به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم، مناسبات فدراسیون روسیه و اتحادیه اروپا در اوایل قرن بیست و یکم در قالبهای مختلفی دنبال میشد و طرفین تلاش میکردند تا از طریق گفتوگو به گسترش همکاریها در حوزههای مختلف بپردازند، اما این چارچوبها به تدریج متوقف شد و مناسبات دو طرف از آن دوران طلایی فاصله گرفت. بحران اوکراین و مسائل مربوط به الحاق کریمه، تعاملات مسکو و بروکسل را به مرحله تنش و اقدامات متقابل کشاند. در حال حاضر، بیش از یک دهه است که روابط روسیه و اتحادیه اروپا تحت تأثیر نوسانهای شدیدی قرار میگیرد، اما ظاهراً عرصههای گریزناپذیری وجود دارد که سطح تعاملات را حفظ میکند. در این رابطه، اندیشکده روسیِ باشگاه مباحثه والدای، مقالهای را به قلم تیموف بورداچف، مدیر برنامه والدای و کارشناس ارشد سیاست بینالملل منتشر کرده است.
تزلزل در روابط مسکو-بروکسل معنای خاصی ندارد، اما شرایط جدیدی در مناسبات به وجود آمده است
بورداچف در این مقاله مینویسد: فدراسیون روسیه هرگز در بازار مشترک اتحادیه اروپا نبوده است و نمیتوانست باشد. اما باید گفت که پیامدهای متزلزل مناسبات سیاسی، در حوزه اقتصادی چندان قابل توجه نخواهد بود. درواقع، طرفین روابط چندان مهم و اساسی را ایجاد نکردند که قطع آن باعث شود دو طرف به پرستاریِ جراحتهای بر جای مانده از آن مبادرت ورزند. دلیل اصلی این است که اتحادیه اروپا طی سالهای گذشته تمایلی نداشته تا اجازه دهد کلمات و الفاظ در روابط دو جانبه به مرحله عملیاتی تبدیل شود. در حقیقت، تزلزل در مناسبات مسکو با بروکسل معنای خاصی ندارد، اما با دیدگاهی نمادین، اساساً شرایط جدیدی در مناسبات به وجود آمده است که نادیده گرفتن آن غیرممکن است.
در اوج محدودیتها، همکاریها ادامه داشته است!
وی با اشاره به فرمتهای مختلف گفتوگو بین روسیه و اتحادیه اروپا، توضیح میدهد: پس از شروع بحران نظامی و دیپلماتیک بین مسکو و بروکسل، به دنبال مسائل مربوط به اوکراین، تجارت دوجانبه فدراسیون روسیه با کشورهای عضو اتحادیه اروپا، همچنین همکاریهای فنی بین آنها، با برخی محدودیتهای غیرتجاری مهمی روبرو بود. کشورهای اتحادیه اروپا پس از حوادث مربوط به تابستان سال 2014 اقدام به اعمال فشارهای اقتصادی بر روسیه کردند، دولت مسکو نیز پاسخ متقابل به آنها را در قالب ایجاد محدودیتهایی برای دسترسی تعدادی از کالاهای اروپایی به بازار خود و در درجه اول محصولات کشاورزی اعمال کرد. از سوی دیگر به دلیل تحریم شرکتهای روسی مرتبط با شبه جزیره کریمه، تبادلات در حوزه فناوری نیز دچار اختلال اساسی شده است. اما در همین دوره سرمایهگذاریِ کشورهای برجسته اتحادیه اروپا در کشور روسیه افزایش پیدا کرد، در اینجا موقعیتهای پیشرو توسط فرانسه، آلمان و ایتالیا اشغال میشود.
مذاکرات برای سفر بدون ویزا پیش از بحران اوکراین توسط اتحادیه اروپا قطع شد
کارشناس روس با توجه به برنامههای از پیش تعیین شده اتحادیه اروپا برای روابط با روسیه، مینویسد: گفتوگو درباره سفر بدون ویزا که مدتها برای مسکو از اهمیت زیادی برخوردار بود، در مقطع زمانی پیش از بحران اوکراین، توسط اتحادیه اروپا قطع شد، بر خلاف این واقعیت که طرفین تلاشهای مقدماتی زیادی را برای اجرای این موضوع انجام دادند، اما تصمیم نهایی در مورد حرکت آزادانه شهروندان هرگز اتخاذ نشد. دلیل آن نیز به تمایل بروکسل و کشورهای برجسته اروپایی برای حفظ مسئله ویزا به عنوان یک امتیاز و ابزاری است که بتوانند از طریق آن کشورهای جدا شده از اتحاد جماهیر شوروی سابق را تشویق به مشارکت در قالبهای تأسیس شده مناسبات کنند، برای این فرایند تبلیغات زیادی توسط اتحادیه اروپا صورت گرفته بود.
روسیه مجبور بوده به تنظیم سیاستهای خود با واقعیتهای خارجی بپردازد
کارشناس سیاست بینالملل، معتقد است: باید گفت که در سیاست یک محور مهم وجود دارد، در واقع قدرت تعیین میکند که آیا کشور میخواهد بر اساس سیاستهای خود، واقعیتها را تغییر دهد، یا اینکه سیاستهای خود را متناسب با ضرورتهای برآمده از واقعیت تنظیم کند. برای مدت زمان طولانی، فدراسیون روسیه مجبور بوده است نسخه دوم را دنبال کند و با صبر و حوصله به تنظیم خود با شرایط محیط خارجی بپردازد. کشورهای اتحادیه اروپا با اینکه بیشتر آنها در مناسبات اقتصادی خارجی با روسیه پیشرو هستند، برای خود موقعیت اصلی از این واقعیت طلبکارانه را در نظر گرفتهاند و با توجه به موارد گفته شده این موضوع، چندان تعجب آور نیست. با این حال، طرفین، دیگر نیازی به حمایت سیاسی برای مناسبات اقتصادی نسبتاً پایدار خود ندارند.
بورداچف در پایان تأکید میکند: با وجود این واقعیت که روسیه طی 10-12 سال گذشته تجارت و سرمایهگذاری خود را با کشورهای آسیایی، در درجه اول چین افزایش داده است، اما اروپا همچنان مهمترین مقصد صادرات طبیعی و بزرگترین منبع سرمایهگذاری خارجی روسیه است. بنابراین، هیچ دلیلی وجود ندارد به این باور برسند که پایان رسمی گفتوگوی سیاسی با اتحادیه اروپا، به طور قابل توجهی تغییر دهنده مناسبات اقتصادی باشد.
انتهای پیام/