محمد جمشیدی عضو هیئت علمی دانشگاه تهران در گفتوگو با خبرنگار سیاسی خبرگزاری تسنیم، درباره بیانات روز گذشته رهبر معظم انقلاب پیرامون برجام و این نکته که فرمودند "در قضیه برجام عجله شد"، اظهار داشت: وعده انتخاباتی آقای روحانی این بود که در 100 روز اول توافقی با طرف غربی انجام دهد که این خود باعث شد آنچه در دولت قبلی در قالب مذاکرات عمان انجام شده بود، در قالب توافق ژنو به شکل ضعیفتر دنبال شود.
وی افزود: مقام معظم رهبری در فرآیند مذاکرات منتهی به برجام نیز بارها تاکید کردند که منافع کشور، خواستههای کشور و لزوم رفع تحریمها چیزهایی است که باید مذاکره کنندگان آنها را تامین کنند اما متاسفانه این اهداف به شکل واقعی محقق نشد. مرحله بعدی توافق لوزان بود که در فروردین سال 94 نهایی شد که آنجا هم رهبر انقلاب فرمودند که عجله نکنید و اگر حالا یکی دو ماه به تاخیر بیفتد اشکالی ندارد اما باید توافقی درست صورت گیرد.
این استاد دانشگاه ادامه داد: رهبری تاکید داشتند که مذاکره کنندگان به نظر منتقدان داخلی نیز توجه داشته باشند. معنی آن این بود که رویکردهای واقعبینانهای نسبت به فرآیند مذاکرات در کشور وجود داشت که در تیم مذاکره کننده موجود نبود. البته وزارت خارجه جلساتی هم تشکیل داد که از نظر بنده سمبولیک بود و در نهایت توافق برجام را بدون توجه به نقدهای منتقدان داخلی انجام دادند.
جمشیدی با بیان اینکه در آغاز توافق نیز ما مشکلاتی را داشتیم و رهبر انقلاب 9 شرط را گذاشتند که بر اساس آنها توافق اجرا شود که یادآوری آن 9 بند نیز قابل توجه است، خاطرنشان کرد: مشکلی که در اجرای برجام وجود داشت این بود که طرف ایرانی ابتدا تمامی تعهدات خود را اجرایی کرد و پس از آن آژانس این تعهدات را راستی آزمایی کرد و بعد از آن بود که با فاصله چند ماه طرف آمریکایی اقدام به اجرای تعهدات خود آنهم به صورت کاملا خفیف و قابل خدشه کرد.
این کارشناس مسائل بینالملل تصریح کرد: آنچه که ما از مسیر طی شده در برجام متوجه میشویم آن است که برای دولت آقای روحانی بیش از آنکه یک توافق خوب که دارای ضمانت اجرایی است مدنظر باشد، اصل رسیدن به توافق مهم بود و همین مسئله موجب شد تا طرف مقابل به این نتیجه برسد که میتواند از تعهدات خود ذیل برجام شانه خالی کند و حتی بدتر از آن میتواند در جایگاه مطالبهگر نیز قرار بگیرد.
استاد دانشگاه تهران در ادامه با اشاره به اینکه یک تصور ذهنی در طرف آمریکایی ایجاد شد که اعمال فشار به ایران جواب میدهد و این یکی از مشکلات رویکرد عجلهای در توافق با طرف مقابل بود، اظهار داشت: همواره یک اصل در مذاکره این است که هر طرفی که بتواند طرف مقابل را خسته کند پیروز است که متاسفانه این استراتژی در تیم مذاکره کننده کشورمان مشاهده نشد.
جمشیدی درباره بخش دیگری از بیانات رهبر انقلاب که فرمودند "اگر سیاست اعلامی ما را قبول نکردند همین شرایط ادامه پیدا کند"، گفت: ما همه مسیر تحریم را در این سالها طی کردیم و شدیدترین تحریمها که در تاریخ بیسابقه بوده علیه ملت ایران تحمیل شده است. تحریم فقط مربوط به بخش دولتی و ارکان نظام نیست بلکه به بخش خصوصی و غیردولتی ایران نیز اعمال شد و همه مسیرهایی که برای کشور ارزآور بود را تحریم کردند حتی اگر تحریمهای سازمان ملل نیز بازگردد، به شدّتِ این تحریمها به لحاظ محتوا و اثربخشی نخواهد بود اما طرف مقابل در حوزه افزایش توانمندی هستهای ایران در این سالها فشاری را متحمل نشده است بنابراین اینطور نیست که زمان به نفع غربیها باشد و بدون شک گذشت زمان به ضرر طرفهای غربی است چرا که هرچه در انجام تعهدات برجامی تاخیر بیندازند، فعالیتهای هستهای کشورمان با سرعت و قدرت بیشتری به پیش خواهد رفت.
وی با بیان اینکه در ماههای اخیر تحرکاتی آغاز شد و طرف مقابل نیز نسبت به این تحرکات اشراف کاملی دارد، اظهار داشت: به نظر میرسد اگر طرف غربی به سیاستهای مطالبهگرانه خود ادامه دهد برجام رسماً از بین خواهد رفت و با از بین رفتن برجام آنها نباید انتظار داشته باشند که بار دیگر میتوانند توافقی مشابه برجام با ایران به امضا برسانند. این تجربه را قبلاً نیز در حدفاصل سالهای 82 تا 84 داشتند و میدانند که اگر بر سیاست تحریمی افشاری کنند ایران نیز به سمت گزینههای راهبردی حرکت میکند.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران تصریح کرد: همکاری با چین و مراکز دیگر قدرت جهانی در دستور کار است و برنامه هستهای ایران با سرعت بیشتری حرکت میکند و طبیعی است که امکان افزایش تنشهایی نیز وجود دارد که خروجی این افزایش تنشها منجر به سرعت یافتن برنامه هستهای ایران و گسترش دامنه و ابعاد آن میشود لذا چشم انداز اینگونه است که اگر طرف آمریکایی بخواهد سیاست غیرحقوقی و غیرمنطقی را ادامه دهد و سیاست فشار حداکثری دولت ترامپ را با پوستهای دموکرات دنبال کند، خروجی آن از بین رفتن برجام است.
انتهای پیام/