به گزارش تسنیم «پرونده معجزه آبخیزداری» ؛ وقوع سیل های مخرب و ویرانگر در طی سال های اخیر به خصوص در اوایل فصل بهار و در شروع سال جدید، این سوال را به اذهان متبادر ساخته است که علل و عوامل وقوع سیل های مخرب چیست و راه حل مقابله چیست؟ در این گزارش سعی شده است پاسخ به این سوال از سوی پژوهشگران جوان رشته آبخیزداری پاسخ داده شود.
ابوطالب کهریزی «دانش آموخته کارشناسی ارشد مهندسی آبخیزداری دانشگاه تربیت مدرس» در پاسخ به این سوال که منشا وقوع سیل های مخرب چیست می گوید: «منشأ همه دردها بر اثر فشار و استفاده بی رویه بر منابع طبیعی تجدیدپذیر است که بیشتر این زیست بوم ها به صورت زیست بوم های شکننده بوده که حتی دخالت مختصر بشر نیز سبب ایجاد سیر قهقرایی در آنها شده و آنها به سوی زیست بوم های ناپایدار سوق می دهد. با عنایت به اینکه سطح وسیعی از کشور را مراتع خشک و نیمه خشک تشکیل می دهد. با این وجود بهره برداری نامناسب و بیش از حد از منابع طبیعی سبب به هم خوردن تعادل بوم شناسی زیست بوم های مرتع و بیابان شده که حاصل آن کاهش عمر مفید سدها، افزایش آمار سیل، از بین رفتن پوشش گیاهی و بیابانی شدن اراضی، تشدید خشکسالی، رانش زمین و فرسایش خاک شده است. به دلیل نبود یک الگوی مناسب در بهره برداری از عرصه های طبیعی، توان این عرصه ها روز به روز در حال کاهش بوده و خسارت های ناشی از آنها در حال افزایش است.»
زهرا کوهی «دانش آموخته کارشناسی ارشد مهندسی آبخیزداری دانشگاه گنبد کاووس» نیز کاشت درختان غیرمثمر را یکی از علل و عوامل سیل دانسته و در این باره معتقد است: «یکی از علت های سیل شهری بخاطر ریشه درختانی مثل اکالیپتوس و کنوکارپوس است که وارد فاضلاب شهری می شود و از طرفی این درختان به خاطر گرده هایی که دارند باعث فرسایش خاک می شوند. ریشه های اکالیپتوس تا عمق زمین نفوذ می کند و باعث بالا آمدن آب دریا می شود و شوری آب را به دنبال دارد.»
تعرض به حریم رودخانه و و اشغال بستر آن نیز از یکی از عواملی است که «سمیه زارع دانش آموخته کارشناسی ارشد رشته آبخیزداری دانشگاه تربیت مدرس» در وقوع سیل های مخرب از آن می کند و در این باره می گوید: «زمان زیادی از سیلی که در شیراز به دلیل تعرض به حریم مسیل و رودخانه و اشغال بستر رودخانه برای جاده سازی به وجود آمده، نمی گذرد. سیلی که علاوه بر خسارت های مالی زیاد، متأسفانه خسارت های جانی نیز به همراه داشت. به جای اینکه دست دعا را به سمت آسمان بگیریم بخاطر بلایای طبیعی، باید دخالت های نابجا در طبیعت و منابع طبیعی را کم کنیم.»
در پاسخ به این سوال که راه حل مقابله با وقوع سیل های مخرب چیست؟ کهریزی می گوید: «راه حل این معضل، تغییر نگرش مدیران و سیاستگذاران از سمت راهبرد درمان به سمت راهبرد پیشگیری، تفکر سیستمی و مدیریت جامع آبخیز است. بی شک اصلاح ساختارهای کشاورزی و منابع طبیعی برای کاهش خسارات ناشی از رخدادهای طبیعی بسیار کمتر و منطقی تر از هزینه هایی است که باید برای جبران خسارات محتمل شود.»
سخن پایانی آنکه طبق گفته های پژوهشگران جوان کشورمان در شرایطی که بیشتر مناطق کشورمان به علت تخریب بیش ازحد منابع طبیعی با بحران مواجه شده و ادامه این روند می تواند کشور ما را با مشکلات بسیاری مانند سیل های مخرب، کم آبی، طوفان، شن های روان، آلودگی محیط زیست، خشکسالی و قحطی رو به رو کند، بهترین راه مقابله با این مخاطرات و جلوگیری از تخریب بسیاری از زیرساخت ها و عرصه های طبیعی و همچنین آواره شدن مردم بخاطر سیل، آبخیزداری و اعمال مدیریت جامع حوزه آبخیز در کشور است. مساله ای که باید مدنظر دولت و مجلس شورای اسلامی قرار گرفته و قوه قضاییه نیز با هر گونه اهمال و تقصیری در این باره بشدت مقابله کند.
از همین پرونده بیشتر بخوانید:
انتهای پیام/