پاسخ به ۱۰ پرسش حقوقی درباره نحوه پیگیری جرایم و تخلفات اینستاگرام
شبکههای اجتماعی نظیر اینستاگرام و تلگرام در کنار مواهب و مزایای متعدد, بستری را برای وقوع انواع جرایم رایانه ای فراهم ساختهاند...
شبکههای اجتماعی نظیر اینستاگرام و تلگرام در کنار مواهب و مزایای متعدد, بستری را برای وقوع انواع جرایم رایانه ای فراهم ساختهاند. برخی از مجرمین با سوءاستفاده از ویژگیهای شبکههای اجتماعی مبادرت به ارتکاب جرم میکنند.
برای بررسی بیشتر موضوع، با چند تن از کارشناسان حوزه جرایم سایبری درباره انواع جرایم رایج در شبکههای اجتماعی به گفتگو نشستهایم که ماحصل آن را میخوانید.
دکتر سیده مریم اعتماد وکیل پایه یک دادگستری معتقد است؛ کلاهبرداری های مالی، توهین و فحاشی در ذیل پست ها و کامنت های اینستاگرام، خرید و فروش کالاهای ممنوعه و قاچاق، فعالیت صفحات رمالی و فالگیری، خرید و فروش فالوور فیک، فعالیت سایتهای قمار و شرط بندی، هک پیجهای اینستاگرام،ارسال پیامهای تهدیدآمیز در دایرکت، ایجاد مزاحمت برای دیگران، انتشار تصاویر یا اسرار خصوصی افراد، راه اندازی پیج فیک و جعلی با نام دیگران و عموما سلبریتی ها، از رایجترین جرایم اینستاگرام هستند. البته جرایم مالی-اقتصادی و نیز تهدید و توهین و مزاحمت، در صدر جرایم فضای مجازی قرار دارند.
این مدرس دانشگاه ادامه میدهد؛ یکی دیگر از مشکلات اینستاگرام، فعالیت پیجهای خرید و فروش کالا و خدمات و عدم ایفای تعهد از سوی آنها است. گاهی اوقات مجرمین با راه اندازی پیج های جعلی اینستاگرام و فریب کاربران، به بهانههای مختلف مبادرت به اخذ وجه از آنها مینمایند در حالی که هیچگونه خدمتی به کاربران ارائه نمیکنند. لذا ارتکاب جرم کلاهبرداری یا تحصیل مال نامشروع از طریق اینستاگرام و تلگرام نیز جزو رایجترین جرایم به شمار میرود.
سجاد نعیم وفا کارشناس رسمی دادگستری میگوید؛ دسترسی غیرمجاز یا اصطلاحاً هک پیجهای اینستاگرام، جزو مهمترین جرایم شبکههای اجتماعی است. هکرها معمولا به سراغ حسابهای کاربری افراد مشهور میروند و سعی میکنند تا اطلاعات شخصی و با ارزش آنها مانند عکسها و پیامهای خصوصی را به سرقت ببرند و از طریق آنها اقدام به اخاذی نمایند.
این مدرس دانشگاه اضافه میکند؛ البته همواره تکنیکها و شگردهایی برای شناسایی هکرها و مجرمین وجود دارد اما گاهی اوقات پیگرد قضائی مجرمین فضای مجازی واقعاً دشوار است. ضمن اینکه بکارگیری چند نکته ساده امنیتی نظیر احرازهویت دومرحلهای میتواند نقش پیشگیرانه داشته و امنیت حسابهای کاربری را ارتقا ببخشد.
در پایان، دکتر سیده مریم اعتماد (وکیل پایه یک دادگستری) به برخی از سوالات ما درباره جرایم اینستاگرامی، اینگونه پاسخ میدهد؛
- آیا تبلیغ سایت های قمار و شرط بندی در پیج های اینستاگرام جرم است؟
بله. مبلغین سایت های قمار و شرط بندی به اتهام معاونت در جرم، قابل پیگرد قانونی هستند.
- اسکرین شات هایی که صفحات پیج و دایرکت های اینستاگرام گرفته ام چقدر در دادگاه قابل استناد هستند؟
اصل مستندات باید به رویت و تایید افسر پرونده یا کارشناس رسمی دادگستری رسیده باشد و اسکرین شات هایی که توسط خود شما تهیه شده اند فاقد اعتبار هستند. اگر احتمال میدهید پیام ها و مستندات از بین بروند یا پاک شوند، باید سریع اقدام به تامین دلیل بنمایید تا یک نفر کارشناس رسمی دادگستری مستندات شما را تایید کند.
