یونان و ترکیه از امید به توافق تا تنش لفظی وزیران

به گزارش گروه بین الملل خبرگزرای تسنیم، دیروز مولود چاوش اوغلو وزیر امور خارجه ترکیه و همتای یونانی او نیکوس دندیاس در آنکارا با هم دیدار کردند و سپس برای برگزاری کنفرانس مطبوعاتی مشترک، در جمع خبرنگاران حضور پیدا کردند.

شواهد اولیه حاکی از آن بود که همه چیز به خوبی پیش رفته و دور نیست که آنکارا و آتن برای رفع اختلافات قدیم و جدید، به یک توافق ارزشمند و پایدار دست پیدا کنند، اما سخنان دندیاس نشان داد که خبری از توافق نیست. او عامدانه اختلافات را در جمع خبرنگاران نیز مطرح کرد.

تنش لفظی وزرای امور خارجه یونان و ترکیه نشان داد که اختلافات بین این دو کشور، عمیق تر از آن است که با چند نشست و مذاکره، به ایستگاه سازش و توافق برسد.

رفتار دندیاس، مصداق پرده برداری از اختلافات حل نشده بین آتن و آنکارا بود اما رسانه های ترکیه، غالباً، از سخنان او همچون «گستاخی» و بی ادبی یاد کردند.

دندیاس چه گفت که میزبان خشمگین شد؟

مهم ترین حرف دندیاس که خشم همتای ترک او را به دنبال آورد، دو بخش مهم داشت:

1.متهم کردن ترکیه به نقض حق حاکمیت یونان در مدیترانه شرقی.

2.تهدید ترکیه به اعمال تحریم از سوی اتحادیه اروپا.

دندیاس نشان داد که یونان از فعالیت‌های اکتشافی ترکیه در دریای اژه و مدیترانه شرقی گله مند است. به همین خاطر در مورد این بخش از اختلافات آنکارا - آتن گفت: ترکیه نباید به یونان درس دهد. در مورد این مساله، مواضع یونان کاملاً روشن است و این اولین بار نیست که شما از ما چنین چیزی می‌شنوید. ما بارها اعلام کرده ایم که  ترکیه در دریای اژه و همچنین در مدیترانه شرقی، قوانین بین‌المللی و کنوانسیون دریایی و حقوق حاکمیتی یونان را نقض کرده است. به عنوان مثال، ترکیه 400 پرواز بر فراز خاک یونان انجام داده که بدون رضایت ما صورت گرفته است. بنابراین باید پیش از هر چیز، از اقدامات تحریک آمیز و ایجاد تنش پرهیز شود. چراکه این ها اصلی ترین شرایط ما برای بهبود روابط است.

چاووش اوغلو نیز فی الفور به مهمان خود پاسخ داده و سخنان او را اتهامات بی اساس دانست. او با دفاع از رفتار کشورش نسبت به مهاجران، مجموعه اقدامات ترکیه را شایسته دانست و یونان را به این متهم کرد که مهاجران را به دریا می‌اندازد.

وی همچنین اقدامات ترکیه در مدیترانه شرقی را به مثابه «حفاظت از منابع ترکیه و بخش ترک‌نشین قبرس» قلمداد کرده و در مورد قبرس هم گفت: «پیداست که ما در این زمینه اختلاف نظر داریم. ولی اگر شما برای اتهام زنی به اینجا آمده‌اید، من موظفم پاسخ دهم».

وزیر امور خارجه ترکیه، همچنین رفتار یونان با اقلیت ترک را شایان انتقاد دانست.

پایان بندی این تنش لفظی، یک پیچ دیپلماتیک زیرکانه از وزیر امور خارجه یونان بود که در مورد دعوت به مراسم افطار، خطاب به میزبان خود گفت: «من واقعاً گرسنه هستم و امیدوارم اختلاف نظر ما دعوت شام را لغو نکرده باشد».

با هر معیاری که حساب کنیم، مواضع آشکار و علنی دندیاس، با ذات گفتگو و دیپلماسی منطبق نبود. بیان این نظرات در چانه زنی های پشت میز مذاکره، بسیار طبیعی است، اما وقتی که یک دیپلمات و وزیر مهمان، در برابر خبرنگاران و آن هم در خانه میزبان، آشکارا تهدید به تحریم را مطرح می کند، نمی توان توجیه معقولی برای این رفتار پیدا کرد.

