به گزارش خبرنگار قضائی خبرگزاری تسنیم، سومین نشست از سلسله وبینارهای تخصصی حقوق و رسانه با عنوان «نظام حقوقی حاکم بر رسانهها در عصر کرونا» با حضور سید امیرحسین قاضیزادههاشمی، نایب رئیس مجلس شورای اسلامی و عضو ستاد ملی مقابله با کرونا، محمدمهدی قاسمی، مدیر شبکه سلامت سیما و رئیس شورای سلامت رسانه ملی و همچنین سید احمد حبیبنژاد، عضو هیأت علمی دانشگاه تهران و دبیر علمی وبینار برگزار شد.
قوانین مقطعی تعارضآفرین است
در ابتدای این نشست مجازی قاضیزادههاشمی با اشاره به عدم وجود قانون جامع در حوزه رسانه و بحران گفت: ما در حوزه قانوننویسی نگاه سیستمی و جامعنگر نداریم و هر جا هم که مشکلی ایجاد شده با تصویب قوانین مقطعی موجب ایجاد تعارض و تضاد در قوانین شدیم که البته با تنقیح قوانین در حال حل این مسأله هستیم. مسأله دیگر که با آن مواجه هستیم وجود نهادها و سازمانهای موازی در زمینه قانونگذاری است که با تصویب قوانین و دستورالعملهای زودگذر، موجب حل مقطعی و زودگذر مسأله میشوند و مسائل و مشکلات را سیستمی و ریشهای حل نمیکنند که این مسأله باعث میشود عنصر پاسخگویی در کشور هم از بین برود و نهاد مشخصی برای پاسخگویی راجع به مشکل پیش آمده پیدا نمیکنید.
شکست کرونا در حوزه شعار شکل گرفت
نایبرئیس مجلس شورای اسلامی در پاسخ به اینکه رویکرد ما در قبال کرونا چه بوده است، خاطرنشان کرد: شکست کرونا در حوزه شعار شکل گرفت و آن چیزی که در عمل اتفاق افتاد نه شکست کرونا بود و نه مدیریت آن، بلکه تعقیب کرونا بود. بعد از اقدامی که تحت عنوان طرح شهید سلیمانی صورت گرفت تا حدودی مدیریت کرونا اتفاق افتاد. شکست کرونا معنایی ندارد و در مدیریت کرونا بحث همزیستی با ویروس مطرح است و باید به سمت اصلاح سبک زندگی برویم.
عضو ستاد ملی مقابله با کرونا با اشاره به دو روش مرسوم در دنیا برای مقابله با ویروس کرونا افزود: ما در دنیا دو روش چینی و کرهای برای مقابله ویروس داشتیم. چینیها معتقد به قرنطینه سراسری بودند اما در روش کرهای به صورت هوشمند و با تست همگانی، افراد مبتلا را از جمع جدا میکردند.
وی با بیان اینکه مسأله سلامت برای مردم از اهمیت ویژهای برخوردار است، گفت: رسانه، پیام متخصصان حوزه سلامت را به مردم منتقل کرد و مردم هم اعتماد کردند؛ البته کشاندن دعوای متخصصان سلامت از جمله کارشناسان طب سنتی و طب جدید کار درستی نبود، اما مردم با اعتماد به متخصصان پزشکی از طریق پیامهایی که از رسانه دریافت میکردند به رسانههای رسمی هم اعتماد کردند. باید مراقب بود با ایجاد دعواها بر سر واکسن یا دستورالعملها و ... اعتماد ایجاد شده خدشهدار نشود.
رسانه پشتوانه قدرت نرم است
قاضیزادههاشمی در خصوص رسانه و مفهوم قدرت نرم در موضوع کرونا گفت: قدرت به معنای اقتدار است به صورتی که توان تصمیمگیری و اعمال آن را داشته باشیم. در موضوعاتی که "اجتماعپایه" است باید برای اعمال تصمیمات حاکمیتی از نفوذ رسانه کمک گرفت و برای افراد جامعه رفتارسازی کرد؛ اگر این اتفاق افتاد، رسانه به صورت موفقیتآمیز پشتوانه قدرت نرم میشود. البته برای قدرت نرم نحوه عمل هنرمندانه رسانه هم مهم است؛ یعنی وقتی میخواهیم ارزشی را منتقل کنیم انتقال هنرمندانه آن به اندازه همان ارزش مهم است.