- راه اندازی پیج فیک و جعلی با نام دیگران در اینستاگرام جرم است؟
سوءاستفاده از هویت دیگران در فضای مجازی و ایجاد صفحه در شبکههای اجتماعی با نام و هویت آنها، جرم است و میتواند مجازات حبس یا جزای نقدی در پی داشته باشد.
- نحوه پیگیری و شکایت از کاربر یا پیج اینستاگرام چگونه است؟
چنانچه جرمی بر علیه شما اتفاق افتاده، باید به دادسرای محل سکونت خود (در شهر تهران به دادسرای ناحیه 31 – ویژه جرایم رایانه ای) مراجعه نمایید. در صورت صلاحدید قاضی، پرونده برای انجام تحقیقات بیشتر به پلیس فتا ارجاع داده خواهد شد.
- کلاهبرداری پیج فروش اینستاگرامی که کالا را ارسال نمیکنند و پاسخگوی تماسها هم نیستند را چگونه باید پیگیری کنم؟
این عمل را لزوماً نمیتوان مصداق کلاهبرداری دانست. جرم کلاهبرداری دارای ارکان و شرایطی است که احراز آن بر عهده مرجع قضائی است و شرایط عدم انجام تعهد توسط فروشنده را باید قاضی پرونده بررسی نماید. اما درحالت کلی اگر طرف مقابل (پیج اینستاگرام) اقدام به نقض تعهد نماید (مثلا کالاها را ارسال نکند، یا کالای اشتباه دیگری ارسال کند، یا کالای ارسال شده معیوب باشد) میتوان اقدام به طرح دعوای حقوقی نمود. برای این کار باید یک دادخواست حقوقی تنظیم کرده و اگر ارزش خواسته کمتر از 20 میلیون تومان است، برای پیگیری دعوا به شوراهای حل اختلاف مراجعه نمود.
- آیا اکانت حذف شده اینستاگرام توسط پلیس فتا قابل شناسایی است؟
با حذف حساب کاربری یا از بین رفتن مستندات، عملا امکان احراز وقوع جرم از بین میرود. به طور کلی درچنین مواردی شناسایی متهم نیازمند استعلام از شرکت مالک اینستاگرام است، اما از آنجا که این شرکت هیچگونه فعالیت رسمی در ایران ندارد، لذا الزامی هم برای پاسخگویی به استعلامات دستگاه قضایی ایران ندارد.
- توهین و فحاشی در ذیل پست ها و کامنت های اینستاگرام چه مجازاتی دارد؟
توهین به افراد (فحاشی و استعمال الفاظ رکیک) چنانچه موجب حد قذف نشود، مشمول مجازات شلاق تا (74) ضربه و یا پرداخت جزای نقدی خواهد بود.
- عکس های خصوصی و تصاویر خانوادگی من در یک پیج اینستاگرام منتشر شده، چکار باید انجام بدهم؟
انتشار صوت، تصویر، فیلم خصوصی یا خانوادگی یا بطور کلی اسرار دیگران بدون رضایت آنها، جرم است. برای طرح شکایت کیفری باید به دادسرا مراجعه کنید. پرونده شما جهت انجام تحقیقات بیشتر و شناسایی متهم به پلیس فتا ارجاع داده خواهد شد.
- آیا امکان ریکاوری و بازیابی پیامهای اینستاگرام وجود دارد؟
بله، مالک حساب کاربری میتواند پیام های حذف شده را بازیابی نماید.
- شخصی دائما پیام های تهدیدآمیز ارسال میکند و میگوید که تصاویر خصوصی من را در اینستاگرام منتشر خواهد کرد، چکار کنم؟
هرگونه تهدید دیگران به ضررهای نفسی یا شرفی یا مالی و یا تهدید به افشای اسرار خصوصی، مشمول مجازات شلاق تا (74) ضربه یا حبس از دو ماه تا دو سال خواهد شد. شما میتوانید برای طرح شکایت کیفری به دادسرا مراجعه کنید.
برای مشاهده سوالات بیشتر و پرسش و پاسخ حقوقی در زمینه جرایم فضای مجازی به بخش مشاوره حقوقی اینترنتی سایت سایبرلا مراجعه کنید. سایت سایبرلا وابسته به موسسه توسعه حقوق فناوری اطلاعات و ارتباطات برهان است.
"این مطلب تبلیغاتی است"
انتهای پیام/