گزارش|نگرانی ترکیه از تیم سیاست خارجی رئیس جمهور جدید آمریکا

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، بر اساس آخرین آمارهای رسمی، تاکنون در آمریکا دست کم 23 میلیون نفر به ویروس کرونا مبتلا شده و بیش از 385 هزار نفر فوت کرده‌اند.

جدیدترین خبرها و تحلیل‌های ایران و جهان را در کانال تلگرامی تسنیم بخوانید. (کلیک کنید)

هواداران ترامپ با جارو و پارو به ساختمان کنگره حمله کرده و هنوز مشخص نیست که مراسم ادای سوگند رئیس جمهور منتخب به چه شکلی برگزار شود. با این حال، هنوز هم بر اساس یک نگرش غلط و قدیمی، برخی از کشورها، در بسیاری از مسائل مهم سیاسی و اقتصادی، منتظر آغاز رسمی ریاست جمهوری جو بایدن هستند.

ظاهراً ترکیه نیز یکی از این کشورها است و علاوه بر مقامات رسمی و سیاست مداران، اقتصاددانان نیز کنجکاوند بدانند که روابط آمریکا و ترکیه در چه مسیری خواهد بود و اهداف، تصمیمات و اقدامات واشنگتن، بر وضعیت امروز و فردای ترکیه چه تاثیری خواهد گذاشت.

البته از دید بعضی از کارشناسان، ترکیه حق دارد نگران اقدامات غیرقابل پیش بینی آمریکا باشد. اوزگور اونلو حصارجیکلی، رئیس دفتر آنکارای «موسسه ژرمن مارشال آمریکا»، معتقد است که سال 2020 میلادی، سال سیاهی در تاریخ روابط آمریکا و ترکیه بوده و از آنجایی که آمریکا برای نخستین بار پس از سال 1975 میلادی، ترکیه را در تحریم تسلیحاتی قرار داده، بنابراین باید مساله تحریم و پیامدهای آن به خوبی مورد بررسی قرار بگیرد و ترکیه به دنبال آن باشد که با دولت جدید ایالات متحده در این مورد، به روشنی مذاکره کند.

آیا جو بایدن برای ترکیه، هندوانه دربسته است؟

در مورد اهداف و اقدامات آتی جو بایدن در آمریکا، جهان، منطقه و ترکیه، حدس و گمان و سناریوپردازی های فراوانی در رسانه ها و محافل سیاسی آنکارا و استانبول شکل گرفته است.

برخی از کارشناسان معتقدند که جو بایدن برای ترکیه یک هندوانه در بسته است و از آنجایی که هنوز مشخص نیست چه تصمیماتی در قبال ترکیه خواهد گرفت، بهتر است فعلاً دست نگه داشته شود و از هر گونه پیش بینی و پیشگویی پرهیز شود.

اما دسته دیگری بر این باورند که نه جو بایدن برای ترکیه غریبه است، نه ترکیه برای جو بایدن، کشوری غریب و ناشناس. او در طول حیات 33 ساله سناتوری خود، در کمیته روابط خارجی مجلس سنای آمریکا، یک رکن مهم تصمیم گیری بوده و در دورانی هم که پست معاونت اوبامای رئیس جمهور آمریکا را در اختیار داشت، چند بار به ترکیه سفر کرد و نه تنها اردوغان، بلکه بسیاری از افراد اکیپ او و حتی اغلب سران احزاب مخالف را از نزدیک می شناسد.

پ.ک.ک و بازگشت آمریکایی منفور اردوغان

برث مک گورک، به عنوان یک چهره امنیتی مهم دوران ریاست اوباما، نقش مهمی در هدایت اهداف و سیاست های آمریکا در عراق و سوریه داشت. او در این دو کشور، روابط عمیقی با کردها داشت و این همان موضوعی است که بارها، به شکل رسمی در دوران اوباما نیز مورد اعتراض و انتقاد ترکیه قرار گرفت.

مک گورک، چندین بار به کوبانی و برخی دیگر از شهرهای کردنشین شمال سوریه سفر کرده و نه تنها با فرماندهان نیروهای شبه نظامی تحت امر پ.ک.ک دیدار کرد، بلکه از آنان یادگاری و مدال افتخار دریافت کرد.

مجموع این اقدامات، با واکنش ها و اعتراضات تند رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه روبرو شد. اما در دوران اقتدار دونالد ترامپ نیز، مک گورک برای مدتی طولانی همین پست را در اختیار داشت. تا این که کار به جایی رسید که نتوانست با تیم ترامپ کار کند.

