"هزارتویی" برای رونق ادبیات نوجوان/ دعوت برای قلم‌فرسایی نویسندگان جوان در حوزه کودک
«هزارتو» فراخوانی برای نویسندگان علاقه‌مند به حوزه نوجوان است تا ایده‌های خود برای بهبود ادبیات کودک و نوجوان را عرضه کنند.
به گزارش خبرگزاری تسنیم، «اگر مسئولان امور فرهنگی کشور بخواهند مسئله کودک و نوجوان را آن‌چنان‌که هست، مورد اهتمام قرار دهند، من خیال می‌کنم خیلی از آنهایی که مسؤولند، از ساعات خوابشان هم خواهند زد تا به این مسئله بپردازند. امروز قضیه تربیت کودک و نوجوان، با گذشته‌های دور - حتّی با گذشته‌های نه‌چندان دور، مثلاً با بیست سال پیش - خیلی تفاوت کرده است. ما می‌خواهیم از این نسلی که امروز مثل مادّه خامی و مثل ذخیره‌ای در اختیار یکایک ماست، چه ساخته شود؟» این سؤالی بود که سال‌ها پیش مقام معظم رهبری آن را مطرح کرد. سؤالی که برای دیروز و امروز نیست و به تعداد نوجوانان باید در سیاست‌های فرهنگی هر کشوری تکرار شود. سؤالی که پاسخ به آن آینده کشور را می‌سازد. شکل دادن به ماده خامِ نوجوانانی که سرمایه‌های کشورند و نسل‌های بعد به دست همین‌ها شکل خواهد گرفت.
شکل گرفتن این ماده خام اما ابزارهایی هم دارد. ادبیات یکی از سرمایه‌های اصلی هر کشور و ابزار اصیلی در تربیت نسل است، سرمایه‌ای که جلوه‌گاه اندیشه، آرمان، فرهنگ و تجارب و روحیات جامعه بوده و به‌عنوان ابزاری در تلطیف احساسات، پرورش ذوق و ماندگار کردن ارزش‌ها و اندیشه‌ها همیشه سهمی بزرگی را ایفا کرده است. گنجینه‌ای که ما ایرانیان بهترین‌هایش را داریم اما حالا دست نوجوانانمان از آن خالی مانده است.
علی جانباز معاون فرهنگی و تربیتی اتحادیه انجمن‌های اسلامی که سال‌ها در حوزه ادبیات نوجوانان کار پژوهشی کرده معتقد است ما در تولید ادبیات برای نوجوانان نه از ظرفیت متون کهن توانسته‌ایم استفاده درستی بکنیم نه در تعداد و تنوع کتاب‌ها به حد مطلوب رسیده‌ایم.
آنچه جانباز نام آن را «عدم فراوری درست گنجینه ادبی به نفع نوجوانان» می‌نامد، همین اتفاق است که پای ترجمه‌ها را به قفسه‌های بخش نوجوان کتابفروشی‌ها بازکرده است. به گفته وی براساس کار پژوهشی که سال گذشته انجام شد به طور کلی مصرف کتاب‌های ترجمه به‌شدت در کشور فاجعه‌بار است و هرروز هم رشد می‌کند به‌طوری‌که سال گذشته هفت یا هشت مورد از کتاب‌های پرفروش در نمایشگاه تهران ترجمه بودند که کتاب‌های ترجمه بودند و تنها سه کتاب ادبیات داخل بود.
به گفته معاون فرهنگی و تربیتی اتحادیه انجمن‌های اسلامی از بین پرفروش‌ترین کتاب‌های پاییز سال گذشته هم 9 مورد کتاب‌های نویسندگان خارجی‌اند که عموماً هم ترجمه‌های اروپاست، نه ترجمه ایران و این هم اشکالی است که در حوزه ترجمه اتفاق می‌افتد و ترجمه اروپا را بافرهنگ و شخصیت و اتمسفر آن به ایران منتقل می‌کنیم.
به اعتقاد وی در صنعت ترجمه هم کتاب‌هایی ترجمه‌ای از قدیم وجود داشت که هرکدام به‌گونه‌ای بافرهنگ ما همسو شده است مانند کتاب‌های ویکتور هوگو یا کتاب‌هایی مانند شازده کوچولو که ترجمه‌های متعددی از آن داریم که به لحاظ قلمی و محتوایی به فرهنگ ما نزدیک‌تر شده‌اند اما اخیراً در ترجمه‌ها به‌خصوص در ژانر وحشت کتاب‌هایی در حال تولیداند که به‌هیچ‌وجه بافرهنگ و روحیات نوجوان ایرانی همراه نیست.
