به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، سریالهای تاریخی درباره انگلستان سابقه طولانی دارند و بدون شک فعالیتهای شبکه BBC در این زمینه بسیار مؤثر بوده است زیرا این شبکه در کنار تولیدات خبری خود سالها است که به ساخت و تولیدات نمایشی مشغول است و توانسته تا به حال صدها سریال و فیلم سینمایی درباره تاریخ انگلستان، خاندان سلطنتی و موفقیتهای این کشور در جنگهای جهانی اول و دوم تولید کند.
سریالهایی مانند آخرین پادشاهی، غریبه، تئودورها، پیکی بلاندرز، جهان بر روی آتش، شمال و جنوب، گرگ هال و تاج، تنها نمونههایی از سریالهایی است که انگلستان به کمک شبکه سلطنتی خود ساخته است و دیگر سریالها از این شبکه و شبکههای دیگر نیز موجود است که فهرست آنان را بسیار طولانی میکند.
نکته جالب توجه اینکه عمده این آثار نمایشی جنبه مثبت و کاملاً ایدئولوژیک درباره تاریخ این کشور استعمارگر دارد و همواره نگاهی غرورآفرین، سربلندانه و فاتحانه نسبت به خود دارد. این رویه باعث شده است تا ذائقه مخاطبین سریالها و فیلمهای انگلیسی تثبیت شود و زاویه دید انتقادی و حتی نزدیک به انتقاد را برنتابند. این مسأله البته به روحیه وطنپرستانه مردم انگلیس و احساس میهندوستی شدید آنها نیز بازمیگردد. انگلیسیها دوست دارند در فیلمها کاملاً سبک زندگی و ویژگیهای بومی آنان نمایان شود. البته برخی از این سریالها رویهای منفی نسبت به بخشی از تاریخ انگلیس دارد مانند تئودورها که آن هم به دلیل نقد نظام سلطنتی قبل از خاندان الیزابت است تا جایگاه مثبت و مقتدرانه خاندان بعد از هنری هشتم (آخرین پادشاه خاندان تئودور) را نمایش دهد.
اما اتفاقی که در سال گذشته با نمایش سریال «تاج» در این کشور رخ داد، باعث شد تا فضای رسانهای علیه یک سریال جنجالی شود و انتقاداتی درباره این سریال آغاز شود. این فصل از سریال درباره رویدادهای اواخر دهه 1970 و دهه 1980 میلادی انگلستان است که بیشتر بر زندگی «پرنسس دایانا»، همسر سابق «پرنس چارلز» ولیعهد این کشور متمرکز است.
داستان انتقادات از این قرار بود که سریال «تاج» که البته محصول شبکه نتفلیکس و با ذائقهای متفاوت از شبکه BBC ساخته شده است، نگاهی متفاوت به خانواده سلطنتی انگلستان داشت. نگاهی که گویا تنها نکته قابل تأملش این بود که فضای درون زندگی خانواده سلطنتی سریال، کاملاً و صددرصد منطبق با جزئیات اصلی خانواده سلطنتی انگلیس نبود.
نمایی از سریال تاج
این اتفاق باعث شد که برخی رسانهها نسبت به این موضوع واکنش نشان بدهند که آیا محتوای این سریال همان زندگی واقعی این خانواده است یا خیر؟ حتی کار از این بالاتر رفت و باعث شد که وزیر فرهنگ این کشور در نامهای به نتفلیکس بخواهد که در ابتدای این سریال این نکته درج شود که این سریال خیالی است و براساس واقعیت محض نیست. اما نتفلیکس که از پرمخاطب شدن سریالش خوشحال بود و این قدرت را داشت که بر اساس ضوابط خودش عمل کند، نامه وزیر را رد کرد و تغییری در سریال ایجاد نکرد.
بعد از این برخی به این فکر میکردند که نظر خود خاندان سلطنتی چیست؟ آیا پرنس چارلز، پرنس هری و یا ملکه الیزابت مخالفت خود را نسبت به این سریال علنی میکنند یا خیر؟ اما ماجرای نقد سریال متوقف نشد و هواداران خاندان سلطنتی و طرفداران فدایی ملکه الیزابت باز به نقد این سریال از جنبههای تاریخی و تطابق با واقعیت اشاره کردند.
به عنوان مثال «پنی جونر» تاریخنویس سلطنتی در مصاحبه با «تایمز لندن» سریال را متهم به ارائه «ظالمانهترین، غیرمنصفانهترین و وحشتناکترین» تصویر از خانواده سلطنتی کرده است. این انتقاد بسیار صریح از این سریال باعث شد که این بار خود پرنس هری به یک برنامه تلویزیونی بیاید و درباره این سریال اظهارات رسمی خود را بیان کند. البته خانواده سلطنتی سال قبل نیز انتقاداتی را به صورت کلی و نه از زبان خود پرنس هری و اعضای خاندان سلطنتی بیان کردند، برای همین این اظهارات رسمی در تلویزیون برای مشخص کردن نگاه و نظر این خانواده اهمیت بسیار داشت.
پرنس هری در این برنامه با تاکتیکی هوشمندانه بیان میکند که این سریال یک اثر خیالی است و همین نشان میدهد که اگر نکتهای در این سریال منطبق با واقعیت نیست اهمیت زیادی ندارد. اما مطلب دیگری که او در این برنامه میگوید از اهمیت بیشتری برخوردار است. هری اعتراف میکند که «تاج» در نمایش فشار موجود در سبک زندگی سلطنتی بسیار دقیق عمل کرده است؛ اینکه مسئولیتها و وظایف خانواده و این دست مسائل چه فشارهایی برای آنان ایجاد میکند. این جمله یعنی اینکه این سریال توانسته نظر خانواده سلطنتی را جلب کند. سخنان هری نشان میدهد که منتقدان دو آتیشه سریال کمی زیادهروی کردند.
پرنس هری
برای همین سریال تاج را برخلاف آنچه متملقین خاندان سلطنتی انگلستان ظالمانه و غیرمنصفانه میخوانند، میتوان اثری در خدمت خاندان سلطنتی بریتانیا خواند که در فضایی نیمه خیالی-واقعی و با نگاهی نیمه روشن خواسته است تا جایگاه این خانواده را در میان مردم تثبیت کند. خصوصاً آنکه هری نیز در قسمتی دیگر از صحبتهایش اذعان میکند که از از دیدن سریال «تاج» احساس بهتری نسبت به خواندن گزارشهایی که در مورد من، خانواده و همسرم مینویسند، دارم.
خانواده سلطنتی انگلستان
هری حتی منتقدان را به صورت غیرمستقیم نقد میکند و میگوید که میان چیزی که خیالی است و اثری که کاملاً مستند است و قرار است که عین حقیقت را گزارش کند تفاوت وجود دارد. منتقدین سریال آن را محکوم میکنند که برخلاف واقعیت است درحالی که مشخصاً سریال اثری خیالی و برداشتی آزاد از زندگی خانواده سلطنتی است.
بنابراین سریال تاج نیز اگرچه با سبک و فرمانی دیگر در شبکهای غیرسلطنتی ساخته شده است اما محتوای آن نیز مانند اکثر آثار ساخته شده در غرب در خدمت نظام سرمایهداری و زرسالارانی است که در حال حکمفرمایی بر جهاناند. اما نتفلیکس این رویه را هوشمندانه و بدون اغراق و در جهانی خیالی اما مبتنی بر واقعیت ساخت تا جایگاه خاندان سلطنتی انگلستان را بتواند بار دیگر به شکل خاصی تثبیت کند.
انتهای پیام/