کما این که چند روز پیش، سران اتحادیه اروپا یعنی چارلز میشل رئیس شورا و اورسلا وندرلاین رئیس کمیسیون اتحادیه اروپا، در ترکیه به دیدار اردوغان رفتند و پس از دیدار با او، مواضع اتحادیه را در مورد نقض حقوق بشر از سوی دولت ترکیه مطرح کردند اما سخنی از تهدید و تحریم به میان نیامد و رسانه ها و افکار عمومی ترکیه نیز واکنش منفی نشان ندادند.

تیتر تند اغلب روزنامه های موافق و مخالف دولت

عمر چلیک سخنگوی حزب عدالت و توسعه که در سه دهه اخیر (از شهرداری استانبول تا ریاست جمهوری) همواره از معتمدین نزدیک اردوغان بوده در مورد سخنان وزیر امور خارجه یونان گفت: «بی احترامی و برخورد ناشی از تعصب های بی دلیل، انطباقی با روح دیپلماسی و مذاکره ندارد. کسی که وارد میدان دیالوگ می شود، باید بداند که در چنین میدانی، بی احترامی جایی ندارد».

با نگاهی به روزنامه های امروز چاپ آنکارا، به آسانی می توان فهمید که واکنش چاووش اوغلو به سخنان همتای یونانی او، عکس و تیتر مشترک صفحه اول اغلب روزنامه های ترکیه است.

نکته مهم در مورد مواجهه روزنامه های ترکیه با سخنان وزیر امور خارجه یونان، این است که هم روزنامه های موافق آکپارتی و هم روزنامه های مخالف حزب حاکم، دندیاس را زدند.

حتی روزنامه سوزجو که پرشمارگان ترین و در عین حال مهم ترین روزنامه مخالف دولت اردوغان است و از سیاست خارجی حزب حاکم، هیچ دل خوشی ندارد، تیتر کوبنده ای زد و وزیر همسایه را «گستاخ» دانست.

آکشام چنین تیتر زد که چاووش اوغلو به وزیر امور خارجه یونان درس دیپلماسی داد. ملیت هم دندیاس را به عدم رعایت آداب مهمان بودن متهم کرد و اغلب روزنامه های دیگر نیز عبارات تندی به کار بردند.

نوع مواجهه روزنامه های موافق و مخالف اردوغان نسبت به سخنان رئیس دستگاه دیپلماسی یونان، این واقعیت را نشان می دهد که تفکر ملی گرایی ترکی، هم به خاطر موضوع قبرس و هم به خاطر اختلافات قدیمی، در جهت حمایت از مواضع دولت اردوغان است.

مذاکره برای مذاکره

دیدار وزیر امور خارجه یونان با رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه و برخی امیدواری ها در مورد افزایش همکاری های سیاسی و اقتصادی بین آنکارا و آتن نشان داد که تنش لفظی بین وزرای امور خارجه ترکیه و یونان، به اصل ادامه مذاکرات لطمه نزده و گفتگوها ادامه خواهد داشت.

اما در عین حال، نباید از دلایل و انگیزه های دندیاس در مورد برملا کردن اختلافات پشت پرده غافل ماند. شواهد نشان می دهد که دندیاس، عامدانه به این شکل با چاووش اوغلو برخورد کرد تا همگان بدانند که یونان در موضع گیری های خود در برابر  ترکیه و به ویژه در مورد پرونده قبرس، به حمایت های آمریکا، ناتو و اتحادیه اروپا دلگرم است و نمی خواهد چنین تصور شود که در مذاکره با ترکیه، از دست پایین برخوردار است.

در عین حال، ترکیه نیز حتی در شرایطی که امیدی به توافق با یونان نداشته باشد، انگیزه بالایی برای ادامه روند مذاکره برای مذاکره دارد. چرا که تداوم گفتگو با یونان، شرط مهمی برای راضی نگه داشتن سران اتحادیه اروپا و تلاش برای کاهش تنش با غرب است.

انتهای پیام/