نایبرئیس مجلس شورای اسلامی با اشاره به اعتماد مردم به رسانههای رسمی که پیام سلامت را منتقل میکنند افزود: صداوسیما در موضوع کرونا برای مردم مرجعیت بسیاری دارد و مردم اعتماد کافی به افرادی که در مبادی رسمی فعال هستند دارند و وقتی خواستیم کشور را دو هفته قرنطینه کنیم، صدا و سیما به خوبی پای کار آمد. همچنین رسانه در افزایش سطح سواد سلامت مردم در این اپدیمی نقش پررنگی داشت.
نقش رسانه مرجعیتبخشی به مراجع معتبر علمی و قانونی است
وی در خصوص نقش رسانه در حوزه سلامت خاطرنشان کرد: نقش رسانه به خصوص در حوزه سلامت، مرجعیتبخشی به مراجع معتبر علمی و قانونی است تا بتواند افکار عمومی را به درستی مدیریت کند، این مسأله میتواند در ادامه عنصر پاسخگویی را در مراجع ذیصلاح تقویت کند. اگر کنار این مراجع معتبر، مراجع متعدد دیگر ایجاد کنند این باعث بروز سردرگمی میشود و این عدم یکپارچگی در عمل و تصمیم موجب مخدوش شدن مراجع علمی میشود؛ مانند اتفاقی که در آمریکا افتاد و دونالد ترامپ با زدن ماسک مخالفت کرد و موجب سردرگمی مردم آمریکا در استفاده از ماسک شد.
چگونگی مدیریت پساکرونایی
عضو ستاد ملی مقابله با کرونا در خصوص چگونگی مدیریت پساکرونایی اشاره کرد: ما باید به دنبال اصلاح سبک زندگی باشیم. تا زمانی که دنبال درمان بودیم موفقیت چندانی نداشتیم، اما از زمانی که دنبال افزایش سطح سواد سلامت مردم و استفاده از وسایل محافظتی رفتیم شرایط بهتر شد. ما با دورهای از بیماریهای عفونی فراگیر خطرناک روبرو هستیم و مردم به لحاظ روانی باید برای مقابله با این شرایط آشنا شوند و باید برای آن مانند آمادگی برای زلزله، مانور انجام شود. لازم است در متون درسی، روشهای مقابله با این بیماریها آموزش داده شود و با کمک هنر، رسانه و سینما سطح آمادگی مردم را برای مقابله با این ویروس افزایش دهند.
وحشت شیوع کرونا در ایران مدیریت شد
در بخش دیگری از این نشست مجازی قاسمی، مدیر شبکه سلامت سیما با ترسیم شرایط کشور در زمان شیوع ویروس کرونا در جامعه گفت: پیش از شیوع ویروس در کشور مردم با تصاویر کشور چین در رویارویی با این بیماری روبرو شدند و وحشت بسیاری از شیوع آن در جامعه ایجاد شده بود. نکته دیگر اینکه، بیماری کرونا یک ویروس نوپدید بود و ما جزو اولین کشورهایی بودیم که بعد از کشور چین گرفتار این ویروس شدیم و هیچ تجربهای از عملکرد ویروس در اختیار جامعه پزشکی ما نبود. همچنین ما روزهای پراسترس فتنه آبان 98، ترور شهید سلیمانی، سقوط هواپیما و مسائل دیگر را پشت سر گذاشته بودیم و روزهای شلوغ عید نوروز را هم پیش رو داشتیم. مسأله دیگری که علاوه بر ویروس با آن دست به گریبان بودیم سمپاشیهای رسانههای معاند در خصوص وضع پیش آمده بود و سعی میکردند آمارهای ما را زیر سؤال ببرند و عملکرد کادر درمان کشور را مخدوش کنند.
وزارت بهداشت توانست مدیریت کار را به دست بگیرد
رئیس شورای سلامت رسانه ملی با ذکر این نکته که ویروس کرونا با دیگر بیماریهای فراگیر در گذشته متفاوت است افزود: من در مجموع معتقدم وزارت بهداشت به تدریج توانست مدیریت کار را به دست بگیرد، آنها در ابتدا رویکرد درمان محور داشتند اما به مرور رویکردشان بهداشت محور و پیشگیرانه شد. رسانه ملی در ابتدای شیوع کرونا سه سیاست در نظر گرفت؛ یک اطلاع رسانی سریع و دقیق، دو آموزش مسائل بهداشتی و رفتاری، سه آرامشبخشی و عدم ایجاد وحشت در مردم که رویکردهای بسیار درستی بود و نتایج خوبی هم از آن گرفتیم. رفتار مردم کشور ما نسبت به بسیاری از جوامع غربی متمدنانهتر بود.