«برای من سؤال است که نشری که سه سال است تأسیس‌شده چطور به یکی از پرفروش‌ترین ناشران نمایشگاه کتاب تبدیل می‌شود و این خیلی محل سؤال است که با چه تبلیغات و چه دایره نفوذی این کار را انجام می‌دهد» این را جانباز گفته و افزود: اساساً معلوم است که برنامه‌ای پشت این کار است و وقتی پیگیری می‌کنیم می‌بینیم که این ناشر، ناشر کتاب‌های درسی هم هست و اساساً مسئله تولید محتوا برای او بیزینس است نه فرهنگ.
به اعتقاد وی کیفیت کتاب‌های نوجوان تنها مشکل این حوزه نیست و ادبیات نوجوان داخلی حتی در کمیت هم جوابگوی نیاز مخاطبانش نیست «بر اساس آمار انتشار کتاب 27 درصد از کل عناوین ترجمه برای مخاطب کودک و نوجوان است که عدد بالایی است. وقتی میزان این رقم درست‌تر درک می‌شود که بدانیم کتاب‌های درسی و دانشگاهی هم در این ترجمه حضور دارند اما یک‌دفعه کتاب کودک و نوجوان یک‌سوم این تعداد است که خیلی رقم بالایی است».
به گفته وی اما در تألیفی‌ها این عدد 13 و نیم درصد از کل عناوین است و متصدیان این حوزه باید فکری برایش کنند و تناسبی به این دو عدد قائل شوند.
حالا اما خود اتحادیه انجمن‌های اسلامی با همراهی خانواده هنری تبلیغی عقیق به فکر افتاده‌اند که منتظر حرکت متصدیان این حوزه نمانند و به سهم خودشان قدمی در حمایت از تولیدات ادبی و هنری نوجوان بردارند.
هزارتو، عنوان فراخوانی است که شرکت‌کنندگان در آن قرار است به دنیای پرپیچ‌وخم نوجوانی سفر کنند. آن‌طور که مهدی شریفی مدیر خانواده عقیق و دبیر فراخوان هزارتو گفته است این رویداد قرار است کمک کند تا نویسندگان جوانی که استعداد کافی دارند اما از ارتباطاتی برای انتشار کتاب خود ندارند به‌عنوان حلقه واسط عمل کند.
آن‌طور که وی گفته است نویسندگان جوان علاقه‌مند به حوزه نوجوان می‌توانند طرح‌ها و ایده‌های خود را به دبیرخانه فراخوان ارسال کنند که بعد از داوری بین طرح‌های ارسالی 10 طرح برتر انتخاب‌شده و با استفاده از هدایت اساتید داستان‌نویسی طی یک دوره شش‌ماهه تا یک‌ساله به‌صورت داستان درخواهد آمد و درنهایت توسط انتشارات آینده‌سازان منتشر می‌شود.
شریفی معتقد است این فراخوان در تلاش است که نویسندگان جوان و بااستعداد را شناسایی کرده و از طرفی به کنشگران اصلی و صحنه‌گردانان ادبیات کودک و نوجوان متصل کند تا بتواند محتوای به‌روزتر و دقیق‌تری برای نوجوانان تولید کند.
به گفته مدیرخانواده عقیق این اتفاق علاوه بر تازه‌تر کردن عرصه ادبیات نوجوان می‌تواند به نیروسازی و شناخته شدن استعدادهای خاموش بیانجامد که خود این مسئله می‌تواند به رونق ادبیات نوجوان کمک کند.
آن‌طور که وی گفته است علاقه‌مندان برای شرکت در این فراخوان باید ایده و طرح ارسالی خود را در تا 30 آذرماه در قالب 2000 کلمه و با فرمت pdf به دبیرخانه فراخوان هزارتو به آدرس https://hezartoo.ayandehsazan.ir / ارسال کنند تا در صورت انتخاب بتوانند درکارگاه شتاب‌دهی اثرشان را تولید کند.
اتفاقی که علاوه بر رونق تولیدات ادبی نوجوان می‌تواند رویای انتشار کتاب برای استعدادهای نویسندگی را هم به واقعیت تبدیل کند.
انتهای پیام/
