و کنار نهادن آنان و امتزاج تفکر و اندیشه محافظه کاری دموکراتیک با تفکر ملی گرایانه راست افراطی، رویداد حزبی و سیاسی مهمی است که بر سرنوشت سیاسی و اجتماعی این حزب، تاثیر جدی خواهد گذاشت.

انتهای پیام/