اما حالا جو بایدن نشان داده که به توانایی ها و شیوه ارتباط مک گورک با عشایر عرب، گروه های کُردی اعم از اقلیم کردستان عراق و پ.ک.ک و شیوه تعامل او با معارضین عرب سوری اعتماد دارد و پرونده منطقه را به او سپرده است.

معرفی برث مک گورک به عنوان یکی از چهره های کلیدی روندهای خاورمیانه ای تیم جو بایدن، اقدامی است که از سوی دولتمردان و تحلیل گران نزدیک به حزب حاکم ترکیه، همچون نشانه ای منفی مورد ارزیابی قرار گرفته است. چرا که آنان تصور می کنند بازگشت مک گورک، هم برافروختن چراغ امید برای پ.ک.ک و هم استارت ناسازگاری و مخالفت با ترکیه خواهد بود.

دیدگاه رئیس جدید سیا در مورد اردوغان

معمولاً، شخصیت و کارنامه روسای سازمان سیا برای رسانه های ترکیه اهمیت فراوانی دارد. رسانه های ترکیه بارها به این اشاره کرده اند که اشراف و تسلط مثال زدنی جینا هاسپل رئیس فعلی سازمان سیا به زبان ترکی استانبولی، اقامت طولانی مدت او در ترکیه به عنوان مسئول ایستگاه سیا در استانبول و حضور او در ترکیه برای گوش دادن به نوارهای ضبط شده از صحنه قتل جمال خاشقچی در کنسولگری عربستان در استانبول، بسیار مهم بوده است.

این رسانه ها این بار سراغ کارنامه نامزد جدید سیا رفتند و اطلاعاتی منتشر کردند که نشان می دهد این بار نیز فردی برای سکانداری سیا انتخاب شده که ترکیه را تا حد قابل توجهی می شناسد.

به گزارش روزنامه های جمهوریت و سوزجوی ترکیه، یک دیپلمات و کارشناس امنیتی آمریکایی به نام  ویلیام برنز William J. Burns که از سوی جو بایدن، به عنوان نامزد جدید ریاست سازمان جاسوسی آمریکا (سیا) انتخاب شده، کسی است که شناخت عمیقی از ترکیه دارد.

برنز، سابقه سفارت آمریکا در روسیه و اردن را در کارنامه دارد و در دورانی که به عنوان معاون وزیر امور خارجه آمریکا فعالیت می کرد در سال 2014 میلادی به ترکیه سفر کرده و در دیدار با چهره کلیدی دستگاه دیپلماسی ترکیه یعنی فریدون سنرلی اوغلو، درباره سوریه و قبرس، مذاکره کرده است.

او در سال 2019 میلادی مقاله ای نوشته که می توان در آن، تا حدودی به دیدگاه رئیس جدید سیا در مورد اردوغان و ترکیه، پی برد. او در مقاله خود، اعلام کرده که سیاست های دونالد ترامپ، به شدت به سیاست خارجی و اعتبار جهانی آمریکا لطمه زده است و در این مسیر، چند رهبر تمامیت خواه، او را یاری داده اند. (برنز مستقیماً از اردوغان، پوتین و محمد بن سلمان، نام برده است.)

در پایان باید گفت، ترکیه در چندین حوزه، توقعات و انتظاراتی در مورد اهداف و سیاست های تیم جو بایدن دارد.

آنکارا امیدوار است که آمریکا به حمایت از نهادهای اقماری پ.ک.ک در مناطق کردنشین شمال سوریه پایان دهد، فعالیت شبکه فتح الله گولن در آمریکا را ممنوع کند، در شرق مدیترانه و به ویژه در مورد قبرس از ترکیه و قبرس ترک حمایت کند، در قره باغ اعتراض و انتقادی به همراهی ترکیه و روسیه و آذربایجان نداشته باشد، در پرونده لیبی مانع خاصی بر سر راه تحرکات ترکیه ایجاد نشود و شاید از همه این ها مهم تر این که تحریم نظامی از روی میز برداشته شود و هواپیماهای اف 35 به ترکیه تحویل داده شوند و موشک های روسی اس 400 از این به بعد مورد اعتراض و انتقاد آمریکا قرار نگیرد.

شواهد نشان دهنده این است که بخش قابل توجهی از توقعات و انتظارات ترکیه از تیم جو بایدن، نسبت و انطباق چندانی با واقعیت ندارد و گذشته از این، درک این نکته نیز مهم است که تحریم تسلیحاتی ترکیه از سوی سنای آمریکا، با رای قاطعانه نمایندگان هر دو طیف دموکرات و جمهوری خواه صورت گرفت و از این نظر، باید گفت، پایان اختلافات، تضاد منافع و تفاوت دیدگاه های آنکارا و واشنگتن در میان مدت، خوشبینانه به نظر می رسد.

انتهای پیام/