ارتباط با موسیقی غرب موجب کاهش تنوع ریتمیک در موسیقی ایران شد

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، نفیسه غلامپور در برنامه «ارغنون» رادیو گفت‌وگو، با اشاره به شکل‌گیری زمینه موسیقی از دوران کودکی، گفت: از کودکی با موسیقی رادیو و تلویزیون همراه بودم و هرگاه زمزمه‌های «اندک اندک» را می‌شنیدم، خود را به تلویزیون می‌رساندم. در دوران مدرسه درگیر درس و امتحانات بودم و فرصتی دست نمی‌داد تا موسیقی را به صورت جدی دنبال کنم.

این کارشناس ارشد موسیقی از دانشگاه هنر ادامه داد: در 11 سالگی مدتی برای ساز کیبورد آموزش دیدم ولی به دلیل درس و مشق این رشته را ادامه ندادم. دانشکده فنی موسیقیِ قوی داشت و دانشجویان در کنار سنگین بودن دروس، سطح بالایی از موسیقی را مورد توجه قرار می‌دادند.

غلامپور گفت: کم کم موسیقی برایم پر رنگ شد تا جایی که ساز سنتور را انتخاب کردم و از دیگر سو بسیار موسیقی را گوش می‌دادم و بالاخره ساز استاد مشکاتیان را به عنوان ساز تخصصی انتخاب کردم.

وی با نگاهی مهندسی به تشریح اهمیت موسیقی دستگاهی پرداخت و گفت: تغییر موسیقی از شکل مقامی که در گذشته مرسوم بود، به موسیقی دستگاهی طی روندی تدریجی صورت گرفت و اساتید در این زمینه تحقیق و پژوهش کرده‌اند. تا قبل از دوران صفوی 12 مقام اصلی داشتیم که مشتمل بر 6 شعبه بود و به تدریج به دستگاه تبدیل شد و یکی از علل محتملِ آن، کاهش توان آهنگسازی در مدتی استاندارد برای یک اجرا بود.

وی این روند را دست‌مایه‌ای برای کار خلاقانه دانست و تأکید کرد: تا پیش از این بیان می‌شد که دستگاه‌ها یک وحی منزل هستند و باید عیناً اجرا شود و از این‌رو طی سالیان، دچار تکرار شدیم. با استفاده از گوشه‌های مختلف باید از فضایی حرکت کرد و از یک مبدأ به یک مقصد رسید. آهنگساز و نوازنده باید از این روندها ایده بگیرند و روندهایی مشابه را خلق کنند.

این نوازنده و مدرس سنتور گفت: پیش از دوره صفویه نظام ریتمیک گسترده بوده است. بعد از دوره صفوی بسیاری از این ریتم‌ها به دست فراموشی سپرده شد و طی ارتباط با موسیقی غربی، بیشتر نواهای ما شش هشتم و ریتم‌های دوچهارم و چهار چهارم بود.

غلامپور غلبه ریتم شش هشتم را موجب افت تنوعی ریتم‌ها در موسیقی ایرانی دانست و گفت: در سال‌های اخیر جنبشی برای احیای موسیقی قدیم ایران شکل گرفت تا بدانیم چه گنجینه‌ای در اختیار داشتیم تا دست‌مایه کار خلاقانه قرار گیرد و ما را از کلیشه‌های امروزی جدا سازد. بررسی رسالت موسیقی دوران قدیم از الزامات موسیقی ماست. از دیگر سو باید سنت موسیقی کشورهای همجوار که شامل ایرانی، عربی و ترکی است را باز شناسایی کنیم.

انتهای پیام/