رسانه ملی در دوران شیوع کرونا فرهنگ عمومی را تغییر داد
قاسمی در خصوص میزان تأثیرگذاری رسانه ملی در رفتارسازی مردم برای مقابله با کرونا ابراز داشت: ما در رسانه ملی باید کاری میکردیم تا رفتاری مثل دست دادن و روبوسی کردن که سالیان سال جزو فرهنگ عمومی جامعه بوده است تغییر کند. همچنین در شرایطی که مردم احساس ترس داشتند ایجاد یک شعار حماسی میتوانست در همبستگی ملی مؤثر باشد و شعار "کرونا را شکست میدهیم" در همین راستا بود.
کنترل کرونا در کارزار حداکثری آمریکا مطلوب بود
وی با اشاره به کارزار فشار حداکثری آمریکا، روند کنترل بیماری در کشور را مطلوب ارزیابی کرد و اظهار کرد: مردم در ابتدای شیوع ویروس کرونا به دلیل ترس از بیماری به بیمارستانها هجوم بردند و این مسأله مشکلات بسیاری برای کادر درمان ما ایجاد کرد، اما ما در رسانه ملی توانستیم با اعلام لزوم وجود علایم بیشتر برای مراجعه، بار مراجعات را کمتر کنیم. اکنون ترس و وحشت از بیماری تا مقدار زیادی کم شده اما نباید سادهانگاری کنیم.
رسانه باید مرجعیت خود را حفظ کند
مدیر شبکه سلامت سیما در خصوص تأثیر رسانه در دوران پساکرونا خاطرنشان کرد: باید مراقبت کنیم تا رسانه مرجعیت خود را حفظ کند؛ این مسأله نیاز به حمایت و پشتیبانی دارد. موضوع سلامت در گذشته هیچگاه اولویت اول نبوده است، اما انصافاً عملکرد رسانه ملی در این زمینه خوب بوده است. به دنبال شیوع ویروس کرونا سواد سلامت مردم در قبال مسائل بهداشتی بسیار بهتر شد. ما نیاز به تشکیل میز بحران داریم و باید با توجه به بحرانهای متعدد که با آن روبرو هستیم توجه بیشتری به این مسأله شود.
کرونا را سیاسی نکنید!
وی با انتقاد از سیاسی کردن موضوع کرونا افزود: اتفاق خوبی که افتاد مردم سواد رسانهای خوبی در مسائل بهداشتی پیدا کردند و آمار هم همین را نشان میدهد و تجربه نشان داده که وقتی کل جامعه دست به دست هم میدهد نتایج خوبی گرفتهایم، اما هر گاه مسائل سیاسی شد و استرس مردم را بالا بردند، کار ما سخت میشود و عملکرد رسانهای ما را با چالش روبرو میکند؛ البته در مجموع همراهی مردم کمک بسیاری در کنترل و مدیریت موضوع کرده است.
نیازمند قانون جامع سلامت هستیم
در پایان این نشست هم حبیبنژاد، دبیر علمی نشست ضمن جمعبندی بحث، بیان کرد: رسانهها در مجموع توانستند اعتماد مردم را جلب کنند، اما ما نیاز به قانون جامع سلامت برای حل این موضوعات داریم. ما با مشخص کردن حقوق و تکالیف رسانهها میتوانیم عملکرد بهتری را از رسانه در زمان بروز بحران انتظار داشته باشیم که لازمه آن تدوین قانون جامع بحران در حوزه سلامت است. با تغییر مدل اطلاعرسانی سلبی به اطلاع رسانه ایجابی هم میتوانیم عملکرد بهتری در مدیریت بحران کرونایی نشان دهیم.
جدیدترین خبرها و تحلیلهای ایران و جهان را در کانال تلگرامی تسنیم بخوانید. (کلیک کنید)
جدیدترین خبرها و تحلیلهای ایران و جهان را در صفحه اینستاگرامی تسنیم بخوانید. (کلیک کنید)
انتهای